اختتامیه‌ی همایش هم‌اندیشی متفکران و سینماگران انقلاب اسلامی برای معرفی فیلم‌های برگزیده‌شان با انتقادهای بسیاری از جشنواره‌ی فیلم فجر برگزار شد.
به گزارش خبرنگار بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در سومین اختتامیه همایش هم‌اندیشی متفکران و سینماگران انقلاب اسلامی، مسئول هماهنگ کننده جنبش فکری و هنری انقلاب اسلامی گفت: خوشحالم با وجود تمام فشارهایی که به صورت جدی بر این مجموعه بود و با توجه به ممانعت‌های بسیاری که با این کار تفکری وجود داشت، توانستیم آن را برگزاری کنیم. هدف از برگزاری این هم‌اندیشی، ایجاد کرسی آزاداندیشی جدی در عرصه‌ی سینماست که همزمان با جشنواره فجر برگزار شد، گرچه این کار در طول سال استمرار دارد.
روح الله رجبی افزود: به نظر می‌رسد که اصل جشنواره فیلم فجر از آن سینما و سینماگر است البته اتفاق خوبی نیز هست که در بحث نظری هنر و تفکر در کنار هم قرار بگیرند اما به دلیل آنکه این دو کار در کنار هم نبودند، سعی کردیم تا این فضا را ایجاد کنیم و به بهانه‌ی نقد فیلم به آسیب‌های کلی سینما بپردازیم.
او ادامه داد: در این محفل، صرفا متفکرین سخنگو نیستند بلکه بسیاری از سینماگران نیز خودشان می‌خواستند که در این مراسم حضور داشته باشند. در این نشست‌ها، اصل گفت‌وگو بین متفکران و سینماگران انقلاب اسلامی است. ما سینمای ملی را سینمای انقلاب اسلامی می‌دانیم و اگر همفکری بین متفکران و سینماگران ایجاد شود،عطاهای بسیاری به این حوزه خواهد رسید. ما جشنواره نیستیم که بگوییم در مقابل جشنواره فجر قرار گرفته‌ایم.جنس این فضا بحث، اندیشه و هم سخنی است.
مسئول هماهنگ کننده جنبش فکری و هنری انقلاب اسلامی تصریح کرد: متاسفانه دیگر شهید آوینی نیست که خیالمان راحت باشد. این فضا سعی می‌کند تا اجازه‌ی حرف داده شود زیرا بسیاری اجازه حرف زدن ندارند.
رجبی ضمن شکایت از جشنواره فیلم فجر بیان کرد: انتظار ما از دولت این بود که فضایی به این کرسی آزاداندیش داده شود، اما هیچ کمکی نشد.
در ادامه این مراسم وحید جلیلی و ناصر هاشم زاده در نشستی به نقد و بررسی سینمای ایران پرداختند.
ناصر هاشم‌زاده درباره‌ی رابطه‌ی سینمای انقلاب و ملی گفت: به عقیده‌ی من جرقه‌هایی در سینما بود که ما را مطمئن کرد که تفکر دینی در این حوزه در حال تحقق است. اما هنوز به آن سطح سینمای انقلاب نرسیدیم و هنوز خلاء‌هایی وجود دارد، اینکه سعی شود تا اثری تولید شود اثبات نظر خواهد بود و بحث نظری عمیق و بنیان‌ساز است.
او ادامه داد: در تولید اثر هنری شعر بوجود می‌آید و سپس قواعد آن ساخته می‌شود. هنگامی که شعر بوجود نیامده است چگونه می‌توان وارد این بحث شد؟ دایره‌ی ما این است که تمدن اسلامی محقق شود، مگر می‌شود این تمدن را کاریکاتوری کشید؟ اگر در سینما جرقه‌هایی داشتیم، فیلم‌ها و کارگردان‌های خوب هم داشتیم. باید به تولید فکر کنیم نه اینکه نظر بدهیم.
هاشم‌زاده تصریح کرد: امروز، انقلاب بعد از 33 سال سینمایی دارد که فیلم‌هایش را در جشنواره فجر دیدیم. امروز از سینمای ملی طوری صحبت می‌کنند که انگار دیانت و زبان ما جزو آن نیست؟ فیلمساز خوب ما که فیلم خوب برای مردم می‌سازد چگونه خط‌دهی کنند؟ با نگاه‌هایشان فیلمساز را می‌ترسانند و در مراحل دیگر می‌اندازندش. اگر کسی به انقلاب، جبهه و جنگ توجه کند، او را با مقاله و تهدیدهای روشنفکرانه آنچنانی به سمت‌وسوی دیگری می‌برند. می‌گویند، تو چرا دغدغه انقلاب و مردم را داری؟
او افزود: مدیران رسمی مملکت در حالتی بسیار رسمی به من می‌گویند چرا در فلان جا شرکت می‌کنی؟! به کسی که دغدغه انقلاب را دارد می‌گویند، تو چرا دغدغه انقلاب و مردم را داری؟ چرا می‌خواهی در فیلمت سبک زندگی مردم را نمایش بدهی؟ چیزی بساز که ناکجاآباد باشد و بی‌دردسر. تولید اثر مهم و مقدم است.دستور زبانها هم تغییر می‌کند، دستور زبانی که در دوران رضاشاه نوشته شده با دستور زبانی که در حال حاضر در مدارس ما تدریس می‌کنند متفاوت است چون زبان امری متحول و زنده‌ای است. هنر هم همین طور است. اگر قرار است پیامبری بیاید با دوربین و سینما بیاید.
هاشم‌زاده اضافه کرد: در ساحت تفکر دینی آدمهایی داریم که می‌گویند سینما را لازم نداریم و برخی هم می‌گویند اگر قرار است پیامبری بیاید با دوربین و سینما بیاید، تا این اندازه نظریات متفاوت در حیطه‌ی تفکر آدمهایی که دغدغه‌ی مسائل دینی دارند، وجود دارد.
او در پاسخ به انتقاد جلیلی از برخی فیلم‌ها از جمله «جدایی نادر از سیمین» گفت: اگر مسولان از برخی فیلم‌ها تقدیر می کنند بدون شک دلایلی وجود دارد و نشان می دهد که مغایر با جامعه‌ی ما نیست. مشکل کجاست؟ یعنی باید مسئولان را امر به معروف کنیم؟ شاید سینما امر پیچیده ای است و زبان پیچیده ای هم دارد. باید از کسانی که می خواهند در سینمای دینی حضور داشته باشند مدارا کنیم، کار را به جایی نرسانیم که تفکر دینی با غیر دینی مواجه شود که امروز این مواجه به نحوی شکل گرفته است. اگر من سوال نکنم بی تقوا هستم.
وحید جلیلی نیز در این زمینه بیان کرد:برادری بعد از صحبت‌های اخیر من گفته بود، تقوا پیشه کنید و ما را نقد نکنید، اگر من تو را نقد نکنم، اگر من سوال نکنم بی‌تقوا هستم، اگر من از حوزه هنری نپرسم در چهار سال گذشته و در اوج جنگ نرم دشمن در معاونت سینمایی آن چه گذشته است، بی‌تقوایی است. ما می‌خواهیم بحث نظری کنیم و این بحث با سوال شروع می‌شود.
او ادامه داد: ما باید مدیران را به تقوا پیشه کردن، باج ندادن و نترسیدن کمک کنیم.میلیاردها تومان پول خرج می‌شود برای نیازهای اصلی انقلاب ، سازمان تبلیغات اسلامی صدها میلیون تومان خرج می‌کند تا «طبقه حساس» ساخته شود و اگر من چرایی آن را سوال کنم، به من می‌گویند تو مخملباف و نوری‌زاد هستی. «طبقه حساس» را می‌دادند تهیه‌کننده خصوصی بسازد. کارگردان اثر در مصاحبه‌اش می‌گوید ما طنز فاخر در تراز جهانی ساخته‌ایم؟ با پول بیت المال این فیلم‌ها را می‌سازند و هنگامی که سوال می‌کنیم، می‌گویند ای مخملباف، ای نوری زاد و....
