يك مدرس غواصي كنفدراسيون فعاليت‌هاي جهاني زير آب معتقد است: خليج فارس يكي از ضعيف‌ترين نقاط دنيا از نظر تحقيقات باستان‌شناسي زير آب است.
سيامك درخشان در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: ايران يك كشور باستاني است كه هنوز بسياري از نقاط آن دست‌نخورده باقي مانده و شايد در بسياري از محوطه‌هاي تاريخي، نهايت كاري كه انجام شده است، اين باشد كه حصاري دور آن كشيده‌اند تا سر فرصت كاوش باستان‌شناسي در آنجا انجام شود. اين در حالي است كه در حوزه‌ي باستان‌شناسي زير آب هنوز به معناي واقعي كاوشي در ايران انجام نشده و فعاليت‌ها بيشتر به مستندسازي محدود شده است.
وي درباره‌ي اهميت تاريخي درياي جنوب ايران، توضيح داد: جنوب ايران يكي از بزرگ‌ترين مناطق تجاري در زمان ساسانيان بوده است و بندر سيراف جمعيتي حدود يك‌ميليون نفر را در خود جا مي‌داد. در اين منطقه، مبادلات تجاري زيادي انجام مي‌شد و كشتي‌هاي زيادي رفت‌وآمد مي‌كردند كه گاهي برخي از آن‌ها دچار طوفان مي‌شدند يا مورد حمله‌ي دزدان دريايي قرار مي‌گرفتند. همچنين بسياري از اين كشتي‌ها به‌دليل كالاهايي كه حمل مي‌كردند مثل طلا، خمره، پارچه و اداوت جنگي، ارزش زيادي داشتند؛ ولي با وقوع طوفان يا حمله‌ي دزدان دريايي، تعدادي از آن‌ها غرق شدند و احتمالا هنوز هم زير آب دست‌نخورده باقي مانده‌اند.
او با بيان اين‌كه پروژه‌هاي زيادي براي تحقيقات باستان‌شناسي زير آب در خليج فارس تعريف نشده است، ادامه داد: در اين بخش، بودجه‌ي قابل توجهي نيز تعريف نشده است، بويژه اين‌كه هزينه‌ي كندوكاو و حفاري زير آب خيلي زياد است و يك پروژه‌ي كوچك در عمق كم كه حدود 10 روز هم به طول بينجامد، چند صدميليون تومان هزينه خواهد داشت. اين در حالي است كه كشورهاي تركيه، مصر و يونان در اين حوزه بسيار رشد كرده‌اند و از وسايل پيشرفته‌اي هم استفاده مي‌كنند، به‌طوري كه گاهي نياز نيست كسي زير آب پژوهش كند، بلكه با عكس‌هاي ماهواره‌يي اطلاعات زيادي را مي‌توانند به‌دست آورند؛ اما در ايران هنوز اين دستگاه‌ها را نداريم.
اين محقق كه گواهي‌نامه‌ي باستان‌شناسي زير آب هم دارد، با اشاره به اين‌كه اگر به موضوع غواصي عميق وارد شويم، هزينه‌هاي حفاري خيلي زياد مي‌شود، گفت: متأسفانه در ايران رشته‌ي باستان‌شناسي زير آب نداريم؛ ولي در تركيه و يونان در مقطع فوق ليسانس و دكتري نيز اين رشته تدريس مي‌شود. من كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنم، باستان‌شناس نيستم بلكه تكنيك‌هاي باستان‌شناسي را در غواصي مي‌دانم، يعني اين‌كه چطور يك شي‌ء كه هنگام خروج از آب ممكن است آسيب ببيند، بالا آورده شود يا از آن نمونه‌برداري شود يا مثلا يك اثر در چه محلول‌هايي بايد گذاشته شود تا صدف‌هاي روي آن را بتوان برداشت.
درخشان اظهار كرد: پروژه‌هاي باستان‌شناسي زير آب آن‌چنان كه بايد براي سازمان ميراث فرهنگي تعريف نشده است كه بخواهد ميليون‌ها يا ميلياردها تومان براي حفاري هزينه كند. با اين حال، اگرچه در سال‌هاي اخير پيشرفت زيادي داشته‌ايم، ولي اين موضوع هنوز آن‌طور كه بايد، اهميت پيدا نكرده است.
انتهاي پيام
نظرات