سی‌وچهارمین جشنواره تئاتر فجر بهانه‌ای شد تا «احمد مسجدجامعی» تهرانگردی این هفته را به بازدید از تماشاخانه تاریخی و خاطره‌آمیز "سنگلج اختصاص دهد.

به گزارش خبرنگار تئاتر ایسنا، تیم تهرانگردی این هفته به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس تالار سنگلج از این سالن دیدن کرد. زمین تالار سنگلج توسط یک خانم ارمنی برای کاربری تئاتر هدیه شده بوده و توسط استاد «آرشاوین باباییان» طراحی و به عنوان تئاتر ملی ایران ساخته می‌شود.

هنرمندان بزرگی نیز کارهای بسیاری در تالار سنگلج ارائه داده‌اند.

همچنین در تالار سنگلج فیلم پنج دقیقه‌ای و مصاحبه با محمدعلی کشاورز و عزت‌الله انتظامی به مناسبت پنجاهمین سال تاسیس این سالن برای تیم تهرانگردی پخش شد.

خسرو خورشیدی، یکی از قدیمی‌ترین طراحان دکور تئاتر درباره‌ی قدیمی‌ترین تماشاخانه تهران بیان کرد: ما در تهران دو تماشاخانه داشتیم، یکی از آنها روباز و تابستانی بود و دیگری سنگلج بود. این سالن در سال 1345 به مناسبت بیست‌وپنجمین سال تاج‌گذاری شاه افتتاح شد و به همین دلیل هم اسم آن را 25 شهریور گذاشتند.

او ادامه داد: سنگلج یکی از بهترین سالن‌های تئاتر ماست و با آنکه عمق صحنه ندارد، یکی از شاهکارهای تئاتر محسوب می‌شود. متاسفانه یکی از ایراد‌های سالن‌های تئاتر کشور ما این است که هیچ ‌کدام از آنها راه خروج ندارند. به عبارتی راه ورود و خروج آنها یکی است، در حالیکه در کشورهای دیگر از ابتدای ورود به سالن تئاتر چراغ مربوط به راه خروج روشن است.

خورشیدی بیان کرد: «امیر ارسلان نامدار» نخستین نمایشی بود که در سالن سنگلج اجرا شد.

اتابک نادری، مدیر سابق مجموعه تئاتر سنگلج نیز درباره‌ی این سالن گفت: این برای اولین‌بار بوده که زمینی برای ساخت تئاتر وقف می‌شود. تالار سنگلج از مصالح مازاد تالار وحدت ساخته شد، به عبارتی مصالح به کار برده در این ساختمان وقفی است و یک جاهایی که برای تعمیرات سقف تعمیرات داشتیم، می‌دیدیم که دو تیرآهن را به هم جوش داده‌اند.

مدیر سابق مجموعه تئاتر سنگلج بیان کرد: استاد «سیما کوبان» تابلوی کاشی‌کاری سردر تئاتر سنگلج را طراحی می‌کند و با توجه به این‌که ذهنیت متولی فرهنگیان این بوده که سنگلج کانون نمایش‌های ملی باشد، این کار در اثر کاشی‌ها نیز نشان داده می‌شود، در واقع این تابلوی کاشی‌کاری اولین تابلوی شهری تهران بوده است.

نادری اضافه کرد: همچنین موج نو نویسندگی ایرانی در سالن سنگلج شکل می‌گیرد. استاد سمندریان واژه‌ای به کار می‌بردند و می‌گفتند وقتی روی سن تالار سنگلج بایستم، فکر می‌کنم تماشاگر نوک بینی من است، زیرا محیط آن صمیمی است.

وی همچنین درباره‌ی مشخصه معماری این سالن ادامه داد: آجرهای ساخته شده در این سالن معروف به آجر بهمنی است. رنگ‌ ماهگونی و رگه‌های سفید آن زیبایی بصری خاصی به این سالن داده بود که متاسفانه در دوره‌های قبل رنگ شده و ما از شهرداری می‌خواهیم کمک کند تا این رنگ‌ها پاک شود. ضمن این‌که برای این‌که آکوستیک سالن حل شود، از همان آجرها به شکل پستی و بلندی برای ساخت آن استفاده شده تا تماشاگر هر قسمت از سالن که می‌نشیند صدا را بشنود.

