دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران گفت: اگر به «میراث مستند» توجه و رسیدگی نشود، در سکوت و فراموشی می‌میرد.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محمدرضا سعیدآبادی در مراسم افتتاح سمینار زیرمنطقه‌یی برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی که در دفتر یونسکو در تهران برگزار شد، بیان کرد: میراث مستند در سکوت می‌میرد. میراث فرهنگی و طبیعی قابل رویت هستند، بنابراین در وضعیت کنونی بیشتر باید برای حفاظت از میراث مستند بکوشیم.

وی حوزه‌های تمدن، میراث و ادبیات را از جمله مشترکات کشورهای عضو برنامه‌ی زیرمنطقه‌یی برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی یونسکو دانست و ادامه داد: برای درست شناختن ملت‌ها و همکاری با آن‌ها باید روی میراث و امور فرهنگی مشترک بین کشورها تأکید بیشتری شود.

او رسالت یونسکو را تحقق صلح دانست و افزود: صلح باید در ذهن مردم ساخته شود. دسترسی به صلح از طریق آموزش، علوم طبیعی،‌ علوم اجتماعی، علوم انسانی‌، ارتباطات و فرهنگ به‌دست می‌آید نه از طریق سیاست‌های بین کشوری.

سعیدآبادی گفت: در برنامه‌ی اصلی حافظه‌ی جهانی به ما می‌آموزند که چگونه گذشتگان در آینده نقش دارند و کشورها می‌توانند مشترکات فرهنگی خود را به یکدیگر نزدیک کنند. حفاظت از میراث مستند با افزایش آگاهی نسبت به این میراث و تأثیر گرفتن افراد از آن امکان‌پذیر‌است. وظیفه‌ی ما حفاظت صرف از میراث ملی نیست، بلکه باید دسترسی همه‌ی مردم جهان را به آن آسان‌تر کنیم.

وی با تأکید بر ضرورت کار بیشتر روی میراث مشترک میان کشورهای منطقه‌یی با هدف همکاری بیشتر آن‌ها، اظهار کرد: با ایجاد یک کمیته‌ی زیرمنطقه‌یی حافظه‌ی جهانی می‌توانیم این کار را به بهترین نحو انجام دهیم.

به گزارش ایسنا‌، رییس دفتر زیرمنطقه‌یی یونسکو در تهران نیز در صحبت‌هایی با اشاره به ثبت 245 اثر در فهرست میراث مستند یونسکو، اظهار کرد: ایران تا کنون پنج اثر خود را در این فهرست به ثبت رسانده و دو اثر دیگر آن در اولویت ثبت است که سال 2013 میلادی درباره‌ی آن تصمیم‌گیری می‌شود. پاکستان نیز یک اثر ثبت‌شده در این فهرست دارد و کشورهای افغانستان و ترکمنستان نیز تعدادی اثر ثبتی دارند که نشان‌دهنده‌ی پتانسیل این کشورها در حوزه‌ی میراث مستند است.

تاریا ویرتانن با اشاره به برگزاری این سمینار به‌مناسبت بیستمین سال برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی، ادامه داد: هدف از برگزاری این‌گونه سمینارها ایجاد همکاری‌ها و تقویت آن‌، زمینه‌سازی برای تشکیل کمیته‌ی زیرمنطقه‌یی حافظه‌ی جهانی و معرفی آثار مشترک کشورهاست.

او با اشاره به برگزاری کنفرانس ونکوور که به‌مناسبت بیستمین سال تأسیس حافظه‌ی جهانی چندی پیش برگزار شد، گفت: این بیانیه کمک بزرگی برای کشورهای عضو می‌تواند باشد تا بهتر و بیشتر بتوان میراث مشترک را معرفی کرد.

در ادامه‌ی این سمینار، مشاور ارتباطات و اطلاعات دفتر زیرمنطقه‌یی یونسکو در تهران در سخنانی درباره‌ی آخرین تحولات برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی و فعالیت‌هایی که به‌مناسبت بیستمین سال تأسیس برنامه برگزار شده است‌، بیان کرد: علاوه بر برگزاری کنفرانس ونکوور که حدود 500 شرکت‌کننده داشت، 15 اکتبر نیز نمایشگاه عکسی در پاریس برگزار شد. به‌دنبال آن، کتاب‌هایی با محوریت فعالیت‌های یونسکو در پاریس چاپ و رونمایی شدند.

