كارگردان و تهيه‌كننده فيلم سينمايي «سعادت آباد» همزمان با اكران اين فيلم در نشست ايسنا به سوالات مطرح شده پيرامون اين فيلم كه از شكل‌گيري فيلم تا مضمون آن را شامل مي‌شد، پاسخ دادند.

مازيار ميري كارگردان «سعادت آباد» در ابتداي گفت‌وگو با خبرنگار بخش سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،درباره‌ روند شروع ساخت فيلم سينمايي «سعادت‌آباد» گفت: پس از پايان اكران «كتاب قانون»‌ تا دو سال فيلمي نساختم‌ و تنها مجموعه «گاوصندوق» را براي تلويزيون آماده كردم‌. پس از ساخت اين سريال، آقاي امير عربي طرح ساخت «راويولي» (نام قديم فيلم «سعادت آباد») را به من نشان داد و من نيز آن را با آقاي اسعديان مطرح كردم‌.

ميري و فيلم‌نامه‌ي سخت «سعادت آباد»

وي يادآور شد: پس آنكه با آقاي اسعديان روي ساخت «راويولي» به توافق رسيديم، آقاي موييني هم طي مذاكراتي به تيم‌مان اضافه شدند تا تيم چهار نفره‌مان بحث روي فيلم‌نامه و تبديل آن به يك فيلم‌نامه عملياتي را آغاز كند. البته آقاي امير اثباتي نيز بعد از چند هفته به تيم ما اضافه شد. اين تيم تقريبا شش ماه جلسه گذاشت و روي زوايا و جزئيات مختلف فيلم‌نامه نظر مي‌داد تا بالاخره آنچه به عنوان فيلم سينمايي «سعادت آباد» مي‌بينيد، از دل آن بيرون آمد. البته تمامي مراحل نگارش بر عهده خود امير عربي بود و اين تيم نقش مشاوره را براي ايشان داشت.

كارگردان «سعادت آباد» فيلم‌نامه اين كار را سخت توصيف كرد و افزود: فيلم‌نامه «راويولي»، فيلم‌نامه بسيار سختي بود،‌ چرا كه تك تك لحظات در آن مهم بودند. در واقع اگر چند لحظه يا چند تكه از فيلم آن چيزي نمي‌شد كه در ذهنمان بود سطح كلي فيلم پائين مي‌آمد. به همين دليل بود كه زمان زيادي براي ويرايش فيلم‌نامه گذاشته شد. البته سختي و خطر ساخت «سعادت آباد» را آقاي اسعديان به ما گوشزد كرده بودند چرا كه از همان ابتدا مي‌دانستند اگر حتي يك تصوير، آن‌چيزي كه مي‌خواهيم نباشد، فيلم افت شديدي مي‌كند.

اسعديان: فيلم‌نامه‌هايي مانند «سعادت‌آباد» خطرناك هستند

در ادامه همايون اسعديان، تهيه‌كننده «سعادت آباد» درباره هشداري كه به براي ساخت اين فيلم به ميري داده بود، توضيح داد: ساخت خوب يا بد فيلم‌نامه‌هايي كه در يك لوكيشن محدود اجرا مي‌شوند‌ و روايتگر روابط چند نفر هستند‌، هم بسيار سخت و هم وابستگي زيادي به طرز تفكر كارگردان دارد. در واقع اگر كارگردان دقت كافي نداشته باشد، اين نوع فيلم‌ها لوس خواهند شد. بنابراين فيلم‌نامه‌هايي مانند «سعادت آباد» كه به جزئيات زيادي اشاره مي‌كند مي‌توانند باعث ساخته شدن يك فيلم بسيار خوب‌ و يا بسيار بد شوند‌؛ پس خطرناك هستند.

وي خاطر نشان كرد: طرح اوليه فيلم‌نامه «راويولي» خيلي ساده و عاري از ظرافت‌هاي لازم براي ساخت چنين اثري بود. من نيز طبيعتا به عنوان يك دوست بايد به مازيار ميري اعلام مي‌كردم كه در ساخت «سعادت آباد» خيلي دقت كند؛ چرا كه اين اثر حساسيت‌هاي خاص خود را دارد.

تهيه‌كننده «سعادت آباد» در تشريح سخنانش اظهار كرد: ببينيد! فيلم‌نامه‌ها دو نوع هستند.‌ برخي كاملا قابل درك و پيش‌بيني هستند و به راحتي ساخته مي‌شوند؛ اما تعدادي ديگر‌ از فيلم‌نامه‌ها به نوعي هستند لحظات در آنها بسيار مهم تر از اصل داستان است. به عبارت ديگر تك تك لحظات مي‌تواند آن فيلم را بالا ببرد تا زمين بزند.

 تغيير نام فيلم‌نامه از «راويولي» به «سعادت‌آباد»

اسعديان در پاسخ به اين سوال كه «با توجه به تمام حساسيت‌هايي كه از آن صحبت كرديد‌، از سعادت‌آباد راضي هستيد؟» تاكيد كرد: بسيار...پس از ديدن فيلم با نوع كارگرداني مازيار ميري‌ اصلا احساس خستگي نكردم.

وي در آخرين پرسش اين بخش، درباره دليل تغيير نام فيلم از «راويولي» به «سعادت آباد» گفت: ما براي فيلم‌نامه «راويولي» پروانه ساخت گرفتيم، اما اداره كل نظارت و ارزشيابي نامه‌اي داد و گفت كه نبايد نام فيلم فرنگي باشد. البته به نظرم اين بخش‌نامه به نفع فيلم ما شد؛ چرا كه نام «سعادت آباد» نسبت به «راويولي» نام بهتر و مأنوس‌تري است. البته اين را هم بايد بگويم كه بر خلاف چند مطلب كه در اينترنت ديدم، نام اين فيلم هيچ ربطي به محله وخيابان سعادت آباد و ماجراهايي كه در يكي دو سال اخير در آنجا پيش آمده، ندارد.

 ميري:يكي از نقاط قوت «سعادت‌آباد» حضور آقاي اسعديان است

مازيار ميري در ادامه‌ي نشست ايسنا ‌ضمن تقدير از نحوه تهيه‌كنندگي اسعديان، گفت: در حال حاضر در اكثرفيلم‌هاي ايراني‌، تهيه‌كننده واقعي كه خودش فيلم‌ساز باشد و سينما را به معناي واقعي بفهمد بسيار كم است.

وي تاكيد كرد: به نظرم يكي از نقاط قوت «سعادت آباد» حضور آقاي اسعديان به عنوان يك فيلم ساز درجه يك در نقش تهيه كننده آن بود. ايشان در واقع علاوه بر تهيه‌كنندگي فيلم‌، نعمت بزرگي براي من و فيلم بودند.

اسعديان هم در تكميل سخنان ميري گفت: مالك اصلي اين «سعادت آباد»، مازيار ميري است؛ او بيشترين سرمايه‌گذاري را روي فيلم انجام داده و من سهم كمتري دارم، اما در هر صورت من به عنوان تهيه‌كننده حقوقي فيلم سعي كردم هر كاري از دستم بر مي‌آيد انجام دهم.

فيلم نقد پنهان‌كاري است

بخش بعدي نشست با مازيار ميري و همايون اسعديان به محتواي فيلم «سعادت آباد»‌ اختصاص پيدا كرد.

در ابتداي اين بخش، مازيار ميري موضوع اصلي «سعادت آباد» را نقد «پنهان كاري» دانست و عنوان كرد: طرح اوليه فيلمنامه‌، نقد پنهان كاري و نگاه به جزئيات در طبقه متوسط جامعه بود.

 نمي‌خواستيم هيچ قضاوتي به شخصيت‌ها داشته باشيم

وي در پاسخ به اين مطلب كه «برخي از كارشناسان معتقدند فيلم نسبت به مردها با ديد اتهام نگاه مي‌كند» با رد كامل اين نوع نگاه، توضيح داد: من و كل عوامل «سعادت آباد» واقعا نمي‌خواستيم نسبت به شخصيت‌ها و جنسيت‌ها هيچ نوع قضاوتي داشته باشيم؛ چون به نظر من همانقدر كه شخصيت «ياسي» (با بازي ليلا حاتمي)، قرباني اين شرايط است ‌«علي» (با بازي امير آقايي) هم با مسائل مربوط به خود دست به گريبان است. يعني در هر دو جنسيت قرباني بودن و مقصر بودن به طور توأمان ديده مي‌شود.

كارگردان «سعادت آباد» ادامه داد: چند روز قبل يكي از مجلات سينمايي چند زوج عادي را انتخاب كرده و فيلم را برايشان نمايش دادند تا بتواند از عكس العمل آنها گزارشي تهيه كنند. اين چند زوج هر كدام نظر مختص خود را داشتند و با يكي از شخصيت‌ها همذات پنداري مي‌كردند.‌

 هيچ‌كدام از شخصيت‌هاي «سعادت‌آباد» را محكوم نمي‌كنيم

اين كارگردان سينما تاكيد كرد: همه مخاطبان «سعادت آباد» مي‌توانند برداشت خاص خود را داشته باشند، چون شش شخصيت داستان هر كدام نماد يك تيپ از افراد جامعه ما هستند كه مخاطبان با توجه به روحياتشان با يكي از آنها همراه مي‌شود. در واقع ما معتقديم همانقدر كه «ياسي» كه از قشري متوسط و ريشه‌دار است مشكلاتي دارد، «محسن» (با بازي حامد بهداد) هم كه از قشر متوسط تازه به دوران رسيده است، پايش را روي دوش همه‌مي‌گذارد تا بالا برود. پس ما هيچ كدام از شخصيت‌ها را محكوم نمي‌كنيم.

ميري ادامه داد: ممكن است فردي با توجه به روحياتش، دلش براي شخصيت مهناز افشار و فشارهايي كه روي اوست بسوزد‌ و بگويد او در فيلم مظلوم نشان داده شده است؛ اما ما نشان داده‌ايم كه او هم حقوق مربوط به شوهر و شريك زندگي‌اش را رعايت نكرده است. بنابراين هر شش زوج پنهان كاري‌ها و اشتباهات خاص خود را دارند.

وي در عين حال درباره شخصيت «ياسي» توضيح داد: البته اين را بايد توضيح دهم كه شرايط شخصيت «ياسي» كاملا متفاوت است؛ چرا كه او نقش يك مادر را بازي مي‌كند و تلاش مي‌كند آبستن نسل جديدي باشد كه مي‌خواهند آينده جامعه را بسازند. او اميدوار است اين قشر متوسط ريشه‌دار كه سعي در پرورش آن دارد‌، در آينده جايگاه خود را بازيابد و از اين منفعلي خارج شود. چرا كه معتقديم در حال حاضر قشر متوسط ريشه‌دار جامعه كاملا منفعل شده و به جاي آنها قشر متوسط تازه به دوران رسيده‌اي كه حاضر است براي رشد كردن پايش را روي شانه همه بگذارد، جايگزين شده است.

كارگردان «سعادت آباد» در تكميل سخنانش گفت: در واقع «ياسي» نماد آدم‌هايي است كه به طور عاميانه، سر سفره پدر و مادرشان بزرگ شده‌اند، اما به هر حال اين افراد منفعل شده و جاي خود را به قشري كه رفتار آنها حاصل شرايط اقتصادي سال‌هاي ابتداي انقلاب است، داده است.

 ثبت لحظات، «سعادت‌آباد» را مي‌ساخت

ميري در بخش ديگري از گفت‌وگوي با ايسنا، به صدا و فيلم‌برداري وتدوين به عنوان سه نقطه قوت بزرگ فيلمش اشاره كرد و گفت: در «سعادت آباد» دكوپاژ‌، تدوين‌، طراحي صحنه و فيلم‌برداري بسيار مهم بود،‌ چون ثبت لحظه‌ها بود كه فيلم را مي‌ساخت و وجه داستاني آن اهميت كمتري داشت. در اين نوع نگرش‌، سيال بودن فيلم بسيار مهم بود و ما براي رسيدن به تصاويري كه اكنون مشاهده مي‌شود با آقاي آلادپوش به اين نتيجه رسيديم كه بايد فيلم‌برداري را با دوربين روي دست و حركت‌هاي خيلي آهسته انجام دهيم. البته براي رسيدن به نتيجه‌اي مطلوب، هم تدوين و هم فيلم بردارمان تلاش بسياري كردند تا تصاوير آن‌چيزي شود كه مدنظرمان بود.

سپس اسعديان به صداي فيلم به عنوان يكي ديگر از نقاط قوت آن اشاره و بيان كرد: «سعادت آباد» اولين فيلم سينمايي است كه مراحل نهايي دالبي ديجيتال آن در ايران انجام شد و مورد تائيد اداره دالبي ديجيتال اروپا قرار گرفت. به نظرم اين اتفاق بسيار مهمي براي سينماي ايران است و بايد قدر دادن شاغلان حوزه فني سينما باشيم كه علي رغم تحريم‌ها چنين كارهاي بزرگي انجام مي‌دهند.

 اسعديان: «سعادت‌آباد» فيلم گراني است

وي در ادامه سخنانش، آماده سازي لوكيشن فيلم را يكي از سخت‌ترين و پر هزينه‌ترين بخش‌هاي ساخت آن دانست و اظهار كرد: به چند دليل «سعادت آباد» فيلم گراني است؛ اولين دليل آن بازيگرانش هستند كه هر كدام در سينما به عنوان چهره شناخته مي‌شوند، اما دليل مهم و عمده پر هزينه بودن «سعادت آباد» اين بود كه ما براي لوكيشن‌مان خانه‌اي را اجاره كرده و 40 روز براي آماده سازي آن وقت گذاشتيم و طبق نظر طراح صحنه تمامي وسايلي كه در فيلم ديده مي‌شود را خريداري كرديم! يعني جزء ‌به جزء لوكيشن‌ طراحي شده است و به همين دليل هزينه‌هاي ساخت «سعادت آباد» كمي زياد شد.

كارگردان «سعادت آباد» در ادامه سخنان اسعديان، در پاسخ به اين سوال ايسنا كه «آيا همه اين بازيگران شناخته شده، انتخاب‌هاي اولتان بودند؟» تصريح كرد: بله! فيلم‌نامه جزئيات بسياري داشت و در بررسي‌هاي‌مان در آن تيم چهار نفره كه ابتداي گفت‌وگو به آن اشاره كردم به نقاط روشن‌تري از شخصيت‌هاي «سعادت آباد» دست پيدا مي‌كرديم. در واقع هرچه جلوتر مي‌رفتيم بازيگراني كه برايمان مناسب بودند بهتر مي‌شناختيم. البته از همان روزهاي اول آغاز بازخواني فيلم‌نامه آقاي اسعديان به دنبال قرارداد با بازيگران مدنظرمان و هماهنگ كردن آنها براي شروع فيلم‌برداري در ماه‌هاي آينده بود. به نظرم واقعا هماهنگ كردن شش بازيگر چهره و شاخص كه بتوانند در كنار هم كار كنند‌ آن هم براي چند ماه بعد،‌ يكي از سخت‌ترين مراحل ساخت «سعادت‌آباد» بود.

 تغييرات «سعادت‌آباد» براي اكران عمومي

اسعديان در بخش ديگري از اين نشست در پاسخ به اين پرسش كه آيا فيلم نسبت به آنچه در جشنواره فجر نمايش داده شده، تغييري كرده است، گفت: تنها بخش بسيار كوچكي از سكانسي كه اعضاي سه خانواده دور هم جمع شده و آواز مي‌خوانند، حذف شده است. البته منظورم كل سكانس نيست بلكه تنها بخش تك خواني و آغازين آن كه تنها چند ثانيه بود، حذف شد.

وي افزود: فيلم نسبت به نسخه‌اي كه در جشنواره نمايش داده شد، حذفيات مهمي ندارد و حتي هنگامي كه در مراحل ساخت «سعادت آباد» دچار مشكل‌ مالي شده بوديم و از بنياد سينمايي فارابي درخواست وام كرديم، آنها فيلم را ديدند و بسيار از ساخت آن استقبال كردند؛ يعني مسوولين فارابي هم نه تنها با فيلم هيچ مشكلي نداشتند بلكه از ساخته شدن آن استقبال هم كردند.

 ميري و حكايت پايان‌بندي «سعادت‌آباد»

ميري درباره‌ي پايان‌بندي فيلم توضيح داد: در طول نگارش نسخه‌هاي‌ نهايي فيلم‌نامه‌، مدام به اين فكر مي‌كرديم كه پايان‌بندي «سعادت آباد» بايد چگونه باشد؟ به تنها نتيجه منطقي كه رسيديم اين بود كه احتمالا از فرداي روزي كه ميهماني در خانه «ياسي و محسن»(با بازي ليلا حاتمي و حامد بهداد) برگزار شد‌، هر شش نفر نوعي ديگر زندگي خواهند كرد؛ هر كدام به نوعي. ممكن است يك زوج طلاق بگيرند، يك زوج به يكديگر نزديك‌تر شده و متنبه شوند و زوجي هم فاصله و پنهان‌كاريش را بيشتر كند.

مي‌خواستيم فيلم در نيمه اول سال اكران شود اما...

اسعديان درباره‌ي زمان اكران فيلم «سعادت‌آباد»، خاطرنشان كرد: ما اميدوار بوديم كه «سعادت آباد» در نيمه اول سال 90 اكران شود، اما در هر صورت صدور پروانه نمايش فيلم مدت‌ها طول كشيد و بالاخره در مهرماه اكران شد.

وي در پاسخ به اين سوال كه اكران همزمان «سعادت آباد» ‌،«يه حبه قند» و «راه آبي ابريشم» ضرري به فروش فيلم نمي‌زند؟، گفت: تجربه‌مان از سال‌هاي قبل نشان مي‌دهد كه اگر سه يا چهار فيلم خوب با هم اكران شوند به يكديگر كمك مي‌كنند. در اين شرايط اگر كسي به عنوان مثال «يه حبه قند» را ببيند و راضي باشد سعي مي‌كند براي ديدن فيلم‌هاي ديگر هم به سينما برود. سال‌هاي قبل ما با اكران همزمان «شهر موش‌ها»، «گل‌هاي داودي» و «تاراج» نيز چنين موقعيتي را تجربه كرديم.

وي پاسخ به اين پرسش كه «آيا در اختيار نداشتن سينماي آزادي در هفته اول اكران به عنوان سينماي سرگروه مشكلي را براي اكران فيلم ايجاد نمي‌كند»، تصريح كرد: ‌متاسفانه در هفته اول، «سعادت آباد» سينمايي سرگروه خود كه سينما «آزادي» است را در اختيار ندارد و پنج سالن اين پرديس سينمايي در اختيار برگزاري جشنواره فيلم كوتاه است. البته طبق اطلاعات ما شوراي صنفي نمايش هم با اين تصميم مخالف بود اما برخي تصميم گرفتند كه حتما سينما «آزادي» كاملا در اختيار جشنواره فيلم كوتاه قرار گيرد.

اسعديان همچنين در پاسخ به اينكه «چرا تبليغات گسترده‌اي روي سعادت آباد انجام نشد؟» گفت: تهيه و پخش‌كنندگان ايراني نمي‌توانند مانند خارج از كشور براي يك فيلم تبليغ كنند؛ چرا كه درآمدهاي ما از محل فروش بليت بسيار اندك است و طبيعتا نمي‌توان متصور بود مانند برخي كشورها، ‌پخش‌كنندگان ايراني نيمي از فروش فيلمشان را به بحث تبليغات شهري‌، تلويزيوني و غيره اختصاص دهند.

وي تصريح كرد: تهيه‌ و پخش‌كننده فيلم سينمايي در ايران سعي مي‌كند با ايده‌هاي خوب، تبليغاتش را موثرتر كند‌؛ مانند تبليغات فيلم «سعادت آباد» كه روبروي سينماهاي نمايش دهنده در خيابان نصب شده است. در هر صورت ما بضاعت مالي زيادي براي گرفتن بيلبورد و ... نداشتيم و به همان چند بيلبورد و تيزر تلويزيوني رايگان بسنده كرديم‌؛ البته تبليغات دهان به دهان هم مي‌تواند در جذب مخاطب و فروش فيلم بسيار موثر باشد.

 تماشاگر در «سعادت‌آباد» خودش را مي‌بيند

تهيه‌كننده «سعادت‌آباد» در پايان پيرامون پيام فيلم و تعريف يك‌خطي از فيلم،گفت: تماشاگر در «سعادت آباد» خودش را مي‌بيند و با يكي از كاراكترهاي شش گانه فيلم همذات پنداري كرده و از طريق نقد رفتار‌ آنها به تبعات رفتار خود پي مي‌برد.

ميري نيز ضمن تاييد سخنان اسعديان تاكيد كرد: علاقه داشتم مخاطب با ديدن «سعادت آباد» به عمق كاري كه در زندگي‌اش مي‌كند،‌ پي ببرد و متوجه شود كه پنهان كاري مي‌تواند چه نتايجي در زندگي او داشته باشد.

به گزارش ايسنا، «سعادت‌ آباد» پنجمين فيلم بلند مازيار ميري است كه به داستان زندگي ياسي مي‌پردازد که در زندگي مشترک‌اش با محسن دچار ترديدهايي شده،او تصميم مي‌گيرد براي محسن جشن تولدي بگيرد و خاطراتي را يادآوري کند. ياسي براي بهتر برگزار کردن مهماني، همه چيز را از قبل پيش‌بيني مي‌کند، غافل از اين که همه چيز مطابق با خواسته او پيش نمي‌رود...

ليلا حاتمي، حامد بهداد، مهناز افشار، هنگامه قاضياني، امير آقايي ،حسين ياري و مينا ساداتي بازيگران فيلم  مازيار ميري هستند.

انتهاي پيام