دبیر شورای سیاست‌گذاری بزرگداشت آیین ملی نوروز، نوروز را به عنوان نماد صلح و امید و انگیزه، مخالف حرکت گروه‌های خشونت‌طلب دانست و تاکید کرد: این آئین صلح و امنیت و دیپلماسی را در کشور ایجاد می‌کند.
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، سمیع‌الله حسینی مکارم که روز پنجشنبه (13 اسفند) در آئین افتتاح «پنل تخصصی عروسک‌های بومی و نوروزی» در موزه ملی ایران سخن می‌گفت، ادامه داد: نوروز نماد صلح، امید و انگیزه با ظرفیت‌های زیادی است که توسط پیشینیان تولید و عرضه شده است، که از جمله عناصر مورد نیاز برای معرفی و احیای این آئین، عروسک‌های نوروزی هستند.
او بیان داد: به دلیل کارکردهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی امنیتی نوروز، سازمان میراث فرهنگی به این نتیجه رسید تا در کنار برنامه‌ریزی‌هایی که دارد بحث نوروز را نیز در اولویت خود قرار دهد به همین دلیل شورای سیاست‌گذاری آیین ملی نوروز از تیرماه امسال کار خود را آغاز کرد و تا امروز توانسته‌ایم این همایش را برنامه‌ریزی کنیم.
معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی با اشاره به وجود برخی افراطی‌گری‌ها توسط گروه‌های خشن و جنگ‌طلب، ترویج گفتمان نوروز را که صلح و امنیت و دیپلماسی در منطقه ایجاد می‌کند ضروری دانست و افزود: اگر به نوروز و ابزارهای متعدد آن به عنوان یک میراث توجه کنیم قطعا تأثیری که در جاذبه‌های گردشگری خارجی و داخلی دارد نیز بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
او با اشاره به کارکردهای مهم و تعهداتی که سازمان میراث فرهنگی دارد، افزود: وظیفه داریم ارزش‌های نوروز را ترویج دهیم و جوامع و اقوام را ترغیب کنیم تا آیین‌های نوروزی را پاس بدارند و حفاظت کنند. سازمان میراث فرهنگی نیز موظف است آنچه را تاکنون کمرنگ شده معرفی و احیا کند.
وی با اشاره به کشف بیش از 30 میراث ناملموس در جوامع محلی در مدت زمان بررسی‌های میدانی درباره آیین‌های نوروزی ادامه داد: به همین دلیل معتقدیم هنوز آیین‌های زیادی وجود دارند که باید بررسی و شناسایی شوند و وظیفه میراث فرهنگی نیز پیگیری و دنبال کردن آن‌هاست. بنابراین انتقال مفاهیم و ارزش‌ها به نسل آینده برای کودکان‌مان که ارزش‌های فرهنگی را فرا می‌گیرند و انتقال دهنده آن به نسل‌های بعدی هستند، ارزشمند است.
حسینی مکارم با اشاره به وجود آیین‌های دیگری مانند یلدا و جشن مهرگان در ایران باستان گفت: قصد داریم در سال‌های آینده یک دبیرخانه دائمی برای این نوع آیین‌ها ایجاد کنیم و پنل‌های تخصصی برای شناخت و پژوهش آن‌ها تشکیل دهیم.
وی همچنین به ایجاد 12 نقطه پایلوت به عنوان نوروزگاه در 12 استان کشور اشاره کرد و گفت: به دلیل محدودیت زمان و اعتبار موفق شدیم امسال فقط 12 استان را به صورت پایلوت انتخاب کنیم، تا آیین‌هایی را که متناسب با شرایط قومی هستند در این پایلوت‌ها اجرایی کنیم.
