15 باستان‌شناس و فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی در نامه‌ای سرگشاده به مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری «ساماندهی بورس آثار تاریخی» در کشور را که بحث آن 18 شهریور امسال در یک همایش در کاخ نیاوران مطرح شده بود، یک فاجعه برای میراث فرهنگی دانستند.

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، در این نامه‌ی سرگشاده آمده است: «چندی پیش سعید شیرکوند، معاون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نشست «نقش جامعه مدنی در مقابله با قاچاق اموال فرهنگی» از راه‌اندازی بورس آثار تاریخی خبر داد که در عین ناباوری تکرار همان دیدگاه‌های نادرست، سودجویانه و عتیقه‌محورانه و نه فرهنگی و علمیِ روسای پیشین سازمان میراث فرهنگی، مانند آقای حمید بقایی بود که درصدد بود چنین بورسی را در کیش راه‌اندازی کند.

بی‌گمان در صورتی‌که چنین اتفاقی بیفتد، به دلایل زیر، فاجعه‌ای برای میراث فرهنگی و اموال تاریخی ایران رخ می‌دهد.

راه‌اندازی بورس آثار تاریخی نه تنها کمکی به خارج‌شدن آثار تاریخی از پستوها نخواهد کرد، بلکه باعث می‌شود تا حفاران غیرمجاز بیش از پیش به جان محوطه‌های باستانی و تاریخی بیفتند.

قاچاقچی آثار تاریخی مگر ممکن است آثاری را که می‌تواند با خارج ‌کردن از ایران در برابرش هزاران و بلکه میلیون‌ها دلار و پوند و یورو بگیرد به بورس آثار تاریخی بیاورد تا در برابر عرضه‌ی آن ریال و تومان دریافت کند؟

به نظر می‌رسد راه درست برای حل مشکل نابود کردن آثار ارزشمند تاریخی یا خارج کردن‌شان از کشور، همان آموزش شیوه‌ی درست مواجهه‌ی مردم با آثار تاریخی و فرهنگی و افزایش سطح آگاهی آنان نسبت به میراث فرهنگی باشد و یادآوری این که اشیای تاریخی، میراث و هویت یک ملت است که نباید به آن چوب حراج زد.

می‌شود با تشویقِ بیشتر مردم به سپردن اشیایی که در پستوها دارند به سازمان میراث فرهنگی و رفتن به‌سوی ایجاد موزه‌های محلی و مردمی و اهدای جوایز و مشوق‌های کاربردی شرایطی را ایجاد کرد تا همگان به ایران و میراث‌شان ببالند و خود نیز به‌راستی شایستگی جایگزینی آن نیاکان را بیابند.

همچنان‌که هر از گاهی در خبرها می‌خوانیم که افراد میراث‌دوست و فرهنگ‌یار، تُنگ، جام یا شیء تاریخی را به میراث هدیه داده‌اند.

با آموزش می‌توان دید عتیقه‌محوری مردم و همچنین برخی از مسئولان نسبت به آثار تاریخی را عوض کرد و به آنان آموخت که آثار فرهنگی و تاریخی، اشیای عتیقه و لوکس نیستند، بلکه دستاوردهای بشری‌اند که با پژوهش و تحقیق بر روی آنها می‌توانیم با شناسنامه‌ی هویتی خویش بیشتر آشنا شویم.

حتی هویت‌مند و شناسنامه‌دار کردن اشیایی که از دیرباز در اختیار مردم است می‌تواند در تغییر این نگاه و نگهداری بهترشان مؤثر باشد. هم‌چنین، افزون بر فعالیت‌های مدنی و آموزش به مردم، باید با یارگیری مأموران حفاظت میراث فرهنگی از میان معتمدان محلی و انجمن‌های دوستدار میراث فرهنگی جلوی قاچاق و تخریب آثار و اشیای تاریخی را گرفت.

باز تأکید می‌کنیم و از شما خواهشمندیم از راه‌اندازی چنین بورسی خودداری کنید، چرا که جز نابودی میراث فرهنگی و چراغ سبز دادن به غارتگران میراث فرهنگی برای تاراج میراث ایران، چیزی عاید نخواهد شد.»

اسامی امضاکنندگان این نامه‌ی سرگشاده در خبرگزاری ایسنا محفوظ است.

انتهای پیام