آریا گوناوان افزود: یونسکو باید تلاش کند تا نقشی تعیین‌کننده در زمینه‌ی حفاظت از میراث مستند داشته باشد. این سازمان باید امکان دسترسی به کتابخانه‌ی دیجیتال یونسکو را در حوزه‌ی فرهنگی فراهم کند.

به گزارش ایسنا‌، مدیر گروه ارتباطات کمیسیون ملی یونسکو در تهران نیز در صحبت‌هایی درباره‌ی حفاظت از میراث مستند و برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی یونسکو، گفت: به میراث مستند نسبت به دیگر میراث‌های فرهنگی و تاریخی آسیب‌های بیشتری وارد می‌شود. نسخ سنگی و نسخ خطی تا چندصد سال حفاظت می‌شوند. میراث دیداری و شنیداری تا چند دهه و میراث الکترونیکی تا حداکثر یک دهه قابل نگهداری است و متأسفانه عوامل مختلفی مانند عوامل طبیعی‌، جنگ‌ها‌، منازعات داخلی باعث از بین رفتن این میراث مستند می‌شوند.

فرهاد اعتمادی ادامه داد: شرایط مالی نامناسب برخی کشورهای در حال توسعه و آموزش نامناسبی که برخی مسئولان نگهداری از این اسناد می‌بینند، در بیشتر اوقات باعث از بین رفتن این اسناد می‌شود.

وی با اشاره‌ی کوتاهی به چگونگی تأسیس کمیته‌ی حافظه‌ی جهانی، گفت: با توجه به ایجاد دغدغه‌هایی درباره‌ی از بین رفتن میراث مستند‌، هر کشوری که اثری مستند از کشور دیگر را نگهداری می‌کرد وظیفه‌ی خود دانست که با تهیه‌ی نرم‌افزاری از آن آثار، برای نگهداری و حفاظت از آن‌ها تلاش خود را بیشتر کند، به‌عنوان مثال در کتابخانه‌ی پراگ 150 اثر نفیس ایرانی نگهداری می‌شوند که از آن‌ها یک سی‌دی تهیه شده است یا هفت کشور آمریکای لاتین از روزنامه‌های قدیمی خود میکروفیلم تهیه کرده‌اند و امکان دسترسی به آن‌ها آسان‌تر شده است. همچنین یک سی‌دی از نسخ خطی ارزشمند در کتابخانه‌ی اسکندریه تهیه شده که نشان‌دهنده نقش مسلمانان در کشف علوم مختلف بوده است.

او بهبود شرایط میراثی از طریق کمک‌های مالی‌، برگزاری دوره‌های آموزشی، جلب حمایت نهادهای بین‌المللی و ارائه‌ی کمک‌های مشورتی را از جمله اهداف برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی دانست و بیان کرد: گسترش دسترسی به میراث مستند با کمک فن‌آوری‌های نوین و شناخت بهتر مردم از این میراث از طریق ایجاد یک فهرست جهانی برای ثبت، دو هدف دیگر برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی هستند که باید به آن‌ها توجه شود. وقتی یک اثر در فهرست میراث مستند جهانی به ثبت می‌رسد، یونسکو ارزش جهانی آن را به رسمیت می‌شناسد و از آن به بعد، این میراث به همه‌ی بشریت تعلق دارد.

به گزارش ایسنا‌، در ادامه‌ی این سمینار رییس کمیته‌ی ملی حافظه‌ی جهانی و رییس سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی ایران در سخنانی مروری بر فعالیت‌های کمیته‌ی ملی حافظه‌ی جهانی کرد و گفت: میراث مستند، میراثی است که از نسل‌های گذشته به ما رسیده است و فقط به این دوره متعلق نیست.

اسحاق صلاحی ادامه داد: متأسفانه برخی کشورهای قدرتمند با دیدگاه‌های اقتصادی به میراث مستند نگاه می‌کنند؛ اما خوشبختانه یونسکو در بعضی از اوقات با عملکرد مثبت خود، این قضیه را منفعل می‌کند. به همین دلیل، امیدواریم اقدامات یونسکو به صلح جهانی منجر شود، هرچند با دخالت کشورهای قدرتمند، به این قضیه زیاد خوش‌بین نیستم.

