رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با مقایسه‌ی رشته‌های گردشگری در دانشگاه علامه طباطبایی و دپارتمان گردشگری دانشگاه نیویورک، گفت: متأسفانه در کشور ما، ارتباط بین دانشگاه و سازمان، خیلی ضعیف است و حتی در مواقعی ارتباطی نبوده است.
به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محمدعلی نجفی با حضور در دانشکده‌ی مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی برای افتتاح رسمی دوره‌ی دکتری رشته‌ی مدیریت گردشگری، اظهار کرد: اگر دانشگاه اجازه‌ی آزاداندیشی را به استاد و دانشجو ندهد، از عملکرد اصلی خود فاصله می‌گیرد. مطمئنم با فضای خوبی که در این دانشگاه ایجاد شده است، این فضا تقویت می‌شود، بخصوص در ارتباط با کار مشترک ما، یعنی گردشگری.
او سپس به موضوع همایشی که دانشگاه علامه طباطبایی به‌مناسبت روز جهانی جهانگردی برگزار کرده است، اشاره و اظهار کرد: با وجود آن‌که دنیا یک روز را به جهانگردی اختصاص داده، در ایران، هفته‌ای به نام گردشگری است. ما در این هفته، خیلی روی داشته‌های‌مان تأکید می‌کنیم. این‌که از نظر تنوع زیستی و طبیعی، کشوری شگفت‌انگیز هستیم و از نظر میراث فرهنگی نیز نامداریم. بعضی‌ها نیز رتبه‌بندی‌هایی کردند که نمی‌دانم چقدر دقیق و درست است و آیا جاهایی در دنیا است که این رتبه‌بندی‌ها را دقیق انجام دهد. به هر حال، روشن است که ما یکی از مطرح‌ترین کشورها از نظر تنوع اقلیم، آب‌وهوا و اقوام هستیم و قاعدتا نتیجه باید این باشد که از این داشته‌ها خوب استفاده کنیم، ولی متأسفانه این نتیجه‌گیری درست نیست.
وی ادامه داد: امروز مهم‌ترین مسأله که لااقل برای مسوولان این سازمان مطرح است، این است که چگونه این داشته‌ها را به فعلیت تبدیل کنیم و لااقل در حد کشورهایی هم‌تراز یا پایین‌تر از خود، قرار بگیریم.
در انحلال برخی رشته‌های دانشگاهی اشتباه کردیم
او به انحلال برخی مراکز آموزشی و رشته‌های تحصیلی در این دوران اشاره کرد و گفت: پیش از انقلاب اسلامی، رشته‌هایی مانند هتل‌داری وجود داشتند، ولی چون گفته می‌شد این رشته‌ها «طاغوتی» است، همه را منحل کردند. بعد از مدتی که به خودمان آمدیم، فهمیدیم این رشته‌ها در بخش خدمات تقسیم‌بندی می‌شوند، حتی به‌تازگی در مصوبه‌ی دولت، گردشگری در بخش صنعت قرار گرفته است. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که در انحلال برخی رشته‌ها و مراکز علمی، اشتباه کردیم و دوباره باید این موضوع را ارزیابی کنیم.
معاون رییس‌جمهور در ادامه‌ی سخنانش با اشاره به راه‌اندازی دوره‌ی دکتری در رشته‌ی مدیریت گردشگری در دانشگاه علامه طباطبایی، بیان کرد: در بازدیدی که از دپارتمان گردشگری دانشگاه نیویورک داشتم، متوجه شدم، آن‌ها هنوز دوره‌ی دکتری این رشته را ندارند؛ ولی تقریبا یکی از بهترین دانشگاه‌ها از نظر کیفیت رشته‌های گردشگری و همچنین از گران‌ترین‌ها هستند، به‌طوری که هزینه‌ی تحصیل در دوره‌ی کارشناسی گردشگری سالانه 65هزار دلار می‌شود.
نجفی ادامه داد: متأسفانه وضعیت غیرقابل دفاعی از نظر حضور دانش‌آموختگان رشته‌های گردشگری در بازار کار داریم. وقتی از دانشگاه نیویورک میزان اشتغال دانشجویان این رشته‌ها را جویا شدم، گفتند 95 درصد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و 85 درصد دانشجویان مقطع کارشناسی، در بخش مربوط به رشته خود شاغل‌اند. ممکن است رسیدن به این درصد بالا، در ابتدا برای ما سخت باشد، ولی باید به آن فکر کنیم.
مشکل اشتغال فارغ‌التحصیلان گردشگری چگونه حل می‌شود؟
به گزارش ایسنا، پس از آن‌که تفاهم‌نامه‌ی میان دانشگاه علامه طباطبایی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای راه‌اندازی دوره‌ی دکتری مدیریت گردشگری در این دانشگاه رونمایی شد، نجفی در کنار پروفسور جعفر جعفری - کارشناس و استاد رشته‌ی گردشگری - و حسین سلیمی - رییس دانشگاه علامه طباطبایی - حضور یافت تا به پرسش‌های دانشجویان و کارشناسان حاضر در این گردهمایی پاسخ دهد.
رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در پاسخ به پرسشی درباره‌ی اشتغال‌زایی برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های گردشگری، گفت: اشتغال در بخش دولتی، صفر است؛ اما باید دو کار انجام شود، نخست این‌که پایه‌ی فعالیت‌های این بخش گسترش یابد، چون تا وقتی آمار گردشگر خارجی ما در حد سه تا چهار میلیون نفر باشد، تازه اگر این آمار درست باشد، فضای اشتغال فقط در همین حد ایجاد می‌شود. قطعا اگر در گردشگری ورودی رونق ایجاد شود، ظرفیت برای جذب نیروی انسانی بالا می‌رود.
او افزود: باید با کمک استادان شما فکری کنیم تا فعالان بخش خصوصی نیز برای استفاده از دانش‌آموختگان این رشته تشویق شوند یا در هر جایی که لازم است، محدودیت ایجاد کنیم تا آن‌ها مجبور به استفاده از فارغ‌التحصیلان این رشته شوند. البته تلاش می‌کنیم اجبار در حداقل و تشویق در حداکثر باشد.
کمیته‌ی طراحی شعار و لوگو و تبدیل آن به برند گردشگری تشکیل شد
در ادامه، پرسشی درباره‌ی برند گردشگری مطرح شد که نجفی پاسخ داد: برند، موضوع مهمی در کشور است، در حالی که ما نسبت به آن، بی‌تفاوت هستیم، نمونه‌ی بارز آن نوشابه است؛ مثلا وقتی به فروشگاهی می‌رویم، فقط اشاره می‌شود که نوشابه‌ی سیاه یا نارنجی، این فقط خواست ایرانی‌ها است یا وقتی می‌خواهیم مسافرت برویم، می‌گوییم شمال می‌رویم. حالا کجای شمال، خیلی در ذهن ناخودآگاه ما مطرح نیست.
او سپس از تشکیل کمیته‌ای زیر نظر محمد بهشتی - مشاور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - برای طراحی شعار گردشگری، لوگو و تبدیل آن به برند گردشگری ایران خبر داد و افزود: تا جایی که اطلاع دارم، آقای بهشتی افراد صاحب‌نظری را در این کمیته جمع کرده است تا برند گردشگری به‌تدریج در کشور ایجاد شود.
پروفسور جعفری نیز در ادامه‌ی این سخنان، گفت: داشتن برند ملی برای توسعه‌ی گردشگری در کشور ضروری است؛ اما برندی که نتواند پشتوانه‌ی نیروی انسانی داشته باشد، نمی‌تواند موفق باشد.
او همچنین اظهار کرد: گردشگری، یک رشته‌ی متفاوت است که اگر استاد و دانشجوی آن از یک کشور باشند و فقط به زبان آن کشور تدریس شود، به درد نمی‌خورد. گردشگری چند ملیتی و چند زبانی است و بهترین کلاس‌های گردشگری، آن‌هایی هستند که استاد از کشور دیگری بیاید، چون کلاس گردشگری باید سازمان ملل کوچکی باشد.
به گزارش ایسنا، نجفی همچنین درباره‌ی جذب و دعوت از اساتید خارجی، بیان کرد: من درباره‌ی جذب نیروهای متخصص خارج از کشور چیزی نگفتم و خیلی به آن اعتقاد ندارم. برای دعوت از نیروهای ایرانی مقیم کشورهای دیگر نیز ابتدا صحبت از آمدن‌شان بود و فکر می‌کنم، اگر بعضی از آن‌ها به ایران بیایند، با توجه به موقعیتی که در کشورهای دیگر دارند، از ظرفیت‌شان کم می‌شود و شاید تحقیقات‌شان هم در آن کشورها نیمه‌کاره رها شود.
وی ادامه داد: شروع کار ما در این بخش، آن است که به این نیروهای علمی که در خارج از کشور مقیم هستند، بگوییم به کشوری غنی و با فرهنگ تعلق دارند و این افتخاری واقعی است و باید به مسوولیت خود بیندیشند و با ایران ارتباط داشته باشند. لازم نیست آن‌ها حتما به ایران آورده شوند.
اگر معاون گردشگری دکتری مدیریت داشته باشد، کفایت می‌کند
او درباره‌ی انتخاب مدیران و معاونان که موضوع پرسش یکی از حاضران بود، اظهار کرد: چند مدیری که انتخاب کرده‌ام، از بهترین‌ها هستند؛ اما لازم نیست همه‌ی آن‌ها تخصص مرتبط با حوزه‌ی مدیریتی خود را داشته باشند. معاون گردشگری نیز الزاما نباید رشته‌ی گردشگری خوانده باشد، اگر مدرک دکتری مدیریت هم داشته باشد، کفایت می‌کند، چون گردشگری موضوعی فرابخشی و میان‌بخشی است. معاون گردشگری باید توانایی مدیریتی بالا داشته باشد و از نظر علمی، شاخص‌های گردشگری را درک کند.
