هوشنگ صدفی در مقام منتقد درخصوص ذات برگزاری جشنواره جام جم، اظهارکرد: جشنواره جام جم نوعی ایجاد رقابت بین مدیران و برنامه سازان شبکههای تلویزیونی است تا نوعی جشنواره تخصصی و حرفهیی.
او همچنین دربارهی داوریها در این جشنواره اظهار نظر کرد: واگذاری داوری این جشنواره به برنامهسازان تلویزیون، نفس قضاوت و انتخاب هنری را زیر سوال میبرد و سطح این جشنواره را از یک جشنواره تخصصی به یک جشنواره سفارشی سیما تنزل میدهد.
کمتر کسی از برد و باخت در این جشنواره متضرر میشود
هوشنگ صدفی، منتقد تلویزیون در گفتوگویی با خبرنگار سرویس تلویزیون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) شرکت کرد و در توضیحاتی با اشاره به نخستین جشنواره جام جم و اهداف آن، گفت: نخستین جشنواره جام جم سال 90 با هدف بررسی آثار شبکههای تلویزیونی تحت پوشش معاونت سیما آغاز به کار کرد، در اولین دورهی جشنواره اختصاصی سیما، آثاری در حوزههای فیلم، پویانمایی و مستند به رقابت پرداختند. در سال دوم برپایی جشنواره جام جم، آثاری در حوزهی مجموعه تلویزیونی طنز، کودک و نوجوان، سرگرمی و تله فیلم به رقابت می پردازند. برغم سفارشی بودن جشنواره، برنامهسازان تلویزیونی علاقه دارند آثارشان دراین جشنواره اختصاصی و نه تخصصی مورد ارزیابی مدیران و مسؤولان رسانه ملی قرار گیرد چرا که دریافت جایزه از این جشنواره می تواند برای برنامه سازان فرصت خوبی برای سفارش کار آتی از شبکه ها باشد.
صدفی در ادامه با بیان اینکه به هر حال جشنواره جام جم نوعی ایجاد رقابت بین مدیران و برنامه سازان شبکه های تلویزیونی است تا نوعی جشنواره تخصصی و حرفهیی، تصریح کرد: برنامهسازان حاضر در این جشنواره معمولا بعد از تصویب فیلم نامه و رعایت برخی استانداردهای تولید و پخش، موفق به خلق آثار تلویزیونی میشوند.
او به برنامههای شرکتکنندگان در جشنواره جام جم اشاره کرد که با سرمایه مردم ساخته میشوند و گفت: از آنجا که تمامی برنامههای شرکتکنندگان درجشنواره جام جم با سرمایه مردم و یا به عبارتی بودجهی رسانه ملی ساخته میشود، بنابراین کمتر کسی از برد و باخت در این جشنواره متضرر میشود ولی افراد جایزهبگیر این فرصت را پیدا میکنند که دوباره با بودجه ملی، برنامههای مصوب دیگری را در شبکههای تلویزیونی بسازند.
فرصت ورود به استعدادهای توانمند داده نمیشود
این منتقد در ادامه افزود: هر چند که علی دارابی، معاون سیما یکی از اهداف برگزاری جشنواره جامجم را شناسایی استعدادها و ظرفیتهای جدید میداند ولی تجربه نشان داده که استعدادهای جوان زمانی کشف میشوند که بتوانند با استفاده از بضاعت برنامهسازی تلویزیونی، نمونههای تولیدی را بر اساس متن تصویبی بسازند.
صدفی سپس به موفقیت برنامهسازانی اشاره کرد که توان ورود به سامانهی رسانه ملی را دارند اما فرصت ورود به آنها داده نمیشود و گفت: به هرحال همه آنهایی که موفق شدهاند در تلویزیون برنامهسازی کنند، بی گمان استعدادهای کشف شدهای هستند که توان ورود به سامانه رسانه ملی را دارند وگرنه دیگران با وجود داشتن تجربه، خلاقیت هنری و شناسنامه مفید در سینما و عرصههای فیلم سازی، فرصت ورود به رسانه ملی را ندارند و چنانچه فیلمی هم از آنها خریداری شود به تناسب سلیقه و ذائقه مدیران رسانه ملی پخش میشود.
چرا انتخاب آثار به مسؤولان رسانه ملی محول شده است؟
صدفی همچنین گفت: گویا انتخاب آثار برای دبیرخانه جشنواره جشنواره جام جم نیز به مسئولان رسانه ملی محول شده ، بنابراین داوری مدیران شبکههای تلویزیونی درباره برنامههای تولیدی و پخش شده تلویزیونی نیزنفس قضاوت و انتخاب هنری را زیر سئوال میبرد و سطح این جشنواره را از یک جشنواره تخصصی به یک جشنواره سفارشی سیما تنزل میدهد.
