عبدالمجيد ارفعي: الواح گلي هخامنشي گنجينههاي ميراثياند 12هزار قطعه از اين الواح را ميتوان خواند
عبدالمجيد ارفعي معتقد است: الواح گلي هخامنشي سندهاي باستاني هستند كه ديگر تكرار نميشوند و نمونهي ديگري از آنها وجود ندارد.
اين كارشناس و پژوهشگر زبانهاي باستاني در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: الواح گلي هخامنشي از نظر شناخت زبان، واژههاي ايراني و جغرافياي تاريخي ايالت فارس، وضعيت اداري و سيستمهاي حكومتي ايالتهاي دورهي هخامنشي جزو گنجينههاي ميراثي ما هستند.
او ادامه داد: از حدود 30هزار قطعه لوحهاي گلي هخامنشي، تا كنون 450 قطعه به ايران بازگردانده شده است و حدود 29هزار قطعهي ديگر بايد به ايران برگردد كه فقط پنجهزار قطعه خوانده شده و 12هزار قطعهي ديگر قابل خواندن هستند كه در صورت خواندن آنها، شناخت و درك بهتري از دورهي هخامنشي پيدا ميكنيم.
وي با اشاره به چگونگي مطالعهي الواح گلي هخامنشي براي بهدست آوردن اطلاعات كامل از وضعيت دوران هخامنشي، اظهار كرد: اگر اين الواح ارزش نداشتند، آمريكاييها از سال 1937 ميلادي روي آنها كار نميكردند و چند سال آخري كه با خطر حراج آنها مواجه بودند، با دوربين سهبعدي و 27 لنز مختلف از آنها تصاوير سهبعدي تهيه نميكردند.
ارفعي با اشاره به فرستادن 450 قطعه از اين الواح در سالهاي مختلف به ايران، بيان كرد: الواح گلي هخامنشي حدود 30هزار قطعهاند كه در كنار يكديگر مجموعه اطلاعاتي كاملي را از دورهي هخامنشي به ما ميدهند، چون همهي اسناد آن دست اول است.
اين ايلامشناس دربارهي وضعيت الواح گلي هخامنشي و چگونگي انتقال آنها به شيكاگو، توضيح داد: حدود 30هزار كتيبه و لوح در سال 1312 در تخت جمشيد پيدا شد كه با موافقت دولت ايران براي بررسي در سال 1314 در 2535 جعبهي مقوايي و داخل پارافين مايع، پس از شمارهبندي كامل در 50 صندوق قرار گرفتند و از راه بوشهر به آمريكا فرستاده شدند.
وي ادامه داد: در سال 1937 ميلادي اين الواح به دانشگاه شيكاگو رسيدند و پارافينزدايي آنها انجام شد. پس از آن، يك استاد سومرشناس همراه سه كارشناس ديگر، مأمور رمزگشايي اين الواح شدند. آنها در هر بررسي به نكات تازهاي از اين الواح رسيدند.
او گفت: در بررسيهاي نخست مشخص شد زبان اين الواح، ايلامي است. بعد از آن دريافتند كه اين الواح به دورهي داريوش بزرگي متعلق است و پس از بررسيهاي بيشتر مشخص شد، الواح كشفشده به امور مالي ايالت فارس مربوط است كه از سال 13 تا 28 حكومت داريوش بزرگ در فارس را شامل ميشود.
ارفعي با اشاره به پيگيريهاي دولت ايران از سال 1327 تا 1331 براي بازگرداندن الواح، اظهار كرد: 150 كتيبهي خواندهشده كه هنوز منتشر نشده بودند، همراه سه صندوق خردهريز ديگر، به ايران پس فرستاده شدند كه پس از جريان قرارداد الجزاير، اين خردهريزها 37هزار كتيبهي خرده را شامل ميشد. به همين دليل، ايران فكر كرد بيشتر از آنچه داده، پس گرفته است. بنابراين ديگر ادعايي براي پس گرفتن بقيهي الواح نكرد.
او گفت: براي اثبات ادعايم كه هنوز يكسري از الواح به ايران پس داده نشده است، اسناد سالهاي 1312 تا 1314 ميراث فرهنگي را بررسي و ثابت كردم كه از 50 صندوق فرستادهشده به آمريكا، فقط سه صندوق پس فرستاده شده است. بنابراين قرار شد من مذاكرههايي را براي بازپسگيري ديگر الواح با دانشگاه شيكاگو داشته باشم؛ اما بهدليل مشكلات مالي، در آن زمان اين كار انجام نشد.
وي توضيح داد: در سالهاي 2003 و 2004 ميلادي كنگرههايي با محوريت پيوندهاي باستاني و فرهنگي ميان كشورهاي مختلف برگزار شد كه در آن، اعضاي هيأت علمي كنگرهي آمريكا نيز حضور داشتند. آنها موافقت كردند تا اين الواح در بستههاي 300تايي به ايران بازگردانده شود. به همين دليل، نخستين بستهي 300تايي در سال 1383 با تبليغات زياد كه نيت فرهنگي دو كشور ايران و آمريكا را نشان ميداد، به ايران بازگردانده شد؛ ولي اين قضيه سبب شد چند خانوادهي يهودي در آمريكا غرامت كشته شدن تعدادي از اعضاي خانوادهي خود را در يك بمبگذاري در آمريكا از ايران بخواهند و اعلام كردند كه اين الواح بايد در آمريكا حراج و غرامت آنها پرداخت شود.
او بيان كرد: در آن زمان، دادگاه از راههاي سياسي نامهاي به وزارت خارجهي ايران فرستاد و درخواست معرفي يك وكيل براي احقاق حق خود را كرد. ايران نيز چون قضيهي غرامت يهوديها و دادگاه را قبول نداشت، وكيلي معرفي نكرد. به همين دليل، دادگاه بهعلت حضور نداشتن نمايندهي ايران و با رد اين مطلب كه دانشگاه شيكاگو نميتواند نمايندهي ايران در اين دادگاه باشد و فقط امين اموال است، به حراج الواح هخامنشي رأي داد.
ارفعي افزود: براي برگزاري دومين دادگاه، ايران يك وكيل را كه درجهي چهار يا پنج در آمريكا داشت و قدرت زيادي براي دفاع از ايران نداشت، معرفي كرد كه رأي آن دادگاه نيز به ضرر ايران شد.
اين كارشناس و پژوهشگر زبانهاي باستاني اضافه كرد: در سومين دادگاه الواح گلي هخامنشي، خوشبختانه فردي با مدرك دكتري حقوق و علاقهمند به آثار فرهنگي ايراني، وكيل اين پرونده شد و سه قاضي فدرال به نفع ايران رأي دادند و اعلام كردند كه الواح گلي هخامنشي جزو اموال تجاري نيستند و براساس قانون 1986 يا 1974 ميلادي جزو اموال فرهنگي و غيرقابل فروش هستند. بهدنبال آن، حكم دادگاه اوليه مبني بر حراج اين الواح رد شد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات