سید رضا شاکری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه "فرهنگ" به زندگی، فعالیت‌ها و روابط کنونی بشر روح داده است، اظهار کرد: امروزه فرهنگ به عنوان جنبه معنوی در کنار جنبه‌های مادی و تمدنی مدنظر قرار می‌گیرد و هر چه انعطاف پذیری بالایی داشته باشد پیامدهای منفی کمتری خواهد داشت.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه اگر فرهنگ دانشگاهی وجود نداشته باشد روابط و مناسبات در دانشگاه دچار تنش می‌شود، افزود: فرهنگ دانشگاهی جنبه روانی دانشگاه را تضمین و به مسیر دانشگاه جهت می‌دهد در واقع نسبت فرهنگ با دانشگاه نسبت روان کننده و جهت دهنده است اگر فرهنگ نباشد نمی‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که به سمت اهداف و آرمان‌های جامعه در حال حرکت هستیم.

وی ادامه داد: علاوه بر این، فرهنگ مرکزیت دانشگاه را حول محور "علم" در نظر می‌گیرد به گونه‌ای که در صورت عدم وجود فرهنگ دانشگاهی که به نوعی پشتوانه محسوب می‌شود، به خودی خود بلاموضوع می‌شود.

شاکری با بیان اینکه علم برای خود دارای روشها و چارچوبی است، گفت: اگر فرهنگی که در نظام دانشگاهی متصور هستیم در راستای کارآمدهای علم باشد در کنار شتاب دهی به علم، به اصلاح و بهبود فرهنگ نیز کمک می‌کند اما اگر این فرهنگ در عرض علم قرار گیرد نه تنها بر علم چیره می‌شود بلکه آن را به سمت زوال نیز سوق می‌دهد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با تاکید بر اینکه اگر ما بدون توجه به فرهنگ فقط به علم اهمیت دهیم دیگر تضمینی نیست که علم با دغدعه‌های جامعه منطبق شود، اظهار کرد: متاسفانه هم اکنون فرهنگ دانشگاهی دچار آسیب شده است و عارضه‌ای که در حال حاضر مشاهد می‌شود تحمیل اقتضائات خارج از نظام علم به فرهنگ دانشگاهی است به گونه‌ای که استقلال، هویت و چارچوب علم از سوی برخی نهادها و جریان‌های سیاسی نادیده گرفته شود.

وی افزود: هر کشوری که بتواند نسبت دقیقی بین عامل بیرونی و دانشگاه تعریف کند موفق است، افزود: جامعه کنونی ما با " گفتمان علمی" درآمیختگی ندارد به این معنا که ما فقط به ظاهر علم از منظر نیازهای سیاسی و اجتماعی توجه می‌کنیم و استقلال علم را از طریق دخالت‌های غیرعلمی در دانشگاه تحت شعاع قرار می‌دهیم که این موضوع برای آینده کشور خطرناک است.

شاکری با بیان اینکه جامعه ما در سطوح مختلف فقط به کارکرد علم در راستای رفع نیازهای بشر توجه می‌کند که البته خواسته درستی نیز محسوب می‌شود، افزود: اما باید بدانیم که این موضوع الزاما تنها کارکرد علم نیست بلکه علم به ما بینش می‌دهد.  علم مبتنی بر انتقاد و تجربه است از این رو اگر خواهان بسط آن در جامعه هستیم باید همه جوانب را در نظر بگیریم.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه علم باید فرهنگ دانشگاهی را تنظیم کند، افزود: از دیرباز اهل علم جزو سرمایه‌های اجتماعی ما محسوب می‌شدند و همواره از افرادی که به دنبال ثروت و سیاست بوده‌اند، تفکیک شده‌اند از این رو اگر این فرهنگ و تفکر به دانشگاه‌های ما سرریز شود و فرهنگ دانشگاهی بتواند به اهل علم و تنظیم رابطه استاد و دانشجو توجه کند و مدرک گرایی را در درجات بعدی اهمیت قرار دهد در این صورت شاهد ارتقای فرهنگ علمی در کنار فرهنگ دانشگاهی خواهیم بود.

وی با بیان اینکه هم اکنون فاصله دستیابی به فرهنگ معقول دانشگاهی زیاد شده است، گفت: فضای مدرک گرایی و دستیابی به جایگاه سیاسی و اقتصادی علم را دچار تزلزل کرده است، اینجا وظیفه علوم انسانی و اجتماعی است که به بهبود فضا کمک کند تا سیاستگذاری‌های دانشگاه اصلاح شود.

عضو هیات عملی پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی تاکید کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی به جای توجه به قواعد ریز در دانشگاه‌ها، روابط علمی را در دانشگاه‌ها را تسهیل کندتا مدرک گرایی کاهش و علم دستاویزی برای رسیدن به جایگاه‌های مدیریتی نشود.

وی با بیان اینکه اگر علم را برابر با علم بخواهیم باعث می‌شود سواد و صلاحیت وشایستگی علمی ملاک دستیابی به جایگاه‌های اجتماعی و سیاسی شود، گفت: از سوی دیگر، استاد و دانشجو افزون بر محافل دانشگاهی باید سهمی از این تعامل را به خارج از محیط دانشگاه نیز بکشاند؛ درواقع اگر سلوک علمی توسط استاد و دانشجو به بیرون از محیط دانشگاه منتقل شود فرهنگ گفتگو، نقادی و مدارا نیز منتقل و رابطه مستحکمی بین مردم و جامعه دانشگاهی ایجاد می‌شود که این مسئله کاهش نفوذ نهادهای سیاسی در دانشگاه ها را به دنبال خواهد داشت.

شاکری ادامه داد: همچنین زمینه مطالبه علمی برای مردم فراهم می‌شود که این مطالبات به دولت و سیاستگذاران در راستای نحوه برنامه ریزی توسعه‌ای کشور کمک می‌کند.

وی در ادامه به نحوه تقویت فرهنگ دانشگاهی اشاره کرد و گفت: ابتدا مدیران و دولتمردان باید زبان علم را تمرین کنند چرا که در حال حاضر زبان دولتمردان خطابی بوده و عمدتا در راستای تاثیرگذاری به مردم جهت گیری شده است در حالی که زبان علم از احساسات تهی بوده و حق طلب و پرسشگر و بی‌طرف است و به بررسی مجهولات می‌پردازد.

وی افزود: از سوی دیگر، کسی که وارد دانشگاه می‌شود باید خود اهل علم و تابعی از مناسبات و روابط علمی بوده و به ارزش علم واقف باشد بنابراین هر گاه میان مسؤولان و دانشجویان و اساتید مناسباتی بر اساس علم تنظیم شود امکان گفتگو در زمینه های مختلف فراهم می‌شود.

به گفته عضو هیات عملی پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی، اگر نهادی که در دانشگاه فعالیت دارد و به نوعی در سطوح مختلف روابط متعددی با دانشگاه داشته باشد خود را برتر از علم بداند به فرهنگ دانشگاهی آسیب می‌زند.

شاکری در ادامه با بیان اینکه کشور ما در حال توسعه و بر پایه نظام دانشگاهی گسترده شده است از این رو فرهنگ دانشگاهی هر چند وقت یکبار باید بازخوانی و آسیب شناسی شود، اظهار کرد: این همایش در درجه اول می‌تواند دیدگاه‌های مختلف را به یکدیگر نزدیک و ابعاد مختلف از فرهنگ دانشگاهی را مطرح کندتا از این طریق نارسایی‌ها در مجاری مختلف مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: شناسایی آسیب‌ها و نقاط تاریک و نیازهای جدید دانشگاه از لحاظ فرهنگی و میزان نوآوری‌های فرهنگی می‌تواند دستاوردهای این همایش تلقی شود. همچنین بین مزیت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز پیوند زده می‌شود.

عضو هیات عملی پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی از  شورای عالی انقلاب فرهنگی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت علوم و بهداشت و نهادهای خیریه و عمومی و مسؤولان کتابخانه عمومی شهرداری خواست تا در این همایش حضور یابند.

وی تصریح کرد: همچنین حوزه‌های نظامی و انتظامی نسبت معقولی با دانشگاه‌ها برقرار کنند و از نفوذ دخالت‌های سیاسی و سلیقه‌ای جلوگیری به عمل آید تا فرهنگ دانشگاهی رشد کند.

انتهای پیام