جلیلی تصریح کرد: آقایان خاموشی و مومنی باید جواب بدهند که در اوج جنگ نرم، الویت ما این است که این فیلم را بسازیم؟ در طول سال 10 فیلم می‌سازند و بعد می‌بینیم که کوچکترین نگاهی با اولویت‌های امروز جامعه‌ی ما ندارد. امروز مفصلا جریان فیلم «گلاب» را خواندم که خبرنگار خود فروخته‌ی ایرانی‌تبار که مدتی در دوران فتنه در ایران بوده است و در این‌باره رمانی نوشته است، هالیوود بلافاصله درباره‌ی آن فیلم ساخته است.آن وقت دستگاه فرهنگی ما بی‌اعتناست.آدم واقعا می‌ماند!
او اذعان کرد: فیلم «خانه‌ی پدری» با بودجه نیروی انتظامی ساخته می‌شود، درست در زمانی که گشت ارشاد را برای دفاع از حجاب گذاشته است، آدم واقعا می‌ماند! و بعد نشریات تخصصی این فیلم را بهترین فیلم سال معرفی می‌کنند. ما هم برای آنکه متهم نشویم باید سوال نکنیم. چگونه می‌شود در اوج جنگ نرم بودجه‌های مملکت صرف فیلم‌هایی مانند«50 قدم آخر» یا «مهمان داریم» شود؟
جلیلی افزود: در جشنواره فیلم فجر نزدیک به 50 فیلم دیدیم که اگرهمین فیلم‌های دفاع مقدسی نبود که جشنواره را بپوشاند معلوم نبود چه می‌شد. همه در فیلم‌های جشنواره مفلوک بودند. میلیاردر، روحانی، پزشک، هنرمند و.... مفلوک هستند. «خانه‌ای کنار ابرها» باید با پول بچه حزب الهی‌ها که دانه دانه دست تو جیب‌شان کنند ساخته شود که البته مایه افتخار آنهاست اما مایه ننگ بخشی از مدیریت فرهنگی جمهوری اسلامی است. آن وقت بودجه در چه فضایی و به چه فیلمسازانی داده می‌شود تا چه فیلم‌هایی ساخته شود؟!
او با اشاره به پوشش عوامل فیلم «عصبانی نیستم» در برلین از این فیلم با عنوان سیاه‌نمایی یاد کرد و گفت: آقای فیلمساز، اگر دغدغه مردم را داری در جشنواره خارجی دغدغه لباس‌های یکدست را نداشتی! امید بین یاس و تخدیر است. ما دولت امید لازم داریم نه دولت تخدیر. سینمای روشنفکری، سینمای القای بن‌بست است. «جدایی نادر از سیمین» می‌گوید، کسی حق ندارد طرح مسئله کند، مسائل جامعه ایران تمام شده و به پاسخ رسیده‌ایم. این کشور جای زندگی نیست و دین نمی‌تواند یک خانواده را اداره کند چه برسد به اینکه یک حکومت را اداره کند باید به غرب فرارکرد.
جلیلی تصریح کرد: ما باید سینمای طرح مسئله داشته باشیم. ما به سینمای صریح و دغدغه‌مند نیازمندیم. هرچه که انقلابی‌تر باشیم در معیارهای هنری و استقبال مردم از آن رشد می‌کنیم.
در ادامه‌ی مراسم از بهروز فرنو، شهلا باقری، علی الفت پور، فاطمه ترکاشوند و احمد نادری به عنوان چند تن از متفکرین جنبش فکری و هنری انقلاب تقدیر شد و آنها لوح تقدیرشان را از ابراهیم حاتمی‌کیا و احمد رضا معتمدی گرفتند.
