چند سالی است که نقاشی‌های سه‌بعدی به‌عنوان بخشی از هنرهای خیابانی توجه گردشگران را به خود جلب کرده است. جذابیت این آثار هنری که جلوه‌ای سه‌بعدی از یک هنر دوبعدی را نشان می‌دهند، باعث می‌شود رهگذران ساعت‌ها در کنار آن‌ها بایستند، تماشاگر باشند یا عکس یادگاری بگیرند.
در چند سال گذشته، نقاشی‌های سه‌بعدی به جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده و مسوولان شهرهای مختلف دنیا از هنرمندان دعوت می‌کنند تا نقاشی‌های جالب و جذابی را برای رهگذران، شهروندان و گردشگران روی دیوارها و کف زمین نقاشی کنند. این آثار هنری به‌دلیل تنوع و زیبایی خاصی که دارند، خیلی زود مورد توجه قرار گرفتند و تصاویر مختلفی از آن‌ها در سایت‌های مجازی منتشر شد. با این حال به‌نظر می‌رسد این هنر هنوز در ایران جانیفتاده و مسوولان و مدیران شهری علاقه‌ی چندانی به اجرای این‌گونه طرح‌ها نشان نمی‌دهند.
مختار اکبرخانی یک هنرمند اراکی است که چند سالی است نقاشی سه‌بعدی می‌کشد و چند طرح مختلف را روی دیوارهای این شهر اجرا کرده است. او در گفت‌وگو با خبرنگار بخش هنرهای تجسمی ایسنا، از وضعیت این هنر در ایران، اصول آن، سابقه‌ی فعالیت در این زمینه و سختی‌های اجرای این طرح‌ها گفت.
نقاشی‌های سه‌بعدی از چه زمانی در دنیا باب شدند؟
برای نقاشی سه‌بعدی نمی‌توان تاریخچه خاصی در نظر گرفت، به این دلیل که ما نمی‌توانیم بگوییم دقیقا اولین نقاشی سه‌بعدی را در جهان چه کسی نقش زد، ولی نظر شخصی من این است که اولین نقاشی‌های دیواری سه‌بعدی را «میکل‌آنژ» در دوره‌ی رنسانس به معنی دوره‌ی نوزایی و نوگرایی در نقاشی رقم زد. با این حال، نقاشی سه‌بعدی به مفهومی که در ذهن عموم مردم شکل گرفته، جریان کاملا جدیدی است که عمری بیش از 10 یا 15 سال در دنیا ندارد.
برخورد مردم با این نوع نقاشی‌ها چگونه بوده است؟
این نوع نقاشی به‌خاطر این‌که یک حس خوب واقعی را در ذهن بیننده ایجاد می‌کند، بین عموم مردم جذابیت خاصی دارد. به‌دلیل وجود فرهنگ‌های مختلف در ایران و عدم اطلاع‌رسانی مناسب در این زمینه، ما برخوردهای مختلفی از مردم می‌بینیم که شاید خیلی در خور نیستند، ولی اظهار علاقه برای انجام این کار، خیلی زیاد است.
مفهوم و مضمون این نقاشی‌ها بیشتر به چه مواردی اشاره دارد؟
مضمونی که در اروپا و آمریکا به آن پرداخته می‌شود، بیشتر مدرن و پسامدرن است و شامل موضوعات ماورایی یا تخریب بشر یا ساخت‌وسازهای صنعتی در شهرهای بزرگ یا تبلیغاتی می‌شود، ولی در ایران نوعی سنت و مذهب هم به این نوع نقاشی‌ها وارد شده است. به‌دلیل دست‌وپاگیر بودن بعضی قوانین در ایران، نقاشی سه‌بعدی روی زمین به‌درستی شناخته و اجرا نشده است.
آیا کشیدن نقاشی در خیابان‌ها و اماکن عمومی، قانونی و زیر نظر نهاد خاصی است؟
در ایران این فعالیت‌ها با هدف زیباسازی و زیر نظر شهرداری‌ها انجام می‌شود، به همین دلیل فقط با موضوعات خاصی که مجازند، اجرا می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود از خلاقیت در موضوعات کاسته و دست و پای هنرمندان برای اجرا بسته شود.
چرا تا کنون کشیدن این نقاشی‌ها در ایران باب نشده است؟
به‌دلیل این‌که راه‌های تقابل و تعامل هنری بین هنرمندان ایرانی با هنرمندان خارجی تقریبا بسته است. در این مورد، هم از خارج و هم از داخل، به نوعی مورد تحریم هستیم و چون منبع و مأخذ این هنر اروپا است، تعاملی در این رابطه وجود نداشته و به آن صورتی که باید و شاید این هنر در ایران هنوز باب نشده است.
