مجموعه كتب «جنگ ايران و عراق از نگاه مطبوعات جهان»، برگرفته از اسناد مطبوعاتي و بريده جرايد خارجي موجود در مركز ملي اسناد دفاع مقدس است كه پيشينه جمع‌آوري آن به روزهاي آغازين بحران و تشكيل دفتر تبليغات جبهه و جنگ بازمي‌گردد. اين اسناد كه در گذشته تلخيص و ترجمه شده بود با شكل‌گيري مركز ملي اسناد مورد توجه قرار گرفت كه حاصل اقدامات انجام شده بر روي آن ارائه در قالب مجموعه حاضر است. اين مجموعه با بهره‌گيري از نظرات اصلاحي و تكميلي مترجمان توانمند و با تجربه ساماندهي و با محور قرار گرفتن سير تاريخي اخبار و اطلاعات موجود تنظيم شده است. سرويس «فرهنگ و حماسه» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) نيز با بهر‌ه‌گيري از اين منبع تاريخي، گريزي به وقايع قبل از آغاز جنگ تحميلي و بعد از آن دارد. عمليات كارون اولين عمليات عبور آبي خاكي عراق زبان اصلي:عربي. شماره:00098 منبع:المجله 1359/7/3-25-9-1980 مترجم:مهتاب فضلي منبع خبر همزمان با ساعات اوليه روز مبارك عيد قربان جنگ عراق و ايران وارد دومين ماه خود شد. در هفته پاياني ماه اول جنگ، شاهد دو رويداد مهم سياسي و نظامي بوديم. رويداد نظامي همان خبر عبور ارتش عراق از رودخانه كارون است كه وجود اين مانع آبي طبيعي باعث جلوگيري و كندي در عمليات پيشروي نظامي عراق مي‌شد. نيروهاي عراق با توپخانه به طور پياپي و بدون وقفه مواضع نيروهاي ايران را زير آتش مي گرفتند، بدون اينكه ايران بتواند به هيچ يك از آتش توپ‌ها به دليل اينكه در ساحل د يگر رود مستقر بودند، پاسخ بدهد. نيروهاي عراق از رود كارون عبور كردند و راهشان را به سمت آبادان ادامه دادند. اين اولين گذرگاه آبي مهمي است كه ارتش عراق از بدو تأسيس تا به حالا توانسته از آن عبور كند. عبور از رودخانه به زره پوش‌هاي عراق نيز فرصتي داده تا بتوانند به سمت آبادان پيشروي نموده و مسير مهم نفت را كه از پالايشگاه آبادان به اهواز منتهي مي‌شود و همچنين لوله‌هاي نفتي كه تهران و اصفهان را تامين مي‌كند قطع كنند. اين موقعيت نظامي جديد، حكومت ايران را واداشته است كه از تمام نيروهاي مستقر در ايران براي دفاع از ميدان جنگي جديد طلب مساعدت كند. رويداد سياسي،تصميم غيره منتظره محمدعلي رجايي رييس‌جمهور ايران براي سفر به نيويورك به منظور سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل است. اين عمل غيرمنتظره به دليل طولاني شدن بي‌توجهي ايران نسبت به هيأت سازمان ملل متحد است. تهران از طريق تبليغاتي چيزهايي در مورد يك " لفاظي" برنامه‌ريزي شده از جانب واشنگتن در مورد سرنوشت گروگان‌هاي آمريكايي كه به مدت 1 سال است كه در ايران به سر مي‌برند، بيان داشت. اين " لفاظي" در نتيجه اظهاراتي است كه رييس جمهور آمريكا " جيمي كارتر" در سخنراني انتخاباتي خود از مذاكره يك " گروه سري" آمريكايي در مورد آزادي گروگان‌ها داشته است. وزير امور خارجه آمريكا، " ادموند ماسكي" نيز به صراحت اعلام كرد:" در صورت آزادي گروگانها به وسيله ايران، كشورش خود به خود، تحريم سلاح‌هايي كه ايران در گذشته آنها را خريده را لغو خواهد كرد " و حتي زبيگني و برژينسكي مشاور امنيت ملي رييس جمهور كارتر نيز در اين مورد صحبت كرده است. اما اتفاق خاصي رخ نداد زيرا رجايي موضوع جديددي را اعلام كرد كه واشنگتن آن را نپذيرفت. وي سرنوشت گروگان‌ها را به عقب‌نشيني هواپيماهاي " آواكس" كه براي هشدار به موقع در فضاي منطقه خليج پرواز مي‌كنند ربط داد. رجايي بدون اينكه با هيچ مقام مسؤول آمريكايي ديدار كند، به كشورش بازگشت. با ادامه اين جنگ، بر حسب گزارش يك مقام عا ليرتبه آمريكايي در وزارت امور خارجه آمريكا، مسكو و واشنگتن بيان كردند كسي از اين جنگ سود نمي‌برد. خسارت‌هاي ايران وعراق به مبالغ هنگفتي[ تقريبا 10 ميليارد دلار] رسيده است كه طبق گزارش مجله تخصصي " نفت و گاز عربي" بين دو كشور مساوي است. مسكو و واشنگتن از عامل خستگي به عنوان ابزار جديد ديپلماسي براي توقف اين جنگ استفاده مي‌كنند. يك سياستمدار غربي مقيم يكي از دو پايتخت در حال جنگ مي‌گويد:" تاريخ جديد، جنگي را نمي شناسد كه ميانجي براي آن پيدا نشده باشد. اين جنگ به خاطر شط العرب شروع شد اما مردم اين هدف را فراموش كرده‌اند، چرا كه اين جنگ بيشتر به هدف سرنگوني نظام يكي از دو كشور تبديل شده است." بازار رسمي سلاح تا به حال در چنين وضعيتي نبوده،بغداد و تهران هر كدام بر اي خريد لوازم يدكي و مهمات نزد فروشندگان سلاح مي‌روند و به نظر مي‌رسد كه ايران در اين مسابقه، اصرار و عجله بيشتري دارد زيرا عراق از طريق بندر عقبه در اردن سلاح‌هاي ساخت شوروي را قبل از شروع جنگ دريافت كرده است. در هر صورت به نظر مي‌رسد كه اين بازار بهترين مصداق بازار رسمي است، زيرا طبعا بدون هيچ شرطي به غي ر از پرداخت فوري، وسايل حمل و نقل فورا براي رساندن محموله‌ها به خريدارش پيدا مي‌شود. مي‌توان گفت براي دولت‌هاي غربي امنيت عبور از تنگه هرمز از اهميت زيادي برخوردار است. طبق اطلاعات سياسي عربي رسيده از واشنگتن، يك ناوگان غربي كه منطقه خليج[ فارس] را احاطه كرده از نظر تجهيزات و تعداد نفرات كامل شده است، با رسيدن كشتي جنگي انگليسي " الاكريتي"، تعداد اين ديوار آهني از ناو هواپيمابر، موشك‌اندازها، ناوشكن به 60 فروند رسيده است. جلسات نظامي بين واشنگتن و هم پيمانان غربي‌اش براي ورود اين ناوگان بزرگ و اجراي طرح حمايت دايمي با اخذ رأي فرانسه و انگليس ادامه دارد. البته در اين مورد اروپا نقش كمي ايفا مي‌كند زيرا انگلستان و فرانسه نمي‌خواهند مصالح و روابط خود را در منطقه به خطر بيندازند كه ميزان اين خطر براي آنها به نسبت آمريكا بيشتر است. بدين ترتيب طبق اظهارات رييس جمهور فرانسه ژيسكاردستن،تجهيزات دريايي فرانسه جزئي از ناوگان غربي " هم پيمان" نيست. با توجه به اطلاعات سري عربي، بعضي از دولت‌هاي عربي از هماهنگي موجود بين دولت‌هاي غربي در خصوص تجهيزات اين ناوگان آگاهي دارند . و اين اطلاعات نشان مي‌دهد، بغداد و تهران مي‌دانستند كه وجود اين ناوگان نشانه توجه غرب به سرنوشت مسير نفتي تنگه هرمز است. همچنين دولت‌هاي غربي از بغداد و تهران قول گرفته‌اند كه هرگز حمله‌اي عليه يكديگر براي اشغال جزاير تنب كوچك و بزرگ و ابوموسي و نيز هرگز پاسخي نظامي براي بستن اين گذرگاه ندهند. اتفاق نظر داشتن غرب در ترس از مسدود شدن گذرگاه نفت، همگاني بود زيرا ناوگان غربي متشكل از آمريكا، انگليس، فرانسه و استراليا است كه ناو هواپيمابر ملبورن را همراه دو ناوشكن و دو كشتي اسكورت و امداد فرستاد و نيوزلند نيز از آغاز در جلسات واشنگتن شركت داشت ولي كشتي‌هايش هنوز به منطقه نرسيده است. در پايان نيز شايان ذكر است، شوروي نيز تا به حال 29 فروند كشتي جنگي به منطقه فرستاده است. ادامه دارد...