به گزارش ایسنا، بحث خروج از ثبت بناهای تاریخی تهران از سال‌های گذشته با شکایت به دیوان عدالت اداری و رای خروج از ثبت این دستگاه قضایی رویه‌ای دایمی را پیش گرفته بود و با این اتفاق تعداد زیادی از این بناها با حکم دیوان عدالت اداری از ثبت خارج شدند که سرانجام تعدادی از آنها توسط مالکان تخریب شدند.

اما هنوز برخی از بناهای تاریخی و ارزشمند هنوز سرپا هستند که این اداره کل دستور ثبت دوباره‌ی این بناها را در فهرست آثار ملی دارد.

رجبعلی خسروآبادی در مراسم رونمایی از کاشی‌های مسروقه سردرهای تاریخی تهران که امروز (یک‌شنبه ۷ شهریور) در موزه رضا عباسی برگزار شد، در این زمینه اظهار کرد: حدود دو سال و ۹ ماه پیش وقتی به این سازمان آمدم، هیچ پرونده‌ای در دیوان عدالت اداری پس از گرفتن رای خروج از ثبت امکان تجدیدنظر نداشت، اما در شرایط کنونی به دلیل ایجاد این امکان، می‌توانیم خانه‌هایی که پیش از این با رای دیوان عدالت از ثبت خارج شده‌اند را به لیست در انتظار ثبت اضافه می‌کنیم تا امکان ثبت این بناها بار دیگر فراهم شود.

خسروآبادی تأکید کرد: به معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده‌ام که برای میراث تهران یک فهرستِ در حال انتظار تعریف شود و هر زمان هر قدر که اعتبار برای تشکیل پرونده بود، ما پرونده ثبت بناهای تاریخی مختلف را تهیه کنیم.

او نمونه بارز بناهای تاریخی که به طور ناگهانی درباره وجودشان سروصدای رسانه‌ای ایجاد شد را خانه "ملکه توران" در تهران دانست و اظهار کرد: جالب است کسی این ساختمان را سی و چند سال ندید، اما ناگهان در عرض چند ساعت همه آن را دیدند، فهمیدند، تاریخی اعلامش کردند و ناگهان قانع شدند نسبت به اتفاقاتی که برایش رخ داد. متأسفم که می‌گویم ممکن است هرکسی شب بخوابد، صبح بیدار شود و چون با یک دستگاه دولتی لج است، بگوید که فلان بنا که در اختیار آن دستگاه است تاریخی است و ارزشمند و باید آن را ثبت کرد. این رفتارها مناسب نیستند.

* از دید من، ساخت‌وساز در مقابل خانه رهنما متوقف شده است

مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران درباره وضعیت خانه رهنما در خیابان نیاوران تهران که بیش از یک سال است پلاک مقابل آن تخریب و گودبرداری عمیقی جای آن انجام شده و قرار است یک آسمانخراش ساخته شود، گفت: به شهردار قبلی منطقه توضیحاتی دادم که قانع نشد. به او گفتم براساس مصوبه شورای شهر تهران، حتی اگر یک بنای تاریخی حریم مشخص نداشته باشد، به فاصله یک پلاک از آن خانه‌ها حریم آن بناها محسوب می‌شود. بنابراین نباید مجوز ساخت این خانه داده می‌شد که او قبول نکرد و ما پرونده را به دادگاه کشاندیم.

او با اشاره به تغییر شهردار منطقه گفت: خوشبختانه شهردار جدید این بحث را قبول کرده است. از دیدِ ما، این قضیه متوقف شده است. باید بحث گودبرداری برطرف شود، چون خطر زیادی دارد. ما موظفیم هرچه زودتر گودبرداری در ضلع مقابل خانه رهنما و ضلع شرقی آن یعنی خانه نمازی را برطرف کنیم چون احتمال ریزش خانه‌های اطراف به دلیل گودبرداری عمیقی که انجام شده وجود دارد.

*میراثِ تهران را از بدتر به بد رساندیم

خسروآبادی در ادامه با اشاره به حضور رسانه‌های فعال در حوزه میراث فرهنگی و وضعیت میراث فرهنگی تهران نسبت به دیگر شهرهای کشور گفت: این فرصت خوبی است که دست کم به بحث میراث فرهنگی در تهران توجه بیشتری شود.

او این توجه را از جنس ایجاد دفتر اداره میراث فرهنگی شهر تهران و شمیرانات دانست و افزود: ما در تهران اداره شهر تهران نداریم. این یکی از وظایفی است که استان تهران موظف به پیگیری آن است و حتی در دو سال گذشته سعی کردیم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را ایجاد کنیم که اداره‌ای برای شهر تهران راه‌اندازی کند. هرچند مجوز ایجاد اداره را گرفته‌ایم، اما در حال حاضر از نظر بودجه، نیرو و فضا به نتیجه رسیدن این کار با مشکلاتی مواجه شده است.

او با تأکید بر اینکه وضعیت میراث فرهنگی استان تهران را از بدتر به بد رسانده‌ایم، اظهار کرد: در حال حاضر تهران وضعیت خوبی ندارد، فقط نسبت به آنچه که در طول بیش از دو سال و نیم گذشته بوده بهتر شده است. این اداره از نظر اعتبارات به چند درصد رشد رسیده است، چون در سال 92 اعتبارات عمرانی این اداره کل 697 میلیون تومان بود در حالی که در سال 95 این اعتبارات بالغ بر چهار میلیارد و 700 میلیون تومان در سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

او با تأکید بر اینکه اعتبارات عمرانی میراث فرهنگی به دلیل کاهش نفت بالغ بر 28 درصد رشد داشته است، افزود: اعتباری بالغ بر چهار میلیارد و 700 میلیون تومان داشته‌ایم. چیزی که اصلا به چشم نمی‌آید چون وقتی شهرداری حدود 200 میلیارد تومان برای خیابان‌های ناصرخسرو، سعدی، بهارستان یا مصطفی خمینی هزینه می‌کند تا آن‌ها را بهسازی، مرمت و تجدید ساختار در بافت تاریخی کند قطعا این اعتبار به چشم نمی‌آید. امکان ندارد ما بتوانیم با اعتبارات دولتی حفاظت از میراث فرهنگی استان تهران را به سرانجام برسانیم. اینکه توقع داشته باشیم سازمان میراث فرهنگی اعتبارات درخور توجهی داشته باشد با توجه به بحث‌های امروزی قابل توجه نیست.

خسروآبادی تأکید کرد: برخی دستگاه‌ها توقع دارند میراث فرهنگی فقط هزینه کرده و کار کند، این درست نیست چون وظیفه ما رصد کردن، انتقال مفاهیم و نظارت بر حفاظت از بناهای تاریخی است.

* استانداری و مسئولان تهران انجمن حمایت از میراث فرهنگی راه‌اندازی کرده‌اند

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران با تأکید بر ایجاد انجمن حفاظت از میراث فرهنگی با ریاست استانداری و مسئولان دیگر دستگاه‌های تهران گفت: توقع داریم فرمانداران شهرهای مختلف نیز انجمن‌های حمایت از میراث فرهنگی راه‌اندازی کنند تا اقشار مردم نیز وارد این بحث شوند.

او با اشاره به اعتبار جاری استان تهران در سال 92 که در جمع شش میلیارد تومان بوده است، گفت: این اعتبار جاری امسال 10 میلیارد تومان بود یعنی بیش از 60 درصد رشد داشت. این موارد قطعا در میراث فرهنگی تأثیرگذار خواهند بود.

خسروآبادی عملکرد میراث فرهنگی استان تهران در طول کمتر از سه سال گذشته را نسبت به وضعیت مشابه خود در زمان قبل از آن کاملا قابل دفاع دانست و گفت: هر چند این عملکرد مطلوب نبوده است، اما توقع دارم استانداری، فرمانداری و دیگر دستگاه‌ها به میراث تهران کمک کنند تا تهران به حد مطلوب بتواند کار خود را انجام دهد. ما در حد میراث فرهنگی توانستیم برخی اقدامات را انجام دهیم. مانند تشکیل شورای فنی که تا پیش از این وجود نداشت و هنوز مجبوریم مکافات حقوق مکتسبه‌ای که ایجاد شده را بدهیم.

او همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به عملکرد ضعیف میراث تهران مبنی بر ضعف این اداره‌کل در ثبت آثار تاریخی گفت: در سال 90 تا 92 این اداره کل فقط یک اثر ثبتی داشت، در حالی که از سال 92 تا امروز 14 اثر در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده‌اند. این نشان می‌دهد بر عهده گرفتن وظیفه ثبت در کل کشور توسط یک دفتر می‌تواند این نقاط ضعف را به همراه داشته باشد. ما معتقدیم باید هر استان وظیفه ثبت آثار خود را بر عهده بگیرد چون برخی آثار هستند که نیازی نیست در سطح ملی ثبت شوند می‌توان آن‌ها را در سطح شهری یا استانی به ثبت رساند. این در حالی است که دفتر ثبت سازمان میراث فرهنگی با این قضیه مخالف است.

*شاید نبودِ ثبات مدیریت در میراث تهران هم باعث این مشکلات بودند

مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران با اشاره به کمبود نیروهای انسانی‌اش در حوزه میراث فرهنگی اظهار کرد: شاید مدتی پیش حدود پنج نفر از نیروهای خدمات اداری تعدیل شدند اما در حوزه کارشناسان فنی میراث فرهنگی ما با کمبود نیرو و امکانات مواجه هستیم.

وی نمونه برخی بی‌توجهی‌ها نسبت به میراث فرهنگی و نبود کارشناس میراث فرهنگی را در بحث بازنگری حریم گورستان ظهیرالدوله در شمال تهران دانست و افزود: از سال 94 هنوز معاونت میراث فرهنگی نتوانسته است درخواست اصلاح حریم این محوطه تاریخی را اعلام کند.

وی با مطرح کردن مکرر این درخواست که مسئولان میراث فرهنگی باید به تعهدات خود عمل کنند، گفت: هنوز در برخی از موارد دچار مشکل هستیم. در خصوص حریم چشمه‌علی 15 سال است برخی از مالکان را معطل کرده‌ایم که قصد داریم خانه‌هایشان را خریداری کنیم اما هنوز اعتبار آن را در اختیار نداریم.

وی افزود: از سوی دیگر در کمیسیون ماده 5 شورای شهر، جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و دستگاه‌های عضو این کمیسیون توقع داریم همان‌طور که موافقت با بالا بردن تراکم‌ها دارند و به ساختمانی که باید شش طبقه بالا برود مجوز 16 طبقه می‌دهند، حواسشان به تدبیر در بناها و بافت‌های تاریخی و نقاطی که تراکم کمتری دارند، باشد. دوستانی که در این دستگاه‌ها هستند باید قدری تردید داشته باشند و نسبت به هر مجوزی برای ایجاد تراکم موافقت نکنند. معتقدم هیچ اشکالی ندارد اگر یک نقطه از این درآمد به مردم بازگردد و به آن‌ها کمک کرد.

وی بروز مکرر این نوع اتفاقات در حوزه میراث فرهنگی را به دلیل عدم ثبات مدیریتی در گذشته دانست و گفت: طول عمر متوسط همه مدیران کل میراث فرهنگی استان تهران 11 ماه است.

*معاون میراث فرهنگی تهران تاکنون چهار بار استفعا داده است

خسروآبادی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره علت استعفای معاون میراث فرهنگی تهران و قبول کردن و نکردن این استعفا توسط مدیر کل تهران گفت: متأسفانه آنقدر عرصه را برای یک نفر که قصد سالم‌سازی دارد تنگ می‌کنند که او مجبور به استعفا شود. این چهارمین بار است که معاون میراث فرهنگی تهران استعفا می‌دهد. اما نمی‌توانم آن را قبول کنم. در برخی موارد که ابزاری برای انجام کارهایشان ندارند کارها را برای مسئول سخت‌تر می‌کنند و عدم زد و بند، فشار را به این نوع مسئولان که سالم کار می‌کنند مضاعف می‌کند.

او با اشاره به وجود برخی زد و بندها در طول سال‌های گذشته توسط تعداد محدودی از کارشناسان میراث فرهنگی گفت: از درون با برخی کارشناسان برخوردهای قانونی داشته‌ایم و حتی تعدادی را به دادگاه‌های مختلف کشانده‌ایم اما نتیجه کار را نمی‌دانیم. با این وجود معتقدیم جایی که چنین اتفاقاتی می‌افتد اگر تضمینی نسبت به ادامه دار بودن حضور افراد سالم نباشد ممکن است این نوع رفتارها تکرار شود.

او گفت: ما امروز نجابت به خرج می‌دهیم و برخی از صداها و حرف‌ها را به گوش همه مردم نمی‌رسانیم. ما می‌خواهیم زمان‌مان را صرف سازندگی کنیم. چون ما نسبت به تکالیف‌مان حساس هستیم.