خودتان چگونه و از چه زمانی به کشیدن این نقاشی‌ها علاقه‌مند شدید؟
من نقاشی را به‌دلیل فعالیت پدرم در این هنر، از کودکی شروع کردم؛ ولی بعدها به هنرستان وارد شدم و رشته‌ی هنر را دنبال کردم. علاوه بر این، به‌صورت خودجوش و البته با تمرین، تکرار، آزمون و خطا کار را ادامه دادم تا این‌که سال 79 از طرف شهرداری اراک، چند سفارش انجام کار برای نقاشی دیواری گرفتم و بدون این‌که تا آن زمان در زمینه‌ی کار نقاشی دیواری آموزشی دیده باشم، چند کار در اراک انجام دادم.
من از سال 89 با نقاشی سه‌بعدی از طریق اینترنت آشنا شدم. بعد از آن تاریخ به‌دلیل تغییر مدیریت‌های بومی و متأسفانه برخوردها و رویکردهای مختلف از سال 90 تا 92 کارهای دیواری در اراک انجام نشد. از سال 92 به‌دلیل روی کار آمدن مدیریت جدید در سازمان زییاسازی اراک و رویکرد خوب این مدیریت، توانستم چند سفارش کار دیواری بگیرم و کشیدن نقاشی سه‌بعدی را در برنامه‌ی کاری‌ام قرار دهم. چند قطعه کار سه‌بعدی انجام و با استقبال خیلی خوبی نیز از طرف مردم و مسوولان بومی روبه‌رو شد.
کجا آموزش دیدید؟ اصول این نوع نقاشی‌ها چیست؟
من در زمینه نقاشی سه‌بعدی در جایی آموزش ندیدم و صرفا با مطالعه و دیدن آثار نقاشان در دیگر کشورها و با آزمون و خطا، این کار را تا اینجا یاد گرفتم. اصل و پایه‌ی این نقاشی‌ها بهره گرفتن از خطای دید در ابعاد مختلف و استفاده مناسب از پرسپکتیو و شکست نور و سایه است.
چه مدت است کار می‌کنید؟
حدود 22 سال است که به‌صورت مداوم کار نقاشی انجام می‌دهم.
تا به حال در چه مکان‌هایی طرح زده‌اید؟
بیشتر در خیابان‌ها و معابر عمومی اصلی به سفارش شهرداری و در خانه‌ها هم به‌صورت خصوصی، در زمینه نقاشی سه‌بعدی سفارش‌هایی داشتم.
برخورد مردم با این طرح‌ها چگونه بوده است؟
توجه به این هنر به این دلیل است که مستقیما با مردم از لحاظ بصری ارتباط دارد. در دورانی که همه‌چیز ماشینی و صنعتی شده، این نقاشی‌ها می‌تواند تا حدود زیادی از آلودگی‌های بصری در سطح شهرها بکاهد و آن‌ها را به فضاهای زیبا و تأثیرگذار تبدیل کند. شما می‌دانید که همه مردم همیشه برای دیدن آثار هنری و تاریخی به موزه نمی‌روند، ولی ما با این هنر می‌توانیم عموم مردم را از قشرهای مختلف با آثار هنری، تاریخی، مذهبی، ملی و با تمدن دیگر ملت‌ها آشنا کنیم.
کشیدن این نقاشی‌ها در مکان‌های عمومی چه فواید و مضراتی دارد؟
این نوع نقاشی‌ها تأثیر خوب و ویژه‌ای بر بالا بردن فرهنگ مردم در زمینه‌های مختلف اجتماعی دارد و می‌تواند جایگزین خیلی خوبی برای نماهایی باشد که صرفا تجملاتی و بدون برنامه در شهرها ایجاد می‌شود و اگر درست، بجا و با موضوعات مناسب و همین‌طور خلاقانه انجام شود، هیچ ضرری ندارد.
توجه به این هنر چقدر اهمیت دارد و خواسته‌ی شما در این زمینه چیست؟
درخواست من از مسوولان این است که با در اختیار گذاشتن فضاهای مختلف شهری مانند دیوارها، کیوسک‌های برق و مخابرات، کف خیابان‌ها و پارک‌ها و حتی برخی درخت‌ها و تیرهای برق، جداول، تونل‌ها و همین‌طور بودجه‌ی مناسب برای هنرمندان، فضا را برای شکل گرفتن این کار در ایران هموار کنند.
انتهای پیام
نظرات