رئیس گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران از رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواست تعامل میان دانشگاه‌ و این سازمان را پررنگ‌تر و گسترده‌تر کند.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر حسن طلایی در چهارمین همایش بین‌المللی باستان شناسان جوان از محمدعلی نجفی و مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درخواست کرد، همکاری‌های نزدیکی که در گذشته‌های دور میان این سازمان و دانشگاه انجام می‌شده است را دوباره پررنگ کند.

وی ادامه داد: در گذشته‌های نه چندان دور زمانی که سازمان میراث فرهنگی با دانشگاه تهران در پروژه‌ی حفاری‌هایی مانند سایت مارلیک و هفت تپه همکاری‌های نزدیکی داشت، نتایج پرباری به دست آمد. از این تجربه می‌توان این آموزه را به دست آورد که اگر مدیران میراث فرهنگی و دانشگاه تهران با یکدیگر همکاری‌های نزدیکی داشته باشند، باز هم می‌توانیم این گونه تجربه‌ها را به دست آوریم.

او با تاکید بر لزوم شناخت هرچه بهتر و بیشتر فرهنگ و تاریخ ایران گفت: همه می‌دانیم باستان‌شناسی در راستای رویکردهای میان‌دانشی در دنیا مطرح است، بنابراین همکاری‌های گسترده میراث فرهنگی با دانشگاهیان باستان‌شناس می‌تواند بسیار مفید و ضروری باشد.

در ادامه این همایش غلامرضا جمشیدی‌ها - معاون فرهنگی دانشگاه تهران - نیز در سخنانی با اشاره به وجود 164 انجمن علمی در دانشگاه تهران گفت: متاسفانه هیچ بحثی در حوزه نظریه‌پردازی در باستان‌شناسی نداریم. اگر مجهز به یک نظریه خاص نباشیم و کارمان فقط جمع‌آوری اطلاعات باشد، داده‌ها در حوزه‌های مختلف فقط متعلق به گذشته است و به دنبال آن هیچ کار جدیدی نمی‌توانیم انجام دهیم.

به گزارش ایسنا، استاد موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو نیز در سخنانی به وجود یک لشکر باستان‌شناس در کشور اشاره کرد که از نظر علمی تغذیه‌ مناسبی برای آن‌ها وجود ندارد.

همایش بین المللی باستان شناسان جوان

عباس علیزاده بزرگترین مشکل باستان‌شناسی را نشناختن آن توسط باستان‌شناسان دانست و اظهار کرد: در دیدار با رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کتاب «تئوری و عمل در باستان‌شناسی» را به وی دادم و امیدوارم که با نگاهی به آن از گوشه‌ای از فعالیت‌های باستان‌شناسان آگاه شود. آگاهی مسئولان این حوزه از کار باستان‌شناسان باعث می‌شود تا در این حوزه موفق شویم.

وی محوطه‌ها و تپه‌های باستان‌شناسی را مکان‌هایی دانست که عناصر فرهنگی و اجتماعی گذشته را در دل خود دارند و افزود: انجام حفاری‌های باستان‌شناسی مانند شکستن تخم‌مرغ برای تغذیه است. یک باستان‌شناس باید مهم‌ترین وظیفه‌ی خود که انتشار اطلاعات کاوش و حفاری است را به بهترین نحو انجام دهد، چون با هر کلنگی که می‌زند، این داده‌ها تخریب می‌شوند و اگر این اطلاعات در اختیار دیگران قرار نگیرد، دیگر بازگشتی نخواهد داشت. امروزه بسیاری از باستان‌شناسان جوان به تحلیل‌های نظری روی آورده‌اند، اما این تحلیل‌ها تنها زمانی موثر خواهد بود که اطلاعات اولیه کاوش منتشر شده باشد.

این باستان‌شناس ادامه‌ داد: برخی از باستان‌شناسان جوان مقاله‌هایی را مطالعه می‌کنند، اما توالی سفالی دوره‌های یک منطقه را نمی‌دانند. همچنین گاه در مناطق مختلف بدون اشراف و آگاهی از دیگر مناطق نمی‌توان تحلیل ارایه کرد. باید برای حفاری‌ها برنامه‌ریزی کنیم و تنها به نگهداری این آثار بسنده نکنیم یا به‌ قول دکتر مهدی موسوی، اشیا را از قبرستانی به قبرستان دیگری انتقال ندهیم. دانشجویان باید بتوانند سیستماتیک تحلیل و نظریه‌پردازی کنند و با استفاده از وسعت پایگاه‌ها دانش‌ خود را افزایش دهند.

وی با اشاره به نقش دولت در این حوزه گفت: دولت نقش زیربنایی در گسترش باستان‌شناسی دارد. این حوزه بدون حمایت دولت نمی‌تواند پا بگیرد. در غرب به علوم‌انسانی و باستان‌شناسی توجه ویژه می‌شود، چرا که شاخه‌ای از علم به‌شمار می‌روند. دانشمندان این حوزه تنها می‌توانند از سوی دولت استخدام و به‌کار گرفته شوند. در ایران استعدادهایی وجود دارد که در طول زمان با مسایلی مختلف مانند کمبود استاد و امکانات علمی سرکوب شده‌اند.

این پژوهشگر ادامه داد: اکنون که هیات‌های باستان‌شناسی خارجی اجازه همکاری با ایران را می‌دهیم،‌ یعنی تفکر قرون وسطایی که آنها خارجی و جاسوس هستند را دیگر نداریم. باید برای دانشجویان شرایطی فراهم کنیم تا در کنار این گروه‌ها در ایران فعالیت کنند تا از آن‌ها بیاموزند یا آن‌ها برای ادامه تحصیل به دیگر کشورها بروند و با آموختن دانش به ایران بیایند و به گسترش این دانش کمک کنند.

