دکتر «محمود هوشیارفرد»، عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این‌که شیر و فرآورده‌های لبنی راهبردی‌ترین محصول در میان محصولات تولیدی و فرآوری وابسته به بخش کشاورزی بشمار می‌رود، اظهار کرد: شیر مهم‌ترین منبع کلسیم و فسفر بدن انسان محسوب می‌شود.

وی با بیان این‌که رابطه مستقیمی بین میزان مصرف لبنیات با شاخص سلامت جامعه از نظر کارآمدی و ضریب هوشی وجود دارد، افزود: مصرف شیر باعث کاهش خطر بیماری‌های واگیردار، تنظیم فعالیت‌های متابولیکی، کاهش فشار خون، افزایش چربی مفید خون، پیشگیری از سرطان روده بزرگ و پوکی استخوان(مرگ خاموش)می‌شود.

پژوهشگر گیلانی اضافه کرد: برخی کپک‌های قارچی متعلق به جنس آسپرژیلوس می‌توانند تحت شرایط مزرعه، فرآوری، انبار و حمل و نقل با تولید ترکیبات سمی به نام «آفلاتوکسین» باعث آلودگی موادغذایی مانند ذرت، دانه‌های روغنی، ادویه‌جات، بادام زمینی، پسته شوند، از این‌رو آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان، آفلاتوکسین نوع ب.1 را در گروه اول ترکیبات سرطان‌زا اعلام کرده است.

دکتر هوشیارفرد آلودگی شیر به آفلاتوکسین‌ها را غالباً به‌علت استفاده از ذرت، جو، گندم، تخم پنبه، نان خشک، سویا، یونجه، سبوس، آرد جو، کنجاله کلزا، کنجاله پنبه، ذرت سیلویی و تفاله چغندر و یا مکمل‌های خوراکی آلوده به آفلاتوکسین در تهیه خوراک گاوهای شیری دانست و یادآور شد:در این میان، آلودگی نان‌های خشک و ضایعات نانوایی‌ها و کارخانجات بیسکویت‌سازی به قارچ‌های کپک مولد آفلاتوکسین مهم‌ترین مشکل در استفاده از این نوع مواد در خوراک دامداری‌ها است.

وی با ابراز تأسف از این‌که اطلاعات کافی از میزان آلودگی نان‌های خشک مصرفی به آفلاتوکسین‌ها و یا سایر زهرابه‌های کپک‌های قارچی و به‌کارگیری روش‌های خنثی‌سازی و به حداقل رساندن آلودگی آفلاتوکسین در استان وجود ندارد، خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط آب و هوایی استان، آلودگی خوراک کامل یا هر یک از اجزای تشکیل‌دهنده خوراک دام به آفلاتوکسین‌ها می‌تواند طی مراحل تهیه خوراک در کارخانه و یا هنگام نگهداری مواد اولیه و خوراک دام در انبارهای سنتی و صنعتی ایجاد شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه مصرف خوراک آلوده به مقادیر زیاد آفلاتوکسین را موجب کاهش میزان جذب ماده خشک، رشد، میزان تولید شیر و ایمنی بدن دام دانست و گفت: وجود افلاتوکسین ام.1 در شیر و فرآورده‌های شیری یک مشکل جدی بشمار می‌رود.

پژوهشگر گیلان اضافه کرد: آفلاتوکسین ام.1 مهم‌ترین ماده سمی حاصل از تغییرات متابولیسمی(هیدروکسیلاسیون) آفلاتوکسین ب.1 در کبد دام است که با مصرف خوراک آلوده به آفلاتوکسین ب.1 نهایتاً وارد شیر دام می‌شود.

وی با بیان این‌که آفلاتوکسین ام.1 در شیر انسان و دام ناشی از مصرف غلات کپک زده است، خاطرنشان کرد: گزارشات حاکی است که میانگین غلظت افلاتوکسین ب.1 در خوراک گاوهای شیری و آفلاتوکسین ام.1 موجود در شیر خام برابر 300:1 می‌باشد(دامنه 34:1 تا 1600:1). قابل توجه این‌که، اگرچه سمیت آفلاتوکسین ام.1 نسبت به آفلاتوکسین ب.1 کمتر است، اما وجود آن در شیر یک خطر بهداشتی خصوصاً برای کودکان محسوب می‌شود.

دکتر هوشیارفرد وجود آفلاتوکسین ام.1 در شیر مادر را یک نشانگر بیولوژیک برای وجود افلاوکسین ب.1 در رژیم غذایی او دانست و خاطرنشان کرد: بنا بر گزارش‌ها، شیر و پنیر سنتی منبع اصلی سمیت آفلاتوکسین در مادران شیرده است.

وی با بیان این‌که حد مجاز آفلاتوکسین ام.1 در کشور برای شیر خام و پاستوریزه 50 نانوگرم/لیتر، پنیر 200 نانوگرم/کیلوگرم و کره 20 نانوگرم/کیلوگرم تعیین شده است، یادآور شد: پیشنهاد می‌شود در راستای اقتصاد مقاومتی، کارگروه یا ستاد فنی تحت عنوان «ایمنی شیر و فرآورده‌های لبنی» به‌منظور اجرای بهینه برنامه‌های نظارت بر آلودگی آفلاتوکسین خوراک دام، شیر محلی و فرآورده‌های آن گام‌های موثری با هدف انطباق کیفیت بهداشتی شیر و فرآورده‌ای آن با استانداردهای موجود و تضمین ایمنی تغذیه لبنیات سنتی و محلی در استان برداشته شود.

انتهای پیام