مدیر سابق تئاتر سنگلج اضافه کرد: این سالن سه‌بار دستخوش تحولات شده است، اما فرم اصلی خودش را حفظ کرده؛ در قسمت بالکن اتاق نور و صدا وجود نداشت و این اتاق 30 سال پیش به آن اضافه شده، همچنین در وسط صحنه سن‌گردان به شکل دستی و هندلی وجود داشته و زمانی که می‌خواستند تاسیسات شوفاژ را به آن اضافه کنند، آن را تخریب می‌کنند و منبع شوفاژ را به جایش قرار می‌دهند.

به گزارش ایسنا، در ادامه بازدید از تماشاخانه سنگلج اسماعیل خلج، از پیشکسوتان تئاتر ایران نیز بیان کرد: این سالن تئاتر در ذهن من نوستالژی ایجاد می‌کند، زیرا از ابتدای شکل‌گیری آن تمام تئاترهایی که در آن اجرا شده است را دیده‌ام، مگر آنکه برای دیدن نمایشی در ایران نبوده باشم. کارهایی که در این سالن نمایش داده شده بسیار متفاوت بود.

وی ادامه داد: یادم می‌آید هنگام اجرای «امیرارسلان نامدار»، عزت‌الله انتظامی روی صحنه ایستاد و اولین جمله‌اش را که همان امیرارسلان نامدار بود با خنده شروع کرد و قری به خودش داد. همچنین برای نمایش «پهلوان اکبر می‌میرد» از صحنه گردون استفاده شد. بعد از آن نیز استاد نصیریان و استاد انتظامی نمایش «بهترین بابای دنیا» را کارگردانی کردند.

احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر درباره‌ی بندکشی و استفاده از پنجره‌های چوبی در نمای پشت سالن سنگلج تاکید کرد و گفت: ما مجبوریم پنجاه‌ و یکمین سالگرد تاسیس این تماشاخانه را هم از این سالن بازدید کنیم.

تئاتر تهران مقصد بعدی تیم تهران‌گردی این هفته مسجدجامعی بود. تئاتر تهران در کنار ساختمان گراند هتل سابق قرار دارد.

اتابک نادری درباره‌ی این بنا گفت: سال‌های قبل، روی نمای ساختمان گراند هتل را سیمان کردند، اما در حال حاضر قرار شده سیمان‌های آن تراشیده و اقدامات لازم صورت بگیرد. همچنین سقف تئاتر تهران چکه می‌کرد که به دستور آقای علیزاده لایه نازکی روی آن قرار دادند و اقدامات اولیه انجام شد تا در حال حاضر از سقف آب نچکد.

مسجدجامعی بعد از بازدید از تئاتر تهران بیان کرد: سه اقدام برای این بنا در نظر گرفتیم، یکی اقدامات ساخت‌وساز پوشش این بنا تا بیشتر از این خراب نشود؛ دیگر آنکه سه دستگاه جهاد دانشگاهی، وزارت ارشاد و زیباسازی شهرداری تهران در تئاتر نصر یا همان تئاتر تهران سهم دارند و تصمیم داریم به مناسبت سی و چهارمین دوره تئاتر فجر جلسه‌ای با این سه دستگاه بگذاریم تا به یک نتیجه قطعی برای بازسازی آن برسیم.

وی همچنین درباره‌ی بررسی ساختمان گراند هتل گفت: اگر موزه تئاتر را در تئاتر نصر بسازیم، شرایطی به وجود می‌آید که به گراند هتل هم رسیدگی شود.

تماشاخانه پارس سومین جایی بود که تیم تهرانگردی از آن دیدن کردند. تئاتر پارس در دوران ناصرالدین‌شاه یک طبقه بوده و به عنوان آشپزخانه صدراعظم از آن استفاده می‌شده. نخستین نمایشنامه‌ای که در این تئاتر اجرا شده «ولپن» بوده که دکوراتوری آن را ناپلئون سروری به عهده داشت.