علیزاده درباره خلیج‌فارس نیز اظهار کرد: چندی پیش یکی از باستان‌شناسان خارجی درباره خلیج‌فارس گفته بود که همه‌ی فعالیت‌های هزاره سوم و چهارم از مسیر خلیج فارس انجام شده است. پژوهشگران دیگر کشورها روی این مساله پژوهش‌های بسیاری انجام دادند و اطلاعات آن را به چاپ رساندند، اما ایرانی‌ها چنین اقدامانی انجام نداده‌اند. برای گسترش دانش درباره خلیج‌فارس که منطقه مهمی است به انتشار پژوهش‌های باستان‌شناسی درباره شمال خلیج‌فارس نیاز داریم.

این پژوهشگر پیشکسوت بیان کرد: در سال 1991 میلادی فردی که در جنوب خلیج‌فارس کاوش می‌کرد،‌ کتابی با نام «خلیج عربی» نوشت و این کتاب به یونسکو برده شد و امارات و دیگر کشورهای عربی که هیچ مدرکی نداشتند از چنین کتاب‌هایی استفاده کردند. هنگامی که ما به خارجی‌ها اجازه کاوش در این منطقه‌ها را ندهیم، چنین اتفاق‌هایی طبیعی است. سوریه، عراق، مصر و افغانستان مکان‌های مهمی برای کاوش‌های باستان‌شناسی هستند اما به‌دلیل شرایطی که دارند، پژوهشگران نمی‌توانند برای حفاری به این مناطق بروند. به همین دلیل اگر درهای ایران برای کاوش‌های باستان‌شناسی باز شود، در این حوزه پیشرفت بسیاری خواهیم داشت.

به گزارش ایسنا، در این مراسم همچنین دبیر علمی نخستین همایش باستان‌شناسان جوان که 13 سال قبل در دانشگاه تهران برگزار شده بود در سخنانی گفت: 13 سال قبل یعنی در فروردین 1379 فکر برگزاری این همایش به ذهن‌مان رسید تا جوانان را نیز در این حوزه وارد کنیم. هرچند نگاه‌های نخست به آن همایش مناسب نبود، اما با حمایت و پیگیری‌های افرادی مانند سید محمد بهشتی، سید احمد محیط طباطبایی و جلیل گلشن توانستیم آن همایش را برگزار کنیم. سه سال بعد در همایش دوم محورها بیشتر به سمت باستان شناسی علمی رفت، همایش سوم نیز پنج سال پس از آن برگزار شد و همایش چهارم که امروز آغاز شده است همچنان در نخستین محورش به حضور جوانان و سپس باستان‌شناسی علمی تاکید دارد.

حمید فهیمی در ادامه با اشاره به وجود برخی ضعف‌ها در همایش‌های برگزار شده که تا کنون با این عنوان برگزار شده‌اند، گفت: در طول سه همایش گذشته قطعنامه‌هایی در آخرین روز همایش خوانده شد که همگی کلیشه‌ای بودند، هرچند آنها براساس خرد جمعی نوشته شده‌اند، اما پس از پایان همایش هیچ کس پیگیر مسائل مطرح شده در آن قطعنامه‌ها نبود. امیدوارم این‌بار به این قضیه توجه شود.

همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان

وی تاکید کرد: شاید این همایش که امسال با عنوان همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان در حال برگزاری است، باعث شود ما از خواب غفلت 13 ساله‌مان به پا خیزیم و آن را جبران کنیم. وضعیت بهتر از همیشه می‌شود اگر بتوانیم این همایش را به شهرستان‌ها نیز منتقل کنیم و هر سال در یک شهرستان آن را برگزار کنیم.

به گزارش ایسنا‌، در چهارمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان که از صبح امروز (یکشنبه 5 آبان) در تالار فردوسی دانشگاه تهران کار خود را آغاز کرده است‌ و تا عصر سه‌شنبه - 7 آبان- ادامه دارد، 11 جلسه در بخش‌های مختلف «دوران پیش از تاریخ»،«دوران تاریخی» و «دوران اسلامی‌» با موضوعات مختلف برگزار می‌شود.

در این جلسات باستان‌شناسان پیشکسوتی مانند صادق ملک شهمیرزادی،‌ محمد رحیم صراف،‌ مهدی رهبر‌، سیامک سرلک،‌ حسن کریمیان‌، عباس علیزاده‌، فریدون بیگلری،‌ عمران گاراژیان‌، علیرضا هژبری نوبری،‌ جبرئیل نوکنده و حامد وحدتی نسب حضور دارند.

همچنین باستان‌شناسان خارجی مانند هلن تیلور‌، ودیت تومالسکی‌، روجر متیوس‌، وندی متیوس‌، گئورگ نیومن‌، آندریا ریچی، تاکهیرو میکی و پروفسور راینهارد برنبک به ارائه گزارش‌های خود که در محوطه‌های تاریخی ایران کاوش انجام داده‌اند، می‌پردازند.

همچنین در مراسم افتتاحیه همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان، فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه تهران،‌ پروفسور گیل اشتاین، رئیس موسسه شرق‌شناسی شیکاگو،‌ جلیل گلشن، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری،‌ محمدرضا کارگر، مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی، مهدی رهبر،‌ حکمت‌الله ملاصالحی‌ و عبدالمجید ارفعی و تعدادی از دانشجویان باستان‌شناس نیز حضور داشتند.

انتهای پیام

همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان