موضوع پالایش موزه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، به خودی خود نمی‌تواند به ضرر موزه‌ها و مردم باشد. به شرط اینکه هدف این سازمان از این پالایش غتای بیشتر موزه‌ها و البته حفظ آثار هنرمندان پیشکسوتی مانند تناولی باشد که آثارشان در گنجینه‌ی موزه‌های این سازمان نگه‌داری می‌شود.

به گزارش خبرنگار هنرهای تجسمی خبرگزاری ایسنا، حدود یک ماه پیش، از سوی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران خبر رسید که گنجینه‌های هنری این سازمان با تشکیل شورایی مرکب از استادان برجسته و کارشناسان پیشکسوت اقتصاد هنر ساماندهی و پالایش می‌شوند. هدف از این پالایش و تفکیک، نگهداری و معرفی بهتر آثار و رونق و پویایی مجموعه‌های موزه‎ای این سازمان اعلام شد.

باغ‌موزه‌ی هنرهای ایرانی، موزه‌ عکس‌خانه‌ شهر، موزه‌ هنرهای دینی امام علی(ع)، خانه‌موزه‌ دکتر سندوزی، خانه‌موزه‌ دکتر شریعتی، خانه‌موزه‌ شهید مطهری و خانه‌موزه‌ شهید چمران، مجموعه موزه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران هستند که احتمالا منظور سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از پالایش، بازبینی آثار موجود در این مجموعه موزه‌ها است.

خانه‌موزه‌ تناولی به رویا تبدیل شد

در این میان به نظر می‌رسد که بحث‌برانگیزترین مورد، مربوط به موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع) باشد؛ موزه‌ای که در گنجینه‌ی آن، آثار هنرمندانی نگه‌داری می‌شوند که زمانی به آن‌ها قول داده شد تا مانند خانه‌موزه‌ دکتر شریعتی، خانه‌موزه‌ دکتر سندوزی و... به نامشان موزه‌ای تهیه شود، ولی این اتفاق نیفتاده و اکنون نیز گمانه‌زنی‌هایی می‌شود مبنی بر اینکه سازمان فرهنگی هنری شهرداری قصد فروش بعضی از آثار آن‌ها را دارد.

یکی از این هنرمندان پرویز تناولی است. او که درگیر یک چالش 10 ساله با سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران است، همیشه از عملی نشدن وعده‌ی خانه‌موزه شدن خانه‌ی شخصی‌اش از این سازمان گلایه دارد و نگران است که مجسمه‌هایش، که به همین بهانه از او خریده شده‌اند، فروخته شوند! مجسمه‌هایی که در گنجینه‌ی موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، قرار دارند و البته تعدادی از آن‌ها که طی مراحلی توسط تناولی از سازمان پس گرفته شده بود، با جرثقیل به شکلی بحث برانگیز و البته قانونی از خانه‌ی تناولی به موزه‌ی هنرهای معاصر و پس از آن موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، منتقل شدند و اکنون هم در گنجینه‌ی همین موزه قرار دارند.

مگر تهمت دزدی زده باشند

حدود دو ماه پیش و پس تغییر مدیریت موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، شایعاتی پیچید مبنی بر اینکه صفا فاضلی مدیر تازه‌ آمده‌ی این موزه قصد فروش این مجسمه‌ها را دارد. شایعاتی که البته پس از پیگیری خبرنگار ایسنا، تکذیب شد و صفا فاضلی بیان کرد که فقط یک دزد می‌تواند در مقام مدیر این موزه آثار این مجموعه را بفروشد.

اما بنابرآنچه گفته شد بالافاصله بعد از مطرح شدن موضوع پالایش آثار موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، عده‌ای بیان کردند که شاید این موضوع بی‌ارتباط با بحث مجسمه‌های تناولی نباشد و این احتمال وجود دارد که به بهانه‌ی پالایش و مطرح کردن اینکه محتوای آثار تناولی با گنجینه‌ی موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع) مرتبط نیست، بعضی آثار او از این موزه حذف شوند.

چناچه اصغر کفشچیان مقدم، پژوهشگر هنرهای تجسمی به خبرنگار ایسنا گفت: چند سال پیش نیز تلاش شد که آثار پرویز تناولی از این موزه خارج شود، اما این اتفاق نیفتاد و فکر می‌کنم این ایده در دوره‌ی مدیریت جدید بار دیگر زنده شده است و مقصود مدیران موزه‌ی امام علی (ع) از پالایش آثار موزه، فقط حذف آثار تناولی از گنجینه‌ی این موزه باشد.

