يك استاد حوزه و دانشگاه با تصريح اين‌كه با نگاه به الزامات دنياي امروز، هيچ گريزي جز ارائه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت نداريم، تصريح كرد: وقتي ادعا كرديم دين مي‌تواند در حوزه اجتماعي فعال، موثر و قوي عمل كند، بايد در عمل آن را نشان دهيم.

حجت‌الاسلام و المسلمين آكوچيان در گفت‌وگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين مطلب، افزود: در حال حاضر كه وارد عرصه شده‌ايم،ملزم هستيم كه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت را ارائه كنيم، پس بايد هر چه زودتر به تدوين و تبيين اين الگو بپردازيم؛ چراكه زمان را داريم از دست مي‌دهيم.

وي با بيان اين‌كه در رابطه با گفتمان پيشرفت با نوعي پارادوكس روبرو هستيم، گفت: از يك طرف بايد ملاحظات زميني را در نظر بگيريم و از طرف ديگر ملاحظات ديني را. پس اگر دين بخواهد در آينده حركت داشته باشد، بايد بتواند بين مولفه‌هاي متعدد ارتباط برقرار كند.

آكوچيان با بيان اين‌كه دين بايد بين مولفه‌هايي مثل پيشرفت، دانايي، ايمان ديني،‌ زندگي و ... ارتباط برقرار كند، خاطر نشان كرد: اگر دين بتواند مقولات اين جهاني و آن جهاني را با هم آشتي دهد و بين آنها ارتباط برقرار كند، پيشرفت محقق مي‌شود و اصل اساسي براي پيشرفت با الگوي اسلامي ايراني اين است كه پيوند همدلي و تناسب بين اين دو ايجاد شود.

وي افزود: زماني كه شيعه پس از مدت‌ها توانست در حوزه اجتماعي و سياسي وارد شود و تا طلوع حكومت ديني برسد كه در سال 57 اتفاق افتاد، بايد اين را نيز بپذيرد كه در دنياي امروز مبارزه‌اي براي بودن و نبودن وجود دارد.

آكوچيان با اشاره به اين‌كه اگر الگويي براي پيشرفت مطرح كنيم، خواسته يا ناخواسته وارد چالش با ديگران مي‌شويم، تصريح كرد: معني الگوي اسلامي ايراني پيشرفت اين است كه الگوي جانشيني براي دنياي امروز و آينده مطرح كنيم كه وارد مخاصمات خاص خود مي‌شود.

وي افزود: قبل از آنكه به مقولاتي مثل عدالت، آزادي، اقتصاد و فرهنگ توجه كنيم، مهم آن است كه در گفتمان پيشرفت به مباني پيشرفت توجه شود. پس تا نگرش خود را نسبت به انسان، جامعه، فرهنگ و ... تغيير ندهيم، نمي‌توانيم گفتمان پيشرفت را ايجاد كنيم و دامن بزنيم و تا پيش فرض‌هاي خود را عوض نكنيم ،اتفاق جديدي نمي‌افتد و اين واقعيت در اسلامي شدن دانشگاه‌ها، اسلامي كردن جامعه و مهندسي فرهنگي جامعه بايد مورد توجه قرار گيرد.

آكوچيان با بيان اين‌كه شايد يكي از دلايل وجود مشكل در مسير تحقق اهداف ديني اين است كه پيش فرض‌ها جدي گرفته نمي‌شود، اظهار كرد: هر گروه پيش از آنكه وارد عرصه بررسي پيشرفت شود، بايد نگاه به مباني و پيش فرض‌ها را مورد توجه قرار دهد.

وي عدالت را يكي از موضوعاتي دانست كه پيشرفت ديني يا هر مقوله اجتماعي، فرهنگي، سياسي و ديني به آن وابسته است و گفت: عدالت يك عنصر پايه است. اگرچه هدف مياني به حساب مي‌آيد، يعني ما به عدالت مي‌رسيم تا به رشد و تعالي دست پيدا كنيم.

وي عدالت را يك مسير ناگزير دانست و افزود: تا از مسير عدالت عبور نكنيم، به قله نمي‌رسيم؛ چرا كه عدالت در دامنه كوهي قرار دارد كه اگر بخواهيم قله آن را فتح كنيم، ناچاريم از آن دامنه عبور كنيم.