چرا نجفی مخالف وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی است؟
رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همچنین درباره‌ی مخالفتش با بحث وزارتخانه شدن این سازمان، توضیح داد: وزارتخانه شدن این سازمان به چند دلیل خلاف تز توسعه است؛ دلیل نخست این است که گردشگری میان‌بخشی و میراث فرهنگی کاملا فرابخشی است و اگر وزارتخانه باشد، حرف آن اثرگذار نخواهد بود، مگر این‌که ابزارهای حقوقی و مالی را داشته باشد تا بتواند در تعامل با دستگاه‌های دیگر قرار گیرد، ولی میراث فرهنگی و گردشگری این ابزارها را ندارند.
وی بیان کرد: برای این‌که به‌عنوان مجموعه‌ای فرابخشی و میان‌بخشی سیاست‌ها را بتوانیم اعمال کنیم، باید بالاتر از وزارتخانه باشیم و اکنون ارتباط این سازمان به‌عنوان معاونت ریاست جمهوری در سطحی بالاتر از یک وزارتخانه است.
نجفی سپس گفت: دلیل دوم را به‌دلیل حضور برخی نمایندگان مجلس در این جلسه نمی‌گویم، دلیل سوم نیز این است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در سال‌های اخیر، مرتب دستخوش تغییر از نظر تشکیلات و مدیریت شده است، به‌طوری که در مدت چهار سال، من پنجمین مدیر این سازمان هستم.
معاون رییس‌جمهور ادامه داد: اگر فوریت این طرح در مجلس تصویب می‌شد، برای یک سال دیگر، تمام کارهای سازمان متوقف می‌شد که مثلا چه خواهد شد و چه نخواهد شد؟ آیا اسم من به‌عنوان وزیر رأی اعتماد می‌آورد یا نه؟ اما در این چهار سال می‌توانیم به اصل گردشگری، مسائل اجرایی و برنامه‌ریزی‌ها بپردازیم، چون در طول این سال‌ها، یعنی از زمان ادغام میراث فرهنگی و گردشگری و بعد هم الحاق صنایع دستی، هیچ‌یک از این حوزه‌ها جایگاه خود را پیدا نکرده‌اند.
نجفی در عین حال گفت: فکر نمی‌کنم در همه‌ی دنیا، وزارتخانه‌ای برای گردشگری وجود داشته باشد. هرچند آمار ندارم، ضمن آن‌که فکر هم نمی‌کنم در هیچ جای دنیا، این سه حوزه در یک دستگاه متمرکز شده باشند.
در این نشست پرسش و پاسخ، از حسین سلیمی - رییس دانشگاه علامه طباطبایی - درباره‌ی احتمال بازنگری در دروس، رشته‌های علوم انسانی و استخدام هیأت علمی سوالی پرسیده شد که او با تذکر این‌که این یک سمینار گردشگری است، گفت: بازنگری در رشته‌های مختلف در اختیار دانشگاه‌ها نیست. البته دانشگاهی مانند علامه طباطبایی که در بخشی از بازنگری‌ها دست داشت، می‌تواند تأثیرگذار باشد.
او تأکید کرد: برخی رشته‌ها، بویژه آن‌هایی که در بخش کارشناسی مانند روابط بین‌الملل و ارتباطات، تعطیل یا در رشته‌های دیگر ادغام شده‌اند، دوباره بازنگری خواهند شد.
وی اظهار کرد: به هر حال، دیدگاه‌های گروه‌های آموزشی را در این‌باره به کمیته‌های شورای انقلاب فرهنگی منتقل و پیگیری می‌کنیم و فکر می‌کنم وزارت علوم طبق سیاستش، نقش دانشگاه‌ها را در تدوین درس‌ها برجسته‌تر کند. برای همین ممکن است بتوانیم مثل برخی دانشگاه‌های خارجی، رشته‌های بین‌رشته‌یی تعریف کنیم.
سلیمی درباره‌ی انتخاب اعضای هیأت علمی نیز گفت: ما به فعال‌سازی گروه‌ها نیاز داریم. در سال‌های گذشته، جذب نیروهای هیأت علمی بدون نظر دانشکده‌ها انجام می‌شد و باید این فرآیند از بین برود و مهم‌ترین موضوع مطرح، قابلیت علمی اساتید است.
او تأکید کرد: تمام معیارهای علمی را برای استخدام هیأت علمی این دانشگاه به کار می‌بریم.
انتهای پیام
نظرات