به گزارش ایسنا، احمد شکیبا در نشست خبری امروز که به مناسبت برپایی همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم در این پژوهشگاه برگزار شد، اظهار کرد: همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم به سفارش اداره کل مطالعات فرهنگی معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی و در راستای تحقق یکی از ماموریت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنوان نهادینه‌سازی گفتمان علم که به جهاد دانشگاهی محول شده است، برگزار می‌شود؛ در واقع این همایش بخشی از یک برنامه 5 ساله در معاونت فرهنگی است که در سال‌های بعدی قرار است در آن به سایر ابعاد فرهنگ دانشگاهی پرداخته شود.

وی در ادامه با ارائه گزارش مختصری از مهمترین برنامه‌های انجام شده در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی افزود: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی حدود 20 سالی است که در حوزه مطالعات کاربردی فعالیت دارد و در طول فعالیت خود کارهای جدی در حوزه حل مسائل، حوزه‌های مختلف ملی و تخصصی انجام داده است.

وی در ادامه تصریح کرد: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی متشکل از سه پژوهشکده علوم اجتماعی، علوم انسانی و علوم توسعه‌ای است که هر کدام از این پژوهشکده‌ها سه گروه پژوهشی دارند که در حوزه مطالعات انسانی و اجتماعی با بودجه دفتر مرکزی و خود پژوهشگاه مطالعات اساسی را طراحی کرده و در حوزه‌هایی که نیاز روز جامعه است، فعالیت می‌کنند.

شکیبا در ادامه درخصوص فعالیت معاونت آموزشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی گفت: معاونت آموزشی این پژوهشگاه دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت داخلی (مختص مدیران) و بلندمدت در دوره دکتری پژوهش‌محور را برگزار می‌کند. در واقع این دوره‌ها در حوزه‌های آینده‌پژوهی، ارتباطات، اقتصاد، مدیریت و غیره به طور کلی در هشت رشته دانشجوی دوره دکتری تربیت می‌کند.

معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی ادامه داد: در حال حاضر 50 دانشجو در حوزه تقاضامحور در این پژوهشگاه آموزش می‌بینند که این دانشجویان در نهایت کارهای تخصصی مرتبط با نیاز جامعه را انجام خواهند داد.

به گفته وی، کارهای بسیار شاخصی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی انجام شده است که این کارها بیشتر در حوزه هویت و مناسبات نسلی، ادبیات داستانی جنگ، هدفمندی یارانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و غیره بوده و نتایج بسیار قابل قبولی برای رفع مشکلات جامعه در این حوزه‌ها به همراه داشته است.

شکیبا خاطرنشان کرد: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با سازمان‌های مختلفی نظیر مدیریت و برنامه‌ریزی همکاری اصلی دارد که در این زمینه طرح ملی را در دست اجرا قرار داده است که مدیریت منابع و توسعه شاخص‌های منابع انسانی، بررسی مشکلات فضای سرمایه‌گذاری در ایران و سنجش دقیق این فضا و در نهایت بررسی توسعه پایدار و شاخص‌های آن از جمله این طرح‌های در دست اجرا است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی گفت: خوشبختانه پروژه‌های خوبی در عرصه‌های مختلف در پژوهشگاه در دست اجرا داریم که خروجی این برنامه‌ها تا دو سال آینده ارائه خواهد شد و در نتیجه آن بسیاری از مشکلات کشور در حوزه‌های تخصصی حل می‌شود.

به گفته وی، یکی از مباحثی که در حوزه دانشگاهی جای بحث و بررسی داشت، موضوع دانشگاه و کرامت استاد و دانشجو بود. در حقیقت احساس می‌شود در فضای دانشگاهی ما، این موضوع به طور عمد یا غیرعمد نادیده گرفته می‌شود و این تهدید بزرگ و جدی در دانشگاه‌ها به شمار می‌آید. به طوری‌که نتیجه مقایسه یکی از دانشگاه‌های آنکارا با دانشگاه ارومیه نشان داد که 30 درصد اعضای دانشگاه آنکارا از نظر وضعیت دینداری در موقعیت بهتری از دانشگاه ارومیه قرار دارند. بنابراین باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که چرا فرهنگ دانشگاه‌ها در ایران به نوعی دچار آسیب شده است.

شکیبا ادامه داد: یکی از کارهایی که پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی در حوزه دانشگاه انجام می‌دهد، این است که همایشی با عنوان «همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم» را برگزار کند تا با استفاده از اندیشمندان این حوزه فرهنگ دانشگاهی و وضعیت دانشگاه‌ها مورد آسیب‌شناسی جدی قرار گیرد. چراکه فرهنگ زاییده تمام حوزه‌های فراکلان جامعه به شمار می‌رود و خروجی آن همان رفتاری است که در دانشگاه قابل مشاهده است و مسائل اجتماعی جامعه نمی‌تواند بدون ارتباط با مسائل فرهنگی باشد.

معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی یادآور شد: متاسفانه بداخلاقی‌هایی که در حوزه فرهنگ در دانشگاه‌ها رواج یافته است، موجب هدف قرار گرفتن و تضعیف فرهنگ اصیل جامعه شده است که البته فضاهای اجتماعی و اینترنتی در این زمینه نیز تاثیرگذار بوده است. بنابراین در حوزه دانشگاه نکته مهم این است که فرهنگ دانشگاهی اصلاح شود، رفتار دانشجو و استاد بر اساس کرامت شکل بگیرد و فرهنگ ایرانی و اسلامی در دانشگاه‌های ما پیشرو و در نهایت گفتمان علم در این مراکز علمی حاکم باشد.

وی همچنین با اشاره به حساسیت و هوشمندی خاص جامعه در عرصه اطلاعات و رسانه تاکید کرد: جامعه ما به شدت حساس و از هوشمندی خاصی برخوردار است. چراکه اطلاعات به‌روز و مداوم در جامعه تزریق می‌شود و جامعه دائماً در تلاطم خبری به سر می‌برد و حوزه دانشگاه به دلیل تمرکز جوانان و تولید علم با آسیب‌پذیری بیشتری مواجه است که در همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم با کمک اساتید داخلی و خارجی این موضوعات مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در ادامه این نشست فروزنده جعفرزاده‌پور سرپرست پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی با تاکید بر اینکه این پژوهشکده 3 گروه با عنوان جامعه‌شناسی، جوانان و مناسبات نسلی و روان‌شناسی اجتماعی دارد، گفت: برنامه‌هایی که در این 3 گروه تدوین شده متناسب با مسائل و نیازهای روز جامعه است. به طوری که گروه جامعه‌شناسی این پژوهشکده در حوزه هویت، فعالیت‌های زیادی را انجام داده و در این زمینه پنج طرح پژوهشی و چندین کتاب منتشر کرده است که در آن ابعاد و مولفه‌های هویت را تبیین و بررسی می‌کند.

وی در ادامه تصریح کرد: گروه جوانان و مناسبات نسلی پژوهشکده علوم اجتماعی نیز کارهای شاخصی را انجام داده است و این گروه به عنوان مرجع موضوعات مناسبات نسلی در کشور قرار گرفته به طوری که طرح‌ها و کتاب‌های زیادی در این زمینه به انجام رسانده است.

جعفرزاده‌پور درخصوص همایش فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم نیز خاطرنشان کرد: امروزه دانشگاه کارکرد متنوع آموزشی، پژوهشی و سیاسی دارد اما مهمترین کارکرد دانشگاه نهادینه کردن فرهنگ است که این همایش به طور اساسی به این موضوع حساس و مهم می‌پردازد و در آن به سوالاتی نظیر بازتولید فرهنگی در دانشگاه چگونه اتفاق می‌افتد؟ و یا اینکه آیا رشد مناسبی در عرصه تولید فرهنگ صورت گرفته و ما توانسته‌ایم دانشجویان آگاه و حرفه‌ای مورد نیاز جامعه تربیت کنیم؟، پاسخ داده خواهد شد.

به گفته وی، بررسی میزان آزادگی و عزت نفس دانشجویان در دانشگاه، اقدامات انجام شده در حوزه اخلاق علمی دانشگاه‌ها، بررسی سبک زندگی دانشگاه‌ها و گذراندن اوقات فراغت توسط دانشگاهیان از جمله موضوعاتی است که در همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌شدن گفتمان علم مورد بررسی قرار می‌گیرد.

سرپرست پژوهشکده علوم اجتماعی جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود پنج میلیون دانشجو و 76 هزار و 128 استاد در دانشگاه‌ها مشغول آموزش هستند. اگر میانگین هر خانوار در کشور را چهار نفر حساب کنیم و اعداد فوق را در چهار ضرب کنیم حدود 20 میلیون ایرانی به گونه‌ای با دانشگاهیان و دانشگاه در ارتباط هستند. بنابراین توجه به حوزه فرهنگ مساله‌ای بسیار مهم است. جهاد دانشگاهی نیز به عنوان رابط بین نهادهای علمی و دانشگاهی این موضوع را به طور اساسی مورد توجه قرار داده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: از موضوعات دیگری که در همایش فوق مورد بررسی قرار می‌گیرد، نسبت بین فرهنگ دانشگاهی و فرهنگ جهادی است که در این زمینه سه سوال اصلی در این همایش مطرح می‌شود که ابعاد، تعاریف و ویژگی‌های فرهنگ دانشگاهی، عوامل شکل‌گیری این فرهنگ و نهایتاً نتیجه‌گیری در این زمینه از جمله سوالاتی است که در این همایش بررسی می‌شود و تلاش می‌کنیم به این پاسخ برسیم که چگونه می‌شود فرهنگ دانشگاهی را تقویت و بازتولید کرد تا گفتمان علمی در جامعه ایران نهادینه شود.

در ادامه این نشست اصغر احمدی دبیر علمی همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم با تاکید بر اینکه این همایش یک مقدمه و بیان موضوع دارد، گفت: علاوه بر کارکرد علمی، معرفتی، آموزشی، پژوهشی و سیاسی دانشگاه‌ها، کارکرد فرهنگی از کارکردهای مهم این مراکز به شمار می‌رود. در واقع از دانشگاه‌ها انتظار می‌رود تا با برآوردن کارکردهای فوق بتواند انسانی مدرن، شهروند آگاه و وظیفه‌شناس تربیت کند یا قادر باشد افراد متخصصی برای انجام وظایف کاملا حرفه‌ای آموزش دهد.

وی در ادامه تصریح کرد: کارکرد فرهنگی دانشگاه بر تربیت انسان مدرن، شهروند آگاه و وظیفه‌شناس دلالت دارد. انسان‌هایی که خود می‌توانند الگویی برای دیگران شوند و جامعه را با چنین ویژگی‌هایی در مسیر توسعه هدایت کنند. به بیان دیگر این نگاه به دنبال ایفای نقش دانشگاه در رشد و تولید و بازتولید فرهنگ، افزایش آگاهی تاریخی اعضای جامعه، افزایش و ارتقای سرمایه فرهنگی، گسترش مشارکت اجتماعی و تعالی معنوی کنشگران دانشگاه است.

احمدی تاکید کرد: بیش از هر اقدامی دانشگاه باید از کیان خود دفاع و در راستای تحقق الزامات و رسالت‌های اساسی خود تلاش کند. یکی از این رسالت‌های مهم نهادینه شدن گفتمان علم در جامعه است. به نظر می‌رسد دانشگاه در این زمینه‌ها (تربیت شهروند مدرن و آگاه و همچنین نهادینه‌شدن گفتمان علم) با ناکامی‌ها و نارسایی‌هایی مواجه بوده است. با توجه به غلبه رویکردهای فرهنگی در تحلیل مسائل اجتماعی و با عنایت به اهمیت کارکرد فرهنگی دانشگاه‌ها، پرسش از دلایل این ناکامی‌ها ما را به کند و کاو در فضای فرهنگی دانشگاه‌ها و سازوکار پیچیده این حوزه می‌کشاند.

به گفته وی، در این راستا پرسش‌هایی از این قبیل ذهن هر پرسشگری را به خود معطوف می‌سازد. اینکه فرهنگ دانشگاهی به چه معنا است، ابعاد و مولفه‌های فرهنگ دانشگاهی کدامند، فرهنگ دانشگاهی چه نسبتی با عزت نفس و آزادگی و پرورش این دو دارد، الزامات فرهنگی نهاد علم کدامند و از کجا سرچشمه می‌گیرند و در نهایت چگونه محقق می‌شوند، رسالت‌ها و ماموریت‌های فرهنگی دانشگاه نسبت به دانشگاه چیست و برخی سوالات دیگری که در حوزه فرهنگ و دانشگاه اذهان را درگیر خود می‌کند.

دبیر علمی همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم افزود: از آنجا که همایش مورد بحث  از جانب نهادی برگزار می‌شود که خود را مولود انقلاب اسلامی می‌داند و داعیه‌های فرهنگی و دانشگاهی دارد، تلاش برای فهم نسبت بین فرهنگ دانشگاهی و فرهنگ جهادی را می‌توان به عنوان دغدغه و پرسشی دیگر در میان پرسش‌های گوناگون معطوف به فرهنگ دانشگاهی قلمداد کرد. اما به طور کلی پرسش‌های فوق در عرصه فرهنگی دانشگاهی را می‌توان در سه پرسش کلی و کلیدی خلاصه کرد که تعاریف، ابعاد و ویژگی‌های فرهنگ دانشگاهی کدامند؟ کدام عوامل سبب شکل‌گیری فرهنگ دانشگاهی کنونی یا ایجاد مشکل در آن شده‌اند؟ و در نهایت چگونه می‌توان با تقویت و بازتولید فرهنگ دانشگاهی به بازسازی اعتبار نهاد دانش و نهادینه شدن گفتمان علم در جامعه کمک کرد؟

وی با اشاره به مهمترین محورهای پیشنهادی همایش فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم گفت: ابعاد نظری و مفهومی فرهنگ دانشگاهی، بوروکراسی و فرهنگ سازمانی دانشگاه، ارزش‌ها و نگرش‌های دانشگاهیان، ارتباطات و تعامل دانشگاهیان و در نهایت دانشگاه و نهادینه‌شدن گفتمان علم پنج محور اصلی مورد بحث و بررسی در همایش ملی فرهنگی دانشگاهی و گفتمان علم در نظر گرفته شده است.

احمدی تاکید کرد: همایش فوق مختص کنشگران حوزه علوم اجتماعی، علوم انسانی و یا یک علوم خاص نیست بلکه این همایش تمامی دانشگاه‌ها و دانشگاهیان را درگیر می‌کند و همه دانشگاه‌ها می‌توانند در این همایش عمومی و بین‌رشته‌ای شرکت کنند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از نقاط قوت همایش ملی فرهنگی دانشگاهی و گفتمان علم این است که این همایش فقط برای موافقان و مدافعان دانشگاه برگزار نمی‌شود. در واقع در این همایش فوق زمینه‌ای فراهم شده است تا منتقدین و مخالفان نیز دیدگاه‌های خود را در حوزه فرهنگی دانشگاهی مطرح کنند تا در نهایت راهکاری برای حل مشکلات این حوزه فراهم شود.

دبیر علمی همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم وضعیت نامطلوب علمی دانشگاه‌ها را یکی از دغدغه‌های اصلی مسوولین نظام عنوان کرد و گفت: این همایش بر گرفته از دغدغه‌های تمامی سطوح دانشگاهی است. در واقع جهاد دانشگاهی یک موضوع کم‌اهمیت را بررسی نمی‌کند و در اینکه دانشگاه‌ها از نظر علمی در سطح نامطلوبی قرار دارد یک وفاق عمومی وجود دارد و انتظار ما نیز این است که مخاطبان همایش این موضوعات را در نظر گرفته و در جهت رفع آن کمک کنند.

احمدی همچنین در ادامه خاطرنشان کرد: برای پاسداشت ارزش واقعی علم و فرهنگ‌سازی عنوان فانتزی «همایش بدون دکتر» برای این همایش در نظر گرفته شده، در واقع بر این اساس برای هر کسی که در این همایش شرکت کند عنوان دکتر، مهندس و غیره اهمیت ندارد. تنها چیزی که مهم است رتبه دانشگاهی شرکت‌کنندگان است چراکه عنوان دکتر بلایی است که در سال‌های اخیر در دانشگاه‌ها به وجود آمده است.

به گزارش ایسنا، همایش ملی فرهنگ دانشگاهی و نهادینه‌سازی گفتمان علم 22 آذرماه امسال در دانشکده علوم دانشگاه تهران برگزار می‌شود.

انتهای پیام