همچنین در این مراسم از علاوه بر تقدیر از جشنواره عمار از محمدباقر مفیدی‌کیا کارگردان فیلم «لکه» نیز تقدیر شد.
سپس در دو مرحله از فیلم‌های منتخب جشنواره بین‌المللی فیلم فجر تقدیر شد.
در بخش اول از فیلم «فرشته‌ها با هم می‌آیند» به کارگردانی حامد محمدی، «چند مترمکعب عشق» به کارگردانی جمشید محمودی، هادی مقدم‌دوست به خاطر فیلمنامه «آرایش غلیظ»، «خانه‌ای کنار ابرها» به کارگردانی سید جلال دهقانی‌اشکذری و «امروز» به کارگردانی رضا میرکریمی تقدیر شد.
در بخش دوم این مراسم نیز از فیلم «شیار 143» به کارگردانی نرگس‌آبیار و تهیه‌کننده آن و همچنین «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا به صورت ویژه و با اهدای دو انگشتر منقش به سنگ نفیس تقدیر شد.
نرگس آبیار پس از دریافت ققنوس و حواله‌ی سفر به کربلای معلی بیان کرد: سعادت مشرف به کربلا را نداشتم و همیشه فکر می کردم که امام حسین(ع) باید من را بطلبد تا این اتفاق بیفتد. زمانی که فیلمنامه شیار143 را تمام کردم به من
توصیه شد که برای کار دوم، فیلم دفاع مقدس و جنگ نسازم چون ممکن بود از هر نظر شکست بخورم اما من به این کار ایمان داشتم و این ایمان را تا انتها حفظ کردم. این کار از هیچ کجا جز قلب و احساس من سفارش نگرفت.
در انتهای این مراسم فیلم «شیار 143» برای حاضران اکران شد.
منوچهر محمدی و ساعد سهیلی هم در این مراسم حضور داشتند.
هادی مقدم دوست، بهروز فرنو، شهلا باقری، محمد باقر مفیدی کیا، احمد نادری و روحانی نیز در این مراسم سخنانی گفتند.
در این مراسم بیانه‌ی 9 گروه متفاوت توسط حسن شاهنگی خوانده شد.
این مراسم که قرار بود ساعت 18 برگزار شود بعد از یک ساعت و 20 دقیقه تاخیر شروع شد.
حضور کودکان بسیار و سر و صدایی که ایجاد می کردند در مراسم اختتامیه چشمگیر بود.
منوچهر محمدی، به علت عدم حضور حامد محمدی کارگردان فیلم «فرشته ها با هم می‌آیند» جایزه مربوط به او را دریافت کرد.
رضا میرکریمی کارگردان «امروز» در این مراسم حضور نداشت تا جایزه‌اش را دریافت کند.
مجری برنامه پیش از معرفی برگزیدگان، چند دقیقه‌ای دکلمه می‌خواند که تا حدودی موجب طولانی شدن برنامه و خسته شدن حاضران شد.
در این مراسم، ابراهیم حاتمی کیا در ردیف پنجم سالن نشست و حتی با اصرار برگزارکنندگان مراسم نیز حاضر نشد جایش را به صندلی‌های ردیف جلوی سالن تغییر دهد.
به گفته مجری برنامه، سالن اجرای این مراسم محل شهادت 72 تن از یاران امام (ره) بوده است.
در هنگام توزیع جوایز و تقدیر از برگزیدگان نور صحنه کم و زیاد شد که همین موضوع موجب اعتراض برخی از عکاسان مطبوعاتی و اختلال در کارشان شد.
برگزاری نشست نقد، در بین مراسم اختتامیه از نکات جالب توجه این برنامه بود.
اختتامیه سومین همایش هم اندیشی متفکران و سینماگران اسلامی، شامگاه روز یکشنبه (4 اسفند ماه) در مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار شد.
انتهای پیام
نظرات