«مانیفست اسب» نام مجموعه شعر مهرداد فلاح است که به تازگی منتشر شده است.
این شاعر درباره این کتاب به خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: با انتشار این کتاب درواقع برای نخستینبار این شکل از شعرهای من با عنوان «خواندیدنی» که شعرهای دیداری است و من از سال 85 تولیدشان را شروع کردهام، در یک کتاب منتشر میشود. این شعرها را قبلا در اینترنت ارائه دادهام، اما این نخستینبار است که بخشی از این شعرها به صورت کتاب کاغذی و در ورژن سیاه و سفید منتشر شدهاند.
او درباره شعرهایی که به آنها عنوان «خواندیدنی» میدهد، اظهار کرد: شعر «خواندیدنی» ترکیبی از «خواندنی» و «دیدنی» است. مخاطب این شعر نمیتواند هیچکدام از این دو بخش را جدا کند. اگر هم بخشهایی از آن را به صورت سطری بیرون بکشد، وجه دیداری را از دست میدهد. مخاطب این شعرها «خوابیننده» است؛ یعنی ترکیبی از «خواننده» و «بیننده» و همزمان شعر را میبیند و میخواند. مخاطبِ این نوع شعر نقش فعالتر و خلاقتری دارد.
فلاح سپس با اشاره به تأثیر هنرهای ایرانی بر شعرهایش گفت: به عنوان یک ایرانی از گذشته شعری خودم و هنرهای دیگر استفاده کردم. ما در هنرهای خودمان هم هنرهایی مانند نقاشیخط داریم، اما تفاوتی که شعرهای من دارد این است که در گذشته شعر به شکل گرافیکی تزیین میشد، اما خود شعر ماهیت دیداری نداشت. شعر شاعران کلاسیک را هم به صورت خوشنویس مینویسند و امکانی برای ارائه شعر به مخاطبان بیشتر بوده، اما در «خواندیدنی» فرم دیداری حاصل حرکت خود زبان است. معنایی که گزارههای خواندیدنی دارد، فرم را تولید میکند و فرمها انتزاعیاند. پیشتر در مورد این فرمها تصمیم گرفته نشده و هنگام تولید شعر بنا به اقتضا تولید شدهاند.
او ادامه داد: خواندیدنی شعری است که اصولا ماهیت گرافیکی هم دارد. مخاطب اگر بخواهد میتواند از این شعرها شعر سطری بیرون بکشد و در این صورت مخاطب، خود شاعر است؛ مخاطب خواندیدنی در جایگاه یک شاعرِ شعرِ سطری نشسته است، اما خود شعر خواندیدنی چیزی است علاوه بر شعر مسطور.
این شاعر درباره تفاوت این مجموعه شعر با آثار قبلیاش، گفت: عبور من از مرزهای شعرِ سطری در آخرین شعرهای سطریام و در کتاب «بریم هواخوری» دیده میشود. عملا در پارهای از آن شعرها از مرزهای شعر سطری عبور کردم. بنابراین این شعرها از دل شعرهای پیشین من و تجربه شعری خودم برآمدهاند و تجربه شعری از دل تجربه من به عنوان انسان این دوران سر بیرون آورده است.
او افزود: این شعرها نوعی خاص از شعر آینده است که به آن شعرِ «درآمیخته» میگوییم؛ شعری که محصول همکاری چند ژانر هنری با یکدیگر است. این به دلیل زندگی امروز ماست که خیلی بصری شده؛ ما همیشه در معرض انواع پدیدههای دیداری هستیم. انسان روزگار ما با 30 سال پیش فرق کرده است. تأکید من بر این نکته به این دلیل است که هیچ تجربه شعری پیشرویی فقط برساخته ذهنیت هنرمند نیست؛ این تجربهها به این دلیل ظهور مییابند که زندگی طلب میکند. برای اینکه شاعر به تجربههایش وفادار باشد، ناگزیر است از فرمهای پیشین رها شود، فرمهای جدیدی کشف کند و تجربه نوشدهاش را در کار تجلی دهد و از تکرار شعرهای گذشته دوری کند.
«مانیفست اسب» با 79 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و قیمت 6500 تومان از سوی انتشارات بوتیمار منتشر شده است.
انتهای پیام
نظرات