او افزود: به نظر نمی‌رسد که یک مدیر خودش بتواند برای مجموعه‌ آثار موزه‌ای که متعلق به شهرداری یا دولت است تصمیم بگیرد و برای پالایش موزه نیز باید یک شورای عالی تشکیل شود و آیین‌نامه‌ای تنظیم شود و مسؤولین موزه، مثلا موزه‌های متعلق به شهرداری طبق آن عمل کنند و نقل و انتقالات هم زیر نظر آن‌ها صورت بگیرد.

*** تاکید شورای پالایش بر حفظ آثار پیشکسوتان

البته سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از همان ابتدا که موضوع پالایش موزه‌ها را رسانه‌ای کرد - در حالیکه هشت جلسه از انتخاب و ارزش‌گذاری آثار گذشته بود - یک تیم شش نفره از اعضای شورای کارشناسی را هم برای انتخاب و ارزش‌گذاری آثار معرفی کرده بود. نام اعضا دهان پر کن بود؛ دیدن نام ابراهیم حقیقی و ایرج اسکندری کافی بود که خیال‌های نگران را راحت کند که در جریان این پالایش برای آثار هنرمندان مطرحی مانند تناولی اتفاق بدی نمی‌افتد.

البته که به نظر نمی‌رسید اعضای این شورا هم در جریان این باشند که بعد از پالایش آثار موزه چه اتفاقی برای آثار پالایش شده خواهد افتاد یا نظر کارشناسی آن‌ها چقدر اعمال خواهد شد.

چناچه ابراهیم حقیقی به خبرنگار ایسنا گفت: ما - اعضای شورای پالایش - آثار را نگاه و بررسی می‌کنیم و آن‌ها را از هم تفکیک می‌کنیم، اما خبر نداریم قرار است با آثار چه شود؟ مسؤولین سازمان فرهنگی هنری شهرداری در این خصوص باید صحبت کنند. ‌ما فقط وظیفه‌ی بازشناسی و تفکیک را به عهده داریم.

البته مدتی بعد حقیقی در مصاحبه‌ای دیگر بیان کرد: در بند یک صورت جلسه آمده است که هیچ کس حق ندارد به ساحت آثار ارزشمند هنرمندان صاحب نام تجاوز کند یا در مورد آن‌ها تصمیم بگیرد. از هنرمندان بزرگ تجسمی کشور حداقل یک اثر شاخص در موزه وجود دارد که در همان‌جا ماندگار خواهد شد.

این هنرمند با بیان اینکه پالایش موزه ربطی به مجسمه‌های پرویز تناولی که مورد دعوی او با سازمان فرهنگی هنری شهرداری هستند ندارد، گفت: زمانی که تصمیم برای پالایش موزه گرفته شد دعوی آقای تناولی و شهرداری اتفاق نیفتاده بود و آثار این هنرمند مورد بحث ما نیست. ما در انتخاب آثار گفتیم که کار هنرمندان بزرگی چون تناولی،‌ احصایی، پیلارام، جوادی‌پور،‌ کاظمی و صادقی اصلا در دایره انتخاب ما نیستند و کسی حق تصمیم‌گیری و جابجایی این آثار را ندارد چه برسد به فروش آن.

سازمان به وعده‌اش عمل کند

حقیقی بیان کرد: در مورد آثار آقای تناولی، من خودم را صاحب حق یا صلاحیت نمی‌دانم تا نظری بدهم. من طرف شهرداری را بگیرم یا طرف آقای تناولی را؟ ممکن است اشتباه کنم.

ایرج اسکندری هم گفت: ما به عنوان شورای پالایش آثار موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، آثار موزه را تفکیک و ارزش‌گذاری می‌کنیم و در ابتدای کار، برخی از آثار هنرمندان مطرحی مانند پرویز تناولی، جواد حمیدی و محمد علی ترقی‌جاه را جدا کردیم و درباره‌ی آن‌ها توضیح دادیم که این‌ها جزو آثار موزه‌ای قلمداد می‌شوند و به هیچ عنوان خرید و فروش نشوند و ما پیشنهاد دادیم که ان‌شاءالله برایش موزه‌ای در نظر گرفته شود؛ همانطور که شهرداری این آثار را خریده بود تا آن‌ها را در موزه‌ای که بنا بود به نام همین اساتید تشکیل شود، قرار دهد.