حفاظت را از ابنیه تاریخی آغاز کردیم و حالا به میراث ناملموس رسید
ژانت الیزابت بلیک، مشاور بین‌المللی یونسکو در حوزه میراث ناملموس نیز در سخنانی با تأکید بر اینکه 27 سال پیش یونسکو منشوری را تدوین کرد تا از میراث ناملموس حفاظت کند، گفت: از 1997 یک تحول در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی و بخش‌هایی از آن آغاز شد. مسئله حفاظت و حمایت نیز بخشی از این تحول است که ابتدا از ابنیه تاریخی آغاز شد و حالا به سمت میراث ناملموس می‌رود.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اینکه نه تنها امروز میراث ملی نوروز را جشن می‌گیریم بلکه در جوامع محلی و قومی نیز ریشه‌دار بودن این جشن را همیشه به خاطر داریم، گفت: انتخاب عروسک‌های نوروزی و قومی یک حرکت چشمگیر و مهم بود چون نشانگر حفظ میراث قبل از نوروز نیز بوده است که همان مشارکت مردم را با نهادها دولتی می‌طلبد.
به اعتقاد وی قراردادن این مسئله در چارچوب حقوق بشر قابل اهمیت است.
بلیک تأکید کرد: زمانی که کنوانسیون 2003 را پیش‌بینی کردند به مسئله نوروز اهمیت ویژه‌ای داده شد. نه تنها حفظ، بلکه احیای آن نیز قابل اهمیت بود. زمانی هم که پیش‌نویس این کنوانسیون تهیه شد ایده‌های جدیدی درباره آن مطرح شد.
وی انتقال نقش عروسک‌های بومی به مردم امروزی را بسیار حائز اهمیت دانست و افزود: زنان و کودکان نقش کلیدی در حفاظت از این میراث ناملموس دارند. زنان ارتباطی قوی با میراث فرهنگی و توسعه پایدار دارند و می‌توانند خود را با آنان تطبیق دهند و تلاش می‌کنند رویه‌های سنتی را حفظ کنند.
او انتخاب عروسک‌های نوروزی و بومی را یک ایده خوب دانست و تأکید کرد: هویت فرهنگی در این زمینه اهمیت دارد که ما چه بوده‌ایم و چه هستیم. معمولا ما این نوع مسائل را به بچه‌ها نیز یاد می‌دهیم. عروسک‌های سنتی نقش بسزایی در هویت فرهنگی و ملی دارند. جایی مانند اسکاتلند عروسک‌های خود را با پوشاندن دامن‌هایی به گردشگران می‌فروشد. در ایران چه کاری در این زمینه انجام شده است؟
بلیک تأکید کرد: این میراث کلید اصلی است و باید فقط از طریق انتقال و گذر باقی بماند، در واقع یک نوع احترام فی‌مابین است که بخش مهمی از کنوانسیون 2003 نیز محسوب می‌شود.
عروسک‌ها حاملان فرهنگی مردم امروزی
سیداحمد محیط طباطبایی، عضو هیات اجرایی ایکوم ایران نیز در صحبت‌هایی نوروز را یک سنت زنده دانست و تأکید کرد: در این ایام هر کس در هر نقطه از دنیا تلاش می‌کند به جایی که ریشه‌اش از آنجا پا گرفته برود که این خود یک سنت نوروزی است.
قائم مقام ایکوم ایران عروسک‌ها را دستاوردهای بشری دانست که در جهت هنجارهای اجتماعی به خصوص در دوره شهرنشینی باید بیشتر به آن‌ها توجه شود و افزود: عروسک‌ها را مخاطبانی قرار داده‌ایم که حاملان فرهنگی ما هستند، چون به علت سیر میراث معنوی در طول زمان برخی از آیین‌ها در قالب عروسک شکل گرفته‌اند.
او حاجی فیروز را نمونه‌ای از این عروسک‌ها دانست که در حوزه نوروز جای خود را پیدا کرده‌اند و بده‌بستان تاریخی دارند و ادامه داد: عروسک یک پدیده بسیار مهم و هنجار فرهنگی است که نقطه مقابلی هم دارد و از طریق آن می‌توان مفاهیم فرهنگی دیگری را نیز وارد فرهنگ بومی کرد.
انتهای پیام
نظرات