وزارت ورزش و جوانان برای گسترش ورزش همگانی کشور برنامه‌ای راهبردی و کاربردی طراحی کرده که تمام جوانب این گسترش و توسعه را دربر می‌گیرد و به یک عزم ملی برای تحقق آن نیاز دارد.

به گزارش ایسنا، در پی برنامه گسترده وزارت ورزش و جوانان برای توسعه ورزش همگانی در مسیر توسعه و گسترش ورزش در کل کشور برنامه‌ای راهبردی آماده شده تا وزارت ورزش و جوانان بتواند به طور منظم و مستمر گام‌هایی هدفمند برای ورزش همگانی بردارد.

در ورزش امروز جهان توسعه ورزش همگانی است که گسترش ورزش قهرمانی و حرفه‌ای را در پی دارد. مطمئنا با پررنگ‌تر شدن ورزش در بخش همگانی، ورزش قهرمانی نیز به توسعه لازم می‌رسد. زمانی که بخش حرفه‌ای و قهرمانی ورزش با مجموعه بزرگتری از ورزشکاران روبه‌رو باشد توانایی انتخاب و ساخت تیم‌های حرفه ای و بازیکنان قهرمان بالاتر می‌رود و در نهایت ورزش حرفه‌ای و قهرمانی کشور رشد می کند.

وزارت ورزش در همین راستا برنامه‌ای گسترده برای ورزش همگانی دارد که با نام "برنامه‌های راهبردی و عملیاتی توسعه ورزش همگانی" طراحی شده است.

* ورزش همگانی ضرورت امروز و پشتوانه سلامت مردم در آینده

امروزه، ورزش به عنوان یک ابزار چند بعدی با تأثیرات گسترده، جایگاه و نقش خود را در گذران اوقات فراغت سالم و لذتبخش متجلی ساخته است. از سوی دیگر، نقش آن بر اقتصاد، سلامتی افراد، آموزش و پرورش، روابط اجتماعی، پیشگیری از مفاسد اجتماعی و انحرافات اخلاقی در جامعه به وضوح قابل درک است. در حقیقت، انگیزه مردم از شرکت در فعالیتهای ورزشی رسیدن به درجات بالا و دستیابی به یکی از اصول المپیک (سریعتر، بالاتر و قوی‌تر) نیست بلکه کسب سلامتی، تندرستی، نشاط، روابط اجتماعی و دوری جستن از بیماری‌ها، مهمترین انگیزه‌های شرکت در ورزش است و ورزش‌های همگانی به شیوهای استاندارد به منظور ارتقای سلامت فردی و بهبود کیفیت زندگی تبدیل شده‌اند.

از نظر سازمان ملل متحد، مفهوم ورزش برای همه یا ورزش همگانی عنصر مرکزی برای فهم ورزش است. به عبارت دیگر، هدف برنامه‌های ورزش همگانی به حداکثر رساندن دسترسی و مشارکت مردم در شکلهای مناسب فعالیت‌های جسمانی و در برگرفتن تمام گروه‌های جامعه صرف نظر از جنسیت، سن، توانایی‌ها یا نژاد است. ورزش همگانی به عنوان استثنایی‌ترین محصول و نیاز زندگی امروزی است و به عبارتی ضامن سلامتی آیندگان است. به همین دلیل هدف ورزش همگانی عبارت از کسب سلامتی و تناسب اندام در افراد، بهبود کیفیت زندگی، حفظ استانداردهای اخلاقی و بهبود شخصیت فردی، لذت بردن از اوقات فراغت، بهبود سطح رفاه اجتماعی، افزایش شرکت‌کنندگان در ورزش و تحرک است.

بر اساس بند 3 اصل قانون اساسی، توسعه ورزش همگانی برای عموم مردم به عنوان یک راهبرد اصلی، وظیفه حاکمیتی دولت در جهت ارتقای سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی و برنامه‌های راهبردی و عملیاتی ایجاد نشاط عمومی و شادابی اجتماعی مدنظر حاکمیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است، از سوی دیگر توصیه‌های مسوولین محترم ارشد نظام از جمله مقام معظم رهبری، ریاست محترم جمهوری و مسوولین ورزش کشور، نصب‌العین مدیران و مسئولین ورزشی کشور بوده و به همین منظور اقدامات و برنامه‌ریزی‌های ارزشمندی جهت تحقق این اهداف برداشته شده است.

لذا ضروری است در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری و تأکیدات ریاست محترم جمهوری مبنی بر لزوم توسعه ورزش همگانی با بهره‌گیری از ابزارهای قانونی در این زمینه، همانند سند چشم انداز 20 ساله و با همکاری و مشارکت کلیه دستگاههای اجرایی و موسسات دولتی و غیردولتی تأثیرگذار بر سلامت مردم، برنامه‌های عملیاتی را تنظیم کنیم و با مشارکت یکدیگر، زمینه های مناسب در زمینه توسعه ورزش همگانی به عنوان یکی از بهترین عوامل مؤثر بر سلامت و عدالت در سلامت را فراهم کنیم.

