تعدادي از دانش‌آموختگان رشته‌ي باستان‌شناسي درپي مطرح شدن ادغام سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بيانيه‌اي را منتشر كردند. به گزارش گروه دريافت خبر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين بيانيه آمده است: «ميراث فرهنگي بخشي اساسي از هويت ملي هر کشور است، ضمن آن‌که تجربيات مستتر در آن، راهکارهايي است که پيشينيان يک جامعه تجربه کرده‌اند و خاموش نگهداشتن، فراموشي يا نابودي آن‌ها به منزله‌ي محکوم شدن به تکرار اشتباه‌ها و راهکارهايي محسوب مي‌شود که در فرآيندي درازمدت طي شده است، استخراج چنين راهکارهايي به‌جز از دست متخصصان برنمي‌آيد. متخصصاني که در هر جامعه در حيطه‌ي ميراث فرهنگي مي‌کوشند تا هويت فرهنگي، معنوي و ملي و ميهني يک کشور را حفظ کنند، هويتي که از منظري، هويتي بشري و تجربه‌اي تکرارناشدني و بازگشت‌ناپذير براي همه ابناي بشر محسوب مي‌شود و تخريب آن در هر جاي جهان كه رخ دهد به معناي نابودي آن اندوخته‌ها و تجربه‌ها براي همه‌ي نسل‌ها و اخلاف بشري است.» اين بيانيه اين‌گونه ادامه يافته است: «سازمان ميراث فرهنگي در ايران تنها متولي دولتي و قانوني حفظ، نگهداري، پژوهش و معرفي داده‌هاي فرهنگي اعم از ملموس و غيرملموس است. اين سازمان طي سال گذشته، در اثر چندپاره شدن و جابه‌جايي از تهران به چند استان و شهرستان، تغييرات ساختاري شديدي را تجربه کرده است. ساختار خود را از دست داده و در اين فرآيند، تخصص‌زدايي شده است. نخست تعطيلي و حذف شوراهاي پژوهشي تخصصي سازمان ميراث فرهنگي، ارائه‌ي مجوزها و اجازه‌ي پژوهش را از راهکارهاي اداري علمي به سمت سليقه‌يي شدن سوق داد و سپس قسمت بزرگي از متخصصان باستان‌شناسي به‌دليل عدم امکان جابه‌جايي به شهرهاي گوناگون، به ناگزير از بدنه حذف شدند. در كنار اين تغييرات ناگهاني و برنامه‌ريزي‌نشده، از چند سال پيش نيز تغييرات كمابيش گسترده‌اي در ساختار معاونت‌ها، بازوهاي اجرايي، مديريت‌ها و شوراهاي پژوهشي ايجاد شده كه عملاً تغييرات مثبتي نبوده‌اند و به ارتقاي كارآمدي اين سازمان منتهي نشده‌اند. انتشار خبر ارائه‌ي طرح قرار دادن «سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري» در زيرمجموعه «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي» دغدغه‌ي تغيير دوباره‌ي ساختار اين سازمان را براي متخصصان زنده كرد و سبب شد بپرسند كه «آيا فرآيند تخصص‌زدايي از ميراث فرهنگي متوقف نشده است؟» نگراني يادشده و برخي راهکارهاي پيشنهادي به اختصار در زير ارائه مي‌شود: 1ـ در روزهايي که ميراث فرهنگي کشور بيش از هر زماني تحت سيطره‌ي سياست و سياست‌زدگي دست‌خوش بحران شده است، بافت تاريخي شيراز، همزمان با هفته‌ي ميراث فرهنگي، مورد تهاجم و تخريب قرار گرفته و بار ديگر صداي انهدام يکي از مجموعه‌هاي منحصربه‌فرد تاريخي کشور به گوش مي‌رسد. ما به‌عنوان کارشناسان و متخصصان اين حوزه، وظيفه‌ي خود مي‌دانيم که تبعات خسارت‌بار، ويران‌کننده و بنيان‌برافکن چنين وقايع فرهنگ‌ستيزانه‌اي را به مسؤولان يادآور شويم و براي چاره‌جويي استمداد بطلبيم. 2ـ با انتشار اخبار نگران‌کننده‌ي ادغام سازمان ميراث فرهنگي در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر نگراني‌هاي ما افزوده شده است. انتقاد نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي از وضعيت مديريتي سازمان ميراث فرهنگي هرچند کاملاً بجاست و «ساختار فعلي اين سازمان» و نيز «پاسخگو نبودن مديريت آن» از مهم‌ترين مشکلات موجود به‌شمار مي‌آيد، اما قرار دادن اين سازمان زير نظر يکي از وزارتخانه‌ها (همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي) به هيچ وجه مورد تأييد نيست. قوياً و مؤکداً، ضمن ستايش از اقدام نمايندگان محترم مجلس، خواستار آن هستيم که هرگونه تصميمي در اين زمينه با در نظر گرفتن مسائل و مقتضيات اين حوزه انجام شود و هرگونه اقدام غيرکارشناسانه‌اي در اين حوزه را مصداق تعبير «از چاله به چاه» مي‌دانيم. همچنان