یک استاد دانشگاه گفت: با توجه به تحولات منطقه‌ای در خاورمیانه ولی باز هم شاهد نقش پررنگ ارزش‌ها، هویت‌ها و هنجارها در این منطقه هستیم. از این رو شاید بتوان گفت که خاورمیانه بهترین مکان برای آزمون ساختارهای غیر مادی است.
به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی و رییس همایش ملی "نظریه‌های روابط بین‌الملل و سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه" که صبح روز دوشنبه در دا نشگاه علامه طباطبایی برگزار شد به بررسی امکان‌سنجی روابط بین‌الملل برای تحلیل روابط کشورهای خاورمیانه پرداخت.
وی افزود: پس از 11 سپتامبر شاهد بودیم که مجددا خاورمیانه اهمیت ژئوپلتیک پیدا کرد، به همین دلیل مطالعه در رابطه با این منطقه اهمیت بسیاری دارد.
دهقانی با بیان این‌که بیشتر نظریه‌پردازان در مورد خاورمیانه دست به مطالعات موردی زده‌اند گفت: آن‌ها برای تایید نظریه‌هایشان اغلب خاورمیانه و مسائل آن را به صورت موردی تحلیل کردند یا برای تبیین روابط بین‌الملل و خاورمیانه به بررسی موردی پرداختند.
وی ادامه اد: یکی از مسائل مطالعات خاورمیانه این است که نظریه‌پردازان کمتر به تحلیل وضعیت سیاسی خارجی آن پرداختند و جای این سوال مطرح است که آیا می‌شود نظریه‌های روابط بین‌المللی را برای سیاست خارجی استفاده کرد.
دهقانی فیروزآبادی افزود: تحلیل‌گران در رابطه با این‌که نظریه‌های روابط بین‌الملل برای سیاست خارجی به ویژه خاورمیانه، مناسب هستند یا خیر؟ نظرات مختلفی دارند. برخی معتقد هستند نظریه‌های روابط بین‌الملل برای تحلیل وضعیت قدرت‌های بزرگ، کشورهای توسعه یافته و کشورهایی که حکومتی یکسان و وضعیتی یک پارچه دارند، مفید است نه خاورمیانه، چرا که در این منطقه هر کشور با کشور دیگر جدا است و فرآیند دولت و ملت‌سازی یک‌پارچه مانند اروپا در خاورمیانه وجود ندارد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: این در حالی است که برخی دیگر از تحلیل‌گران معتقد هستند که امکان تحلیل روابط بین‌الملل با سیاست‌خارجی خاورمیانه وجود دارد زیرا بر کشورهای خاورمیانه عقلانیتی یکسان حاکم بوده و این امر منحصر به خاورمیانه نمی‌شود.
دهقانی با اشار به نظریات برخی دیگر از تحلیل‌گران در رابطه با روابط بین‌الملل و سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه گفت: آن‌ها بر این باورند که می‌توان از نظریه‌های روابط بین‌الملل برای تحلیل سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه هم استفاده کرد. ولی باید مدل‌های خاصی برای کشورهای منطقه تبیین کرد زیرا انگاره‌های فکری و فرهنگی در خاورمیانه بسیار پررنگ بوده و در هر کشور متفاوت است.
وی در پایان با بیان این‌که تحولات خاورمیانه به دو نوع عملی و نظری قابل تقسیم هستند، خاطر نشان کرد: تحولات عملی مانند فروپاشی نظام شوروی، مداخله نظامی آمریکا در خاورمیانه و تحولات ساختاری در کنار تغییر نوع تعامل در خاورمیانه جزو تحولات عملی منطقه محسوب شده و در سطح نظری هم می‌توان به بازاندیشی در روابط بین‌المل و تاکید بر هویت‌ها ارزش‌ها و هنجارها اشاره کرد و شاید به دلیل پررنگ بودن ارزش‌ها و تاکید بر هویت‌ها در خاورمیانه است که احتمال می‌رود این منطقه بهترین مکان برای آزمودن ساختارهای غیر مادی باشد.
انتهای پیام
نظرات