تدوین برنامه‌های بلندمدت در ورزش متناسب با سند چشم انداز 20 ساله، برنامه‌ریزی جامع و راهبردی برنامه‌های 5 ساله در وزارت ورزش و جوانان و تنظیم و نظارت بر برنامه‌های عملیاتی ورزش همگانی فدراسیون‌ها در سال 1393، تشکیل معاونت توسعه ورزش همگانی در وزارت ورزش و جوانان و ایجاد ردیف بودجه مستقل جهت تعمیم و توسعه ورزش در فدراسیونهای ورزشی و ادارات کل ورزش و جوانان استانها، مشارکت و حمایت در برنامه‌های توسعه ورزش همگانی در دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها و نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی از جمله اقداماتی است که در دولت یازدهم شروع شده است و در آینده نیز به آن بیشتر پرداخته خواهد شد.

محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان نیز چند محور را برای توسعه ورزش همگانی در نظر دارد. توسعه ساختاری ورزش همگانی، افزایش ضریب نفوذ فعالیت‌های بدنی در بین آحاد جامعه، ارتقای جایگاه ورزش همگانی در کشور و فراهم ساختن زمینه ورزش برای همه، حاکمیت نگرش عدالت محور در توزیع امکانات و منابع با اولویت مناطق محروم و اولویت‌دار بودن توسعه ورزش همگانی در دولت یازدهم از محورهای مورد نظر وزیر ورزش در این امر است.

ورزش همگانی ضرورت امروز و پشتوانه سلامت مردم در آینده است و چشم‌انداز توسعه ورزش همگانی نیز ارتقای سطح سلامت تن و روان و ترویج نشاط در جامعه است که هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی در نظر گرفته شده است. در بخش کمی منظور افزایش میزان مشارکت آحاد ملت و در بخش کیفی منظور نهادینه شدن ورزش و فعالیت‌های بدنی در بین آحاد و اقشار مختلف جامعه است.

طبق اعلام وزارت ورزش در این برنامه راهبردی در اجرای مصوبات سند راهبردی توسعه ورزش همگانی کشور و به منظور سیاست گذاری جهت ارتقا سطح سلامت و تندرستی و نشاط آحاد جامعه و نهادینه کردن فرهنگ ورزش و فعالیتهای حرکتی به عنوان جزء جدانشدنی در زندگی افراد جامعه با هدف بهره مندی حداکثری از امکانات و ظرفیتهای ورزش کشور، وزارت ورزش و جوانان با درک ضرورت توسعه فعالیت‌های ورزش همگانی و اهمیت آن در ایجاد و حفظ نشاط و سلامت عمومی در جامعه، مقرر داشت تا تشکیلاتی نوین تحت عناوین معاونت توسعه ورزش همگانی در وزارتخانه و کمیته‌های ورزش همگانی در فدراسیون‌های ورزشی تشکیل و وظایف معینی برای هر یک از این حوزه ها تعیین گردید.

عمده برنامه ریزی جامع برای توسعه فعالیت های ورزش همگانی با هدف این وظایف عمدتا ایجاد انگیزه و ترغیب جامعه به انجام فعالیت های ورزشی با توجه به علاقه‌مندی عموم مردم به رشته های مختلف، نهادینه کردن فرهنگ ورزش در بین اقشار جامعه، استفاده مطلوب از اماکن ورزشی و امکان مشارکت و سرمایه گذاری بخش های مختلف دولتی و خصوصی و جذب منابع مالی برای حمایت از ورزش در کلیه فدراسیون های ورزشی است.

در همین راستا، در چارچوب سند ملی ورزش کشور با تشکیل معاونت توسعه ورزش همگانی ایجاد هماهنگی های الزم و تشکیل کمیته‌های تخصصی، برنامه ریزی راهبردی و شامل تدوین برنامه‌های راهبردی و عملیاتی، گزارش راهبردی، توسعه ورزش همگانی و برنامه‌های راهبردی و عملیاتی، برنامه راهبردی معاونت، پیگیری برای ایجاد ردیف‌های مستقل بودجه‌ای، انعقاد تفاهمنامه‌های مشترک با وزارتخانه‌های همکار، فدراسیونهای ورزشی، ادارات کل ورزش و جوانان استانها، هماهنگی با دستگاههای اجرایی و نهادهای عمومی دولتی و غیر دولتی مورد توجه قرار گرفت.

همچنین با توجه به تشکیل کمیته ورزش همگانی در فدراسیون‌های ورزشی، معاونت ورزش همگانی تمهیداتی را برای این ساختار جدید ارایه کرد. در واقع وجود این کمیته ها در فدراسیون‌های ورزشی از یک سو حجم وسیع مطالبه‌های ورزش همگانی و ازسوی دیگر فرهنگسازی و برنامه‌ریزی در مسیر توسعه ورزش همگانی را تعقیب می‌کند. این مدیریت، زمانی پویا و پاسخگو خواهد بود که با استفاده از همه ظرفیت‌ها در حوزه ورزش همگانی، امکانات مورد نیاز برای مدیریت بهینه را مهیا کند و به تبع آن اختیارات قانونی نیز این مهم را تحقق خواهند بخشید. اختصاص ده درصد بودجه مصوبه تخصیص داده شده به فدراسیون از سوی وزارت ورزش و جوانان به بخش توسعه ورزش همگانی در قالب تفاهم‌نامه با فدراسیون‌های مربوطه از اقدامات مهم انجام شده در این راستا است.

در این تفاهم‌نامه، اعتبارات قید شده با توجه به اعتبارات مصوب خواهد بود و بر اساس برنامه‌های تدوین شده و میزان درصد از پیش تعیین شده، فدراسیون مکلف به هزینه کردن است. بر اساس این تفاهم نامه اعتبارات به صورت سالیانه و مرحله ای با پیشنهاد معاونت توسعه ورزش همگانی تخصیص داده می شود و فدراسیون ها نسبت به ارایه گزارش دقیق عملکرد فنی عملیاتی و مالی به اداره کل ورزش همگانی ملزم می باشند. نظارت و ارزیابی بر چگونگی نحوه اجرا و عملکرد فدراسیون ها بر عهده معاونت توسعه ورزش همگانی خواهد بود.

در برنامه راهبردی و عملیاتی توسعه ورزش همگانی چند محور اصلی در نظر گرفته‌شده است. ابتدا راهبردهای افزایش میزان مشارکت مردم در ورزش همگانی است که در این قسمت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت کلان بر توسعه ورزش همگانی کشور، توسعه محیط حقوقی، حمایت از توسعه ورزش همگانی، حمایت از توسعه ورزش‌های روستایی و بازی‌های بومی، محلی و مشارکت در اجرای برنامه‌های توسعه ورزش همگانی در سراسر کشور طراحی شده‌است.

قسمت دوم راهبردهای نهادینه کردن ورزش و فعالیت‌های بدنی در بین آحاد و اقشار مختلف است که وزارت ورزش و جوانان در این بخش گسترش زیرساخت‌های عمومی و اختصاصی توسعه ورزش همگانی و روستایی، بهبود و ارتقای فرهنگ عمومی ورزش در جامعه، افزایش ظرفیت‌های ساختاری توسعه ورزش همگانی و مشارکت در اجرای برنامه‌های ورزش با رویکرد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مورد نظر قرار گرفته‌است.

در این برنامه معاونت‌های مختلف وزارت ورزش و جوانان نیز برنامه‌ها و رویکردهای خاص خود را دارند. رویکردهای حوزه ستادی معاونت توسعه ورزش همگانی به چهار بعد ساختاری، اعتباری، هماهنگی و مشارکت و نظارت و ارزیابی تقسیم شده است.

در بعد ساختاری منظور فعال کردن شورای ورزش همگانی، تشکیل کارگروه تخصصی ورزش همگانی، فعال شدن کمیته همگانی فدراسیون‌ها و تقویت و ارتقای جایگاه ورزش همگانی و روستایی در استان‌ها در نظر گرفته‌شده‌است.

در بعد اعتباری تخصیص 10 درصد از بودجه فدراسیون‌های ورزشی به ورزش همگانی (7.5 میلیارد)، تخصیص و حمایت‌های مالی ویژه جهت اجرای برنامه‌های خاص در سطح کشور (3 میلیارد)، تخصیص اعتبار برای توسعه ورزش همگانی برنامه 30501 به استان‌ها (10 میلیارد) و تقویت بودجه حوزه ستادی معاونت جهت پشتیبانی از برنامه‌های توسعه ورزش همگانی پیش‌بینی شده است.

در بعد همگانی و مشارکت نیز به فعالیت‌هایی چون انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با وزارت آموزش و پرورش، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با ستاد مبارزه با مواد مخدر، تعامل و همکاری با صداوسیما و رسانه‌های گروهی، تعامل و همکاری با شهرداری‌ها و تعامل و همکاری با بسیج نیروهای مسلح و اداره زندان‌های کشور اشاره شده‌است.