که در سال‌هاي گذشته، ادغام «سازمان ميراث فرهنگي» با «سازمان ايرانگردي و جهانگردي» اقدامي آمرانه و ناکارشناسانه بود و هم‌اکنون يکي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين چالش‌ها و مشکلات اين حوزه ناشي از اين ادغام و تلفيق ناکارشناسانه بروز کرده است. متخصصان و كارشناسان بر اين باورند كه براي گريز از اين وضع بحراني، مي‌بايست جايگاه اين سازمان را به يك وزارتخانه مستقل ارتقا داد، نه آن‌كه با ادغامي دوباره بيش از پيش بر مشكلات آن دامن زده شود. 3ـ پيشنهاد مي‌شود و ضروري است، کميته‌اي تخصصي (مرکب از کارشناسان صاحب‌نظر، نمايندگان مجلس و استادان باستان‌شناسي، موزه‌داري و ساير متخصصان اين حوزه در دانشگاه‌ها و سازمان ميراث فرهنگي) ضمن تهيه‌ي گزارش و برآوردي آسيب‌شناسانه از وضعيت مديريت ميراث فرهنگي و گردشگري، راهکارهاي مناسبي را براي برون‌رفت از بحران کنوني که معلول مديريت سياسي، ناکارآمد و غيرتخصصي است، ارزيابي و ارائه كند. تصميمات آني و بدون پشتوانه‌ي مطالعاتي و کارشناسانه به‌جز وارد کردن آسيب‌هاي مضاعف بر پيکر نيمه‌جان ميراث فرهنگي و معنوي کشور نتيجه ديگري نخواهد داشت. 4ـ اکنون بيش از هر زمان ديگري دريافته‌ايم که سيطره‌ي مديريت غيرمتخصص و ناکارشناس بر ارکان سازمان علمي و فرهنگي ميراث فرهنگي کشور چه تبعات و خسارت‌هاي سنگيني براي کشور در پي داشته است. در اين مجال، نمي‌توان آسيب‌هايي سنگيني را که در سال‌هاي اخير بر پيکر ميراث فرهنگي و معنوي کشور وارد آمده است، برشمرد؛ اما به‌عنوان کارشناسان اين حوزه بر اين سخن پاي مي‌فشاريم که متأسفانه کشور ما در زمينه‌ي تخريب و انهدام ياد‌مان‌هاي تاريخي و محوطه‌هاي باستاني و ميراث فرهنگي و معنوي و بشري به يکي از پيشتازترين کشورهاي جهان مبدل شده است. براي توقف اين روند تأسف‌بار شايد نخستين گام اين باشد که تدبير امور اين حوزه به کارشناسان و متخصصان سپرده شود، صداي منتقدان، دلسوزان و صاحب‌نظران شنيده شود و از سيطره‌ي مديريت‌هاي سياسي بر اين سازمان علمي و فرهنگي پرهيز شود. 5ـ اقدامات نمايشي و تبليغاتي همچون آوردن منشور کوروش نه‌تنها به معناي اجراي فعاليت‌هاي بنيادي در زمينه‌هاي پژوهشي و حفاظتي ميراث فرهنگي نيست، بلکه به نوعي انحراف افکار عمومي از ناکاميابي در تحقق اهداف و وظايف بنيادي اين سازمان به سمت فعاليت‌هاي سطحي و نمايشي است. اين در حالي است که هم و غم مديريت سازمان ميراث فرهنگي به جاي تمرکز بر پژوهش و حفظ محوطه‌ها، تپه‌ها، يادمان‌ها، داده‌هاي موجود در موزه‌ها و ساختارهاي آزموده‌شده‌ي اداري بر عرضه‌ي نوعي فعاليت غيرعلمي تمرکز يافته است. انتظار مي‌رود، نمايندگان مردم در مجلس شوراي اسلامي با نظر و حضور متخصصان اين حوزه به بيان انتقادها و پيشنهادها براي ارتقاي وضعيت بحراني و وخيم ميراث فرهنگي و معنوي کشور همت گمارند. 6ـ ما از حس وظيفه‌شناسي نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي در زمينه‌ي مديريت‌هاي ناصواب چند ساله اخير در حوزه‌ي ميراث فرهنگي باخبر و سپاسگزاريم. به‌عنوان گروهي از دانش‌آموختگان و متخصصان باستان‌شناسي خواستار آن هستيم كه اقدامات ناآگاهانه، ناكارشناسانه و سياسي مديران قبلي اين سازمان با رويه‌اي مشابه پاسخ داده نشود. امروزه، حوزه‌ي ميراث فرهنگي از تخصصي‌ترين حوزه‌هاي علمي در جهان است. متخصصان اين حوزه نيز در ايران کم نيستند، متخصصاني که امروز به مشورت گرفته نمي‌شوند. تأکيد مي‌کنيم که آثار فرهنگي بازگشت‌ناپذيرند و در صورت تخريب و نابودي هر يك از داده‌هاي فرهنگي، امکان فرآوري و ساخت مجدد آن‌ها وجود ندارد.» به گزارش ايسنا، در پايان اين بيانيه از نمايندگان مجلس خواسته شده است تا به دور از هرگونه اقدام، تصميم يا واكنش سياسي و شتاب‌زده، مسائل و مشکلات اين حوزه را با متخصصان و كارشناسان اين حوزه در ميان بگذارند تا راهکارهاي برون‌رفت از اين وضعيت از منظري علمي و در روندي جمعي طي شود و ان‌شاءالله بهترين نتيجه حاصل شود. انتهاي پيام