وی با اشاره به پیشنهادهای کمیته‌ی ملی حافظه‌ی جهانی به یونسکو گفت: ما توقع داریم یک سازوکار و مکانیزمی طراحی شود تا کشورهای عضو یونسکو با دقتی خاص همه‌ی مدارک ثبتی خود را شناسنامه‌دار کنند و ملزم شوند فهرستی از میراث مستند خود را در اختیار صاحبان اصلی آن آثار قرار دهند. همچنین یونسکو توجه خود را از کشورهای غربی به سمت کشورهای آمریکای لاتین و آفریقا ببرد، چون براساس آمار و ارقام، میراث مستند کشورهای آسیایی و آمریکای لاتین بیشتر در کشورهای اروپایی از بین رفته‌اند.

او با اشاره به تشکیل کمیته‌ی ملی حافظه‌ی جهانی در ایران در سال 2006 میلادی، اظهار کرد: در آن سال، شاهنامه‌ی بایسنقری، وقف‌نامه‌ی ربع رشیدی و قرآن‌های روی پوست آهو برای ثبت معرفی شدند که شاهنامه و وقف‌نامه پذیرفته شدند. همچنین در سال 2008 میلادی اسناد تشکیلات اداری آستان قدس از دوره‌ی صفویه و کتاب المسالک و الممالک به کمیته معرفی شدند که فقط اسناد در آن سال به ثبت رسیدند. در دوره‌ی سوم حضور ایران در این کمیته، التفهیم لاوائل صناعه التنجیم و پنج نسخه از پنج گنج (خمسه نظامی) برای ثبت معرفی شدند که هر دو در فهرست میراث مستند جهانی به ثبت رسیدند. همچنین در دوره‌ی چهارم در اوایل سال 2012 مجموعه نقشه‌های تاریخی ایران در عصر قاجار و ذخیره‌ی خوارزمشاهی به‌عنوان نخستین کتاب پزشکی که به زبان پزشکی نوشته شده است‌، معرفی شدند که سال 2013 درباره‌ی آن‌ها نتیجه‌گیری می‌شود.

صلاحی با اشاره به این‌که همه‌ی آثاری که توسط کمیته‌ی میراث جهانی برای ثبت جهانی معرفی شده‌اند، در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده‌اند‌، گفت: تا کنون 29 اثر در فهرست کمیته‌ی ملی حافظه‌ی جهانی به ثبت رسیده‌اند و امیدواریم تا پایان سال، این تعداد به 35 عدد برسد.

به گزارش ایسنا‌، سمینار زیرمنطقه‌یی برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی به‌مناسبت بیستمین سال تأسیس این برنامه امروز در دفتر یونسکو آغاز شده است و در نشست‌های تخصصی خود به بررسی فعالیت‌های کشورهای زیرمنطقه در چارچوب برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی یونسکو می‌پردازد. در این سمینار، مدیرکل آرشیو ملی پاکستان - حبیب احمدخان - درباره‌ی پاکستان و برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی سخنرانی می‌کند. سپس دبیرکل کمیسیون ملی ترکمنستان - دکتر کرواندیک پلادو - درباره‌ی ترکمنستان و برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی و همچنین رییس بخش علوم اجتماعی کمیسیون ملی افغانستان – حیات‌الله مهریار - درباره‌ی افغانستان و برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی صحبت می‌کنند. سپس شرکت‌کنندگان در سمینار فعالیت‌های کشورهای زیرمنطقه در چارچوب برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی را ارزیابی می‌کنند.

براساس این گزارش، در دومین روز این سمینار نیز گسترش همکاری‌ها در چارچوب برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی یونسکو با مباحثی مانند میراث تمدنی مشترک کشورهای منطقه و بررسی ظرفیت‌ها و فرصت‌های همکاری‌های منطقه‌یی در چارچوب برنامه‌ی حافظه‌ی جهانی مطرح می‌شوند. سپس امکان ثبت مشترک آثار در فهرست جهانی و تشکیل کمیته‌ی زیرمنطقه‌یی حافظه‌ی جهانی بررسی می‌شود و در پایان نیز بیانیه این سمینار خوانده خواهد شد.

انتهای پیام