در بعد نظارت و ارزیابی نظارت و ارزیابی مستمر از برنامه‌ها و فعالیت‌های ورزش همگانی فدراسیون‌ها، ارزیابی عملکرد فدراسیون‌ها بر اساس شاخص‌های توسعه ورزش همگانی نظارت و ارزیابی برنامه‌های ورزش همگانی و روستایی استان‌ها، گزارش‌دهی دقیق و جامع از برنامه‌های ورزش همگانی استان‌ها و برنامه‌های عملیاتی ادارات کل ورزش و جوانان استان‌ها در توسعه مد نظر است.

وزارت ورزش و جوانان در برنامه راهبردی خود به استاه‌ها نیز توجه ویژه دارد. برنامه‌های عملیاتی ادارت کل ورزش و جوانان استان‌ها در توسعه ورزش همگانی و

برنامه‌های عملیاتی ادارات کل ورزش و جوانان استان‌ها در توسعه ورزش روستایی و عشایری دو قسمت بسیار با اهمیت این برنامه هستند.

*انتظارهای موجود برای عملیاتی شدن برنامه

در این بین انتظارهایی نیز و جود دارد که باید کل کشور در مسیر آن گام بردارند تا این برنامه عملیاتی شود.

انتظارات معاونت توسعه ورزش همگانی از ادارات کل ورزش و جوانان استان‌ها نخستین بخش است که موارد زیر را دربر می‌گیرد:

1-همکاری با هیات های ورزشی استان و حمایت‌ از آنها در جهت توسعه رشته‌های ورزشی

2-تقویت جایگاه ورزش همگانی روستایی در اداره کل

3- رعایت صرفه و صلاح در تخصیص اعتبارات و هزینه‌های ورزش همگانی و روستایی

4- ارسال گزارش فعالیت ها،‌ آمار و اطلاعات ورزش همگانی و روستایی

5- فعال‌سازی و حمایت از ورزش کارکنان

6- فعال‌سازی کمیته ورزش همگانی اداره کل ورزش و جوانان استان، تقویت و حمایت از آن

7- تشکیل شورای همگانی ورزش استان

8- مشارکت و همکاری در اجرای برنامه‌های ملی و استانی

9- تلاش در جهت افزایش تعداد ورزشکاران سازمان یافته

انتظارات معاونت توسعه ورزش همگانی از فدراسیون‌های ورزشی یکی دیگر از این بخش‌ها است که به موارد زیر اشاره می‌کند:

1- فعال شدن کمیته‌های همگانی فدراسیون‌ها، تقویت و حمایت از آن‌ها

2- اعمال برنامه‌های توسعه ورزش همگانی در تقویم ورزشی (اجرای برنامه، کلاس‌های آموزشی و...)

3- ارائه گزارش هزینه‌کرد مبالغ دریافتی از معاونت

4- ارتباط و تعامل فدراسیون مربوطه با دستگاه‌های اجرایی به ویژه وزارت آموزش و پرورش جهت توسعه رشته ورزشی

5- برگزاری جلسات فدراسیون‌ها و مسئولان کمیته همگانی جهت ا جرایی کردن تفاهم‌نامه مالی

6- تعیین مسئول کمیته همگانی در فدراسیون‌های فاقد مسئول همگانی

7- همکاری و همگانی با نمایندگان (کارشناسان) حوزه معاونت همگانی

*هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی در توسعه ورزش همگانی

یکی از محورهایی که برای عملیاتی شدن این برنامه ضروری است. شورای ورزش همگانی متشکل از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی است که عهده‌دار اداره امور مراکز جمعیتی کشور از جمله: دانش‌آموزان، دانشجویان، کارگران و نظامیان هستند.

این سازمان‌ها در چارچوب سیاست‌گذاری و برنامه‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان مسئولیت توسعه ورزش همگانی در کلیه دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی را بر عهده دارند، لذا به منظور تحقق اهداف و دستیابی به هدف‌های پیش‌بینی شده در سند راهبردی وزارت ورزش وجوانان و به منظور افزایش کمی و جمعیت تحت پوشش ورزش همگانی، طرح تقسیم کار ملی با همفکری و مشارکت دستگاه‌های اجرایی در حوزه ورزش همگانی تهیه و ارائه گردیده است. هماهنگی در اجرای سیاست‌های توسعه ورزش همگانی در بالاترین سطح مدیریت ورزش همگانی می‌تواند گام مهمی در اجرایی و عملیاتی کردن این ماموریت‌ها باشد.

در همین راستا برخی راهکارهای مورد نظر درباره دیگر نهادها وجود دارد.

راهکارهای همکاری و مشارکت وزارت آموزش و پرورش در توسعه ورزش همگانی ، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ،شهرداری‌ها ،سازمان ورزش بسیج کشور، نیروهای مسلح و سازمان صداوسیما نیز در این برنامه راهبردی در نظر گرفته شده است.

انتهای پیام