عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تشریح نحوه تدوین پیش‌نویس الگوی پایه پیشرفت، گفت: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در حقیقت نقشه راه ساخت تمدن اسلامی است.
به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر میرمعزی در پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که صبح امروز با حضور اندیشمندان و نخبگان حوزه و دانشگاه در مرکز همایش‌های کتابخانه ملی آغاز به کار کرد، در رابطه با الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت گفت: نقشه راه جامع و کلان و فراعرصه‌ای فرآیند حرکت تکاملی جامعه از وضعیت موجود به سوی وضعیت آرمانی مبتنی بر مبانی اسلامی و در چارچوب اصول و ارزش‌های اسلامی و مطابق با ویژگی‌های تاریخی، اقلیمی و فرهنگی ایران است. این الگو از پنج بخش مبانی، آرمانها، رسالت، افق و تدابیر تشکیل شده است.
وی افزود: مبانی پیش فرض‌ها، زیرساخت‌های نظری و بنیادینی است که الگوی پایه اسلامی پیشرفت بر آن مبتنی است. این الگو هرگاه که با ویژگی‌های فرهنگی، اقلیمی، جغرافیایی و سایر ویژگی‌های ایران منطبق شود، به الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت تبدیل خواهد شد.
میرمعزی ادامه داد: سند مبانی حاصل پژوهش عمیق و گسترده گروهی با محوریت حجت‌الاسلام والمسلمین، شاکرین است که با سفارش و حمایت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انجام شده و در اندیشکده مبانی مرکز و نیز نشست‌های متعدد علمی مورد نقد قرار گرفته است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: برای دستیابی به مبانی الگو ابتدا باید برای سه پرسش پاسخ روشنی بیابیم. اول این که مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت چند نوع است؟ در هر یک از این مبانی کدام گزاره‌ها با بحث الگوی پیشرفت مرتبط است؟ و چگونه می‌توانیم دیدگاه اسلام را درباره هر یک از مبانی کشف کنیم؟
وی در ادامه افزود: در پاسخ به پرسش اول از روش قیاسی استفاده شد و به این نتیجه رسیدیم که مبانی دارای 9 قسم معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی به معنای عام، خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ارزش شناسی و دین شناسی است و در پاسخ به پرسش دوم از ترکیب دو روش حرکت از مبانی به سوی عناصر الگوی پایه و حرکت از عناصر الگوی پایه به سوی مبانی با استفاده از برهان عقلی استفاده شده است.
حجت‌الاسلام میرمعزی تصریح کرد: در نهایت برای کشف دیدگاه اسلام درباره هر یک از مبانی مرتبط با الگوی پیشرفت از روش استنباط مبانی از نصوص با کمک عقل بهره برده‌ایم.
وی همچنین ادامه داد: در تحقیق مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و تدوین سند آن کوشش شده است تا در حد امکان مبانی مطرح شده دقیق و متقن، موثر و مرتبط با الگوی منظومه‌وار، جامع و مانع و مورد وفاق حداکثر صاحبنظران اسلامی باشد.
رییس اندیشکده عدالت گفت: یکی دیگر از بخش‌های الگوی پایه که مبتنی بر مبانی پیش گفته وجه اسلامیت این الگو را نشان می‌دهد، نظام آرمانهای اجتماعی است. منظور از این نظام مبنایی‌ترین نظام ارزش‌ها فرازمانی، فرامکانی، فرا عرصه‌ای، الهام‌بخش، جهت‌دهنده، هدایت‌کننده و راهبری کننده و تحول تکاملی جامعه است. غایت این نظام نهادینه سازی و گسترش نظام آرمانهای انسان در جامعه است. از این رو، بدون تصویر روشنی از نظام آرمانهای انسان نمی‌توان به نظام آرمانهای اجتماعی دست یافت.
وی ادامه داد: مقصود از نظام آرمانهای انسان "مبنایی‌ترین نظام ارزش‌های فرازمانی، فرامکانی، فراعرصه‌ای، الهام‌بخش، جهت‌دهنده، هدایت‌کننده و راهبری کننده و تحول تکاملی جامعه" است.
حجت‌الاسلام میرمعزی خاطرنشان کرد: درباره نظام آرمانهای اجتماعی از دیدگاه اسلام نیز با سفارش و حمایت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پژوهش عمیق گروهی با محوریت حجت‌الاسلام والمسلمین رمضانی انجام شد. دستاورد این پژوهش سند نظام آرمانهای الگوی پایه است و این پژوهش و سند نیز در نشست‌های متعددی توسط متخصصان و صاحبنظران مورد نقد قرار گرفته و بارها اصلاح شده است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی اظهار کرد: در پژوهش به این نتیجه رسیدیم که برای دستیابی به نظام آرمانهای اجتماعی، ابتدا باید مبانی نظری مهم و تاثیرگذار در آرمانها تعیین شود و سپس در چارچوب این مبانی، منطق طبقه‌بندی آرمانهای انسان از دیدگاه اسلام ارائه و بر اساس آن آرمانهای انسان با استناد به کتاب و سنت تبیین شود. سپس برای انتقال از نظام آرمانهای انسان به نظام آرمانهای اجتماعی باید ابتدا هویت جامعه و ارتباط آن با افراد تبیین شده و بر اساس آن منطق طبقه‌بندی ارزش‌های اجتماعی ارائه شده و در چارچوب این منطق، آرمانهای اجتماعی از دیدگاه اسلام با استناد به کتاب و سنت و عقل استنباط شود.
رییس اندیشکده عدالت ادامه داد: در این مسیر برای دستیابی به منطق طبقه‌بندی آرمانها از روش استدلال عقلی بر اساس مبانی برای دستیابی به آرمانها از روش اجتهادی با استناد به کتاب و سنت و عقل استفاده شده است.
حجت‌الاسلام میرمعزی افزود: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در حقیقت نقشه راه ساخت تمدن اسلامی است، رسالت نظام جمهوری اسلامی ایران (مردم و دولت) مسؤولیت و ماموریتی است که این کشور بعد از انقلاب اسلامی در راستای ساخت تمدن اسلامی بر دوش می‌کشد.
وی گفت: در این پژوهش از روش‌هایی چون مطالعات اسنادی، تحلیل گفت‌وگو، نشست‌های هم‌اندیشی و نشست‌های توفان فکری استفاده شد و برای این امر مقدمه قانون اساسی، مجموعه فرمایشات و مکتوبات بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، برخی اسناد کلان و برنامه کشور مورد بررسی قرار گرفت.
عضو شورای عالی مرکز ادامه داد: حاصل این تلاش‌ها در قالب محورهایی چون تعریف رسالت و ضرورت آن، اجزا و عناصر ماموریت یا رسالت، ضرورت و اهمیت رابطه رسالت و مبانی، ویژگی‌ها، پیشینه، رسالت ملت ایران در قانون اساسی، رسالت ملت ایران از دیدگاه رهبر کبیر انقلاب اسلامی، رسالت ملی ایران از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی تنظیم شد و بر اساس این پژوهش سند رسالت تنظیم گشت. این پژوهش و سند آن نیز در نشست‌های متعدد نخبگانی ارائه و نقد شد.
رییس اندیشکده عدالت اضافه کرد: رسالت به مساله حلقه وصل آرمانها و افق است و اولین قدمی است که در راستای ایرانی سازی الگوی اسلامی پیشرفت برداشته می‌شود. رسالت است که تدوین افق و تدابیر را بر اساس مبانی و در جهت آرمانها الزام می‌کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بی‌تردید پژوهش‌هایی که در این سه محور انجام شده و اسنادی که بر اساس این پژوهش‌ها ارائه شده است، تنها پیش‌نویس اولیه‌ای محسوب می‌شود که زمینه بحث و تبادل نظر صاحب نظران و نخبگان را فراهم خواهد کرد. انتظار آن است که این پژوهش‌ها با نقد عمیق و عالمانه نخبگانی کامل‌تر شود و به بلوغ علمی خود دست یابد.
انتهای پیام
نظرات