لازم به تاکید است که اعضای این شورا فقط نقش مشاوره و پیشنهاد دهنده را دارند.

*** آثار هنرمندان در موزه‌های شهرداری بیت‌المال هستند

خبرنگار ایسنا چندی پیش با عبدالحسین مختاباد، عضو شورای شهر تهران درباره‌ی موضوع پالایش گنجینه‌ی موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع) گفت‌وگو کرد و او نیز با بیان اینکه این موضوع در شورای شهر بررسی می‌شود، اظهار کرد کسی بدون اجازه‌ی شورای شهر نمی‌تواند اموال موزه‌های شهرداری را بفروشد. او اعلام کرد که با پرویز تناولی درباره‌ی موضوع مجسمه‌هایش جلسه گذاشته‌ و به فکر حل این موضوع است، چون معتقد است آثار او که نزد موزه امانت هستند، اموال بیت‌المال هستند و باید حفظ شوند.

البته که مختاباد بیان کرد: شهاب مرادی، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران منکر موضوع پالایش شده و گفته هدف از بررسی آثار موزه‌ها، تخصصی کردن موزه است. این در حالی است که موضوع پالایش آثار موزه‌ها نخستین‌بار توسط رسانه‌ی خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مطرح شده است. همچنین دو عضو از فهرست شش نفره‌ی اعضای شورای پالایش آثار موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، که توسط سازامان فرهنگی هنری شهرداری تهران اعلام شده بودند نیز در گفت و گو با ایسنا موضوع پالایش آثار موزه را تائید کردند.

*** پالایش موزه بدعت‌گذاری نیست!

اینکه آثار این موزه‌ها بویژه آثار موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، با چه انگیزه‌ای و چرا پالایش می‌شوند چندان جای بحث ندارد. شاید به قول حبیب الله صادقی اصلا بازخوانی و نگاهی دوباره برای تفکیک و پالایش موزه کار مفیدی باشد. چون ممکن است آثار موزه‌ها را موریانه جویده باشد! کما اینکه عده‌ای از صاحب‌نظران هم معتقدند که آثار گنجینه‌های بزرگ دنیا هم مورد بازخوانی، پالایش و تعویض قرار می‌گیرند و به قول مجید ملا نوروری - رئیس موزه‌ی هنرهای معاصر- در ایران شناخت کافی در این‌باره وجود ندارد، وگرنه پالایش موزه اگر به نفع موزه باشد مفید خواهد بود.

موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع) هم از این قاعده مستثنی نیست. بویژه که درباره‌ی این موزه گفته می‌شود که آثار ناهماهنگ هم در آن زیاد است. ایرج اسکندری درباره‌ی این موزه گفته است: انبار موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع) سرشار از آثار هنرمندانی است که شهرداری به مناسبت‌های مختلف خریده است. برخی از آن‌ آثار با نام موزه منطبق نیست و متعلق به افرادی است که صاحب نام هم نیستند و در زمانی اثری خلق کردند و دیگر کار هنری نمی‌کنند. ما پیشنهاد دادیم که بخشی از آن‌ها به سازمان‌ها و شهرداری و... هدیه داده شود و برخی دیگر هم به اکسپوها برود و در واقع فقط آثاری در موزه بماند که جنبه موزه‌ای دارد.

بنابر آنچه گفته شد، شاید پالایش موزه‌ها به طور خاص موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع)، را نتوان از پایه رد کرد، اما این انتظار وجود دارد که مسوولین سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران هم خود را ملزم به حفظ آثار هنرمندان و پیشکسوتان بدانند که بی‌شک آثار آن‌ها در موزه‌های شهرداری تهران جزو مصادیق بیت‌المال است.

***

به گزارش ایسنا، خبرنگاران خبرگزاری دانشجویان ایران، درباره‌ی موضوع پالایش آثار موزه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اقدام به گفت‌و گو با مسوولان این سازمان از جمله معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و رییس موزه‌ی هنرهای دینی امام علی(ع) کرده‌اند تا با شفاف‌سازی موضوع، مانع تصورات و قضاوت اشتباه در این باره شوند، ولی مسوولان این سازمان تا این لحظه پاسخگو نبوده‌اند.

انتهای پیام