این منتقد در بخش دیگری از گفتوگوی خود، با بیان اینکه واگذاری مسوولیت انتخاب برنامههای جشنواره به شبکههای تلویزیونی و نه کارشناسان متخصص تلویزیونی بیتردید لطمه فرهنگی را در پی خواهد داشت، خاطرنشان کرد: این لطمه میتواند بر اساس سلیقههای شخصی مدیران شبکهها، ناخواسته زمینه حذف کارگردانان مطرح و طناز تلویزیونی را هم در برداشته باشد. البته سهیمهبندی برنامهها در جشنواره برای شبکههای تلویزیونی، نشان دهنده برپایی یک جشنواره اختصاصی است تا مدیران تلویزیونی داشتهها و ناداشتههای هنری را در شرایط نابرابری به رخ هم بکشند، چون معلوم نیست که شرایط تولید و بودجه برنامهی فاخری چون "آشپزباشی" با "نابرده رنج "در یک سطح باشد!
کمرنگ بودن نقش مردم در انتخاب برنامهها = کاهش مشروعیت این جشنواره
این منتقد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه مردم چه سهمی از داوری این جشنوارهی تلویزیونی دارند؟ گفت: راستی مگر برنامههای جشنواره و ساختههای تلویزیونی برای مخاطبان عام و خاص نیست، پس جایگاه مردم در امتیازدهی به برنامههای تلویزیونی چگونه خواهدبود. برخلاف جشنوارههای تخصصی وزارت فرهنگ و ارشاد و حوزه هنری، رسانه ملی از امکان برنامههای پخش زنده و روتینی برخوردار است که میتواند از طریق پیامک و نظر سنجی در برنامهها نسبت به برنامههای جشنواره، افکار سنجی کند. شاید بتوان گفت در کنار سایر نقطه قوت جشنواره جام جم، کمرنگ بودن نقش مردم در انتخاب برنامههای تلویزیونی عامل موثری در کاهش مشروعیت این جشنواره باشد.
وی در ادامهی صحبتهایش گفت: شاید هم به گفتهی برگزارکنندگان، این جشنواره صرفا برای معاونت سیماست و ارتباطی به مخاطبان شبکههای تلویزیونی ندارد، چون اگر ارتباطی داشت مسؤولان برگزارکننده جشنواره در طول برپایی این دو دوره، نیم نگاهی هم به نقش و نظر مردم در برپایی جشنواره داشتند، شاید هم چون مردم در انتخاب برنامههای تلویزیونی، تصویب و ساخت آنها نقشی ندارند، بنابراین لزومی به اخذ نظرسنجی از مردم نیست وگرنه اگر نقشی داشتند شاید خیلی از این برنامههای ضعیف در شبکههای ایرانی ساخته نمیشدند!
ای کاش رسانه ملی یک بار ریسک به خرج میداد
صدفی با ابراز امیدواری از اینکه ای کاش رسانه ملی یک بار ریسک به خرج میداد و مجموعه برنامههای سفارشی تولیدی خود را به داوران تخصصی رسانهیی خارج از مجموعه صداوسیما واگذار میکرد، گفت: با این کار رسانه ملی نمره قبولی تولیدات و کارکرد مدیران شبکههای تلویزیونی خود را محک میزد و مطمئنا در چنین وضعیتی نقاط قوت و ضعف برنامههای تلویزیونی و آسیبهای برپایی جشنواره جام جم برای دست اندرکاران آن روشن میشد.
تلویزیون با این همه ریخت وپاش بودجه ملی نتوانسته قامت راست کند
هوشنگ صدفی در پایان گفتوگوی خود با ایسنا با اشاره به اینکه بعید میداند جشنواره جام جم به این سطح از کیفیت و استانداردهای انتخاب و داوری آثار دست یابد، گفت: شاید در چنین شرایطی مشخص میشد چرا شبکههای چندگانه تلویزیون ایران با این همه ریخت و پاش بودجه ملی در قامت یک شبکه تلویزیونی، نتوانستهاند در طول این سالها قامت راست کنند. به نظر شما اگر جشنواره تولیدات استانهای صداوسیما به جای جشنواره جام جم، فربهتر و کیفیتر برگزار میشد دیگر به برپایی جشنواره جام جم، معاونت سیما نیازی بود ؟!
انتهای پیام
نظرات