این بنا در سال 82 ثبت ملی شد و در حال حاضر وضعیت نامناسبی دارد.

***

تیم تهرانگردی این هفته در ادامه از شرکت چاپ مصور (سیروس) دیدن کرد.

شرکت چاپ سیروس و فاروس از نخستین چاپخانه‌های ایران بوده‌اند که در حال حاضر فاروس به مغازه‌های الکتریکی در خیابان لاله‌زار تبدیل شده است. در حال حاضر چاپ مصور یکی از قدیمی‌ترین چاپخانه‌های تهران است. چاپخانه فاروس سالن تئاتر هم داشته است.

قرار است مالک چاپ مصور، یک سالن تئاتر نیز احداث کند.

احمد مسجدجامعی نیز درباره‌ راه‌اندازی یک سالن تئاتر در چاپ مصور گفت: خوب است که به جای سالن‌های تئاتری که در خیابان لاله‌زار تخریب شده‌اند، سالن تئاتری در کنار این چاپخانه احداث شود.

سینما "همای" مقصد بعدی تیم تهرانگردی بود و اعضای تهرانگردی با رد شدن از گونی‌های مجلات به سالنی که قبلا سینما "همای" نام داشته وارد شدند. این سینما دوبار آتش گرفته و در حال حاضر به کلی تخریب شده است.

به گفته خورشیدی، در دهه 20 بهترین فیلم‌ها در این سینما نمایش داده می‌شده است.

مالک سینما همای گفت: ما به جای این سینما، سینمای دیگری در کرج ساخته‌ایم و قصد داریم اگر شهرداری اجازه دهد، کاربری سینما همای را مسکونی کنیم. این سینما 30 سرقفلی دارد که واگذار شده‌اند.

احمد مسجد‌جامعی خطاب به مالک این سینما گفت: بهتر است که کاربری این بنا حفظ شود، زیرا بخش بین‌المللی جشنواره فجر که اردیبهشت‌ماه برگزار می شود قرار است در محدوده خیابان 30 تیر و بافت قدیمی تهران صورت بگیرد. پس بهتر است سینما همای نیز کاربری خودش را حفظ کند تا محلی برای برگزاری برنامه‌های شبانه سینما و تئاتر باشد.

***

مقصد بعدی تیم تهرانگردی کارگاه نمایشی در بن‌بست کلانتری بود. کارگاهی که استاد خلج و بسیاری از هنرمندان دیگر در آنجا تمرین تئاتر می‌کردند.

اسماعیل خلج در حین بازدید از این کارگاه بیان کرد: بعد از 37 سال دوباره وارد این کارگاه شدم. این کارگاه سال 1348 افتتاح شد و این ملک برای خانم جانبازیان بوده است. ما در این کارگاه گروه خاصی داشتیم که با آنها تمرین تئاتر می‌کردیم. بهترین نوشته‌های من در اینجا نوشته و انجام شده است.

«باغ آلبالو» چخوف در این کارگاه اجرا شد و بعدها با این نمایش، تئاترشهر افتتاح شد و زمانی در اینجا نمایش اجرا می‌کردیم و همچنان این ساختمان کارگاه است، اما با این تفاوت که در آن لباس تولید می‌کنند.

احمد مسجدجامعی نیز در ادامه‌ گفت: گویا ستاره‌ی بخت این ساختمان را با کارگاه بسته‌اند.

سپس تیم تهرانگردی از دبیرخانه ‌سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فجر، جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر دیدن کردند.

***

تالار محراب مقصد بعدی تیم تهرانگردی بود.

مسجد جامعی در سالن کوچکی که در کنار تالار محراب قرار داشت، گفت: ما نیاز به سالن‌هایی مانند این داریم و می‌توان از صندلی‌های سالن‌های تئاتر دیگر که در حال بازسازی هستند، برای چنین سالن‌هایی استفاده کرد، چون تالار محراب عمق ندارد بهتر است که این سالن در اختیار هنرستان موسیقی قرار بگیرد.

انتهای پیام