آكوچيان با اشاره به اين‌كه انقلاب اسلامي همزمان به حوزه فرهنگ، اقتصاد، سياست و مسائل اجتماعي اهميت مي‌دهد، پس نمي‌تواند از عنصر عدالت غافل باشد، تصريح كرد: پاراديم پيشرفت ايراني اسلامي محقق نخواهد شد، مگر آنكه عدالت را به رسميت بشناسيم و بر آن تكيه كنيم.

وي با بيان اين‌كه در مسير تحقق الگوي اسلامي ايراني پيشرفت مولفه دانايي بسيار بااهميت است، خاطر نشان كرد: توسعه وقتي محقق مي‌شود كه دانايي محور باشد، همان طور كه علي (ع) مي‌فرمايند عقل قوي‌ترين بنيان است.

آكوچيان در ادامه توجه همزمان به امر اين جهاني و آن جهاني را در رسيدن به پيشرفت بسيار مهم دانست و گفت: الگوي اسلامي ايراني پيشرفت بايد مفهومي را در زندگي بنيان گذارد كه هم شامل زندگي دينوي و هم زندگي اخروي شود. پس اگر عنوان حيات و حيات‌بخشي را جدي بدانيم مي‌توان به احياي فكر ديني هم توجه كنيم؛ چرا كه در مباحث پيشرفت حتما بايد احياي فكر ديني مورد توجه قرار گيرد و تفسيري جامع از حيات كه اين جهاني و آن جهاني است بدست آيد.

وي با اشاره به سامان يافته بودن عقلانيت صدرايي در حوزه مطالعات فلسفي، گفت: عقلانيت صدرايي مي‌تواند بنيان محكمي براي پيشرفت باشد؛ چرا كه عقلانيت صدرايي همه بخش‌ها و جنبه‌هاي دين را كنار هم قرار مي‌دهد و سعي مي‌كند عقلانيت فلسفي را در كنار اشراقات عرفاني قرار دهد و امام (ره) حوزه سياست را نيز به اين دو بعد اضافه كردند، چون تئوري ولايت فقيه در بردارنده همزمان وجوه مختلف مثل نگاه عرفاني، عقلاني، سياسي و اجتماعي به دين است.

آكوچيان با تاكيد بر اين‌كه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت بايد چند وجهي باشد، اظهار كرد: پس از طي مسير طولاني اگر اين الگو به درستي تبيين شود، بديل و جانشين جدي براي همه انديشه‌هاي موجود و توسعه بر مبناي انديشه ليبرالي خواهد بود.

وي با بيان اين‌كه پيشرفت به شدت متكي بر توسعه دانايي محور است كه متولي آن در جامعه ما دانشگاه و حوزه مي‌باشد، افزود: تبيين پيش فرض‌ها در مرحله اول در حوزه نخبگان صورت مي‌گيرد و به جامعه و بخش عمومي منتقل مي‌شود، تا زماني كه روي اين الگو در حوزه و دانشگاه كار نشود پيشرفت با الگوي مدنظر محقق نخواهد شد.

آكوچيان همچنين با اشاره به اين‌كه دولت به تنهايي نمي‌تواند توسعه را ايجاد كند، اما مي‌تواند زمينه‌هاي توسعه را ايجاد نمايد، تصريح كرد: دولت بايد زمينه‌ها و تسهيلات مناسب را فراهم آورد تا توسعه محقق شود و مسير كوتاه‌تر تحقق توسعه را بايد دانشمندان و نخبگان دانشگاهي حوزوي در كنار هم ترسيم كنند.

وي با بيان اين‌كه تغيير نگاه، به دانش تنها راه ممكن براي تحقق الگوي اسلامي ايراني پيشرفت است، گفت: تا چشم‌اندازها و پيش فرض‌ها را در حوزه دانش تغيير ندهيم و تا دانشگاه اسلامي محقق نشود، اتفاق مبارك پيشرفت محقق نمي‌شود، چون پازل تغيير پيش فرض‌ها در حوزه دانش معرفت از حوزه پيشرفت جدانشدني است.

وي افزود: اگر به تاريخ و آنچه كه بوده و آنچه كه امروز محقق شده، بنگريم خواهيم ديد كه راه طولاني و پرزحمتي طي شده است، اما هنوز اول راه هستيم.

آكوچيان با اشاره به اين‌كه انقلاب اسلامي دين را بار ديگر به شكل فعال، زنده و پويا وارد عرصه كرد، گفت: انقلاب اسلامي به شدت تمدن امروزي را غافلگير كرد و با اين انقلاب دين تبديل به يك امر اجتماعي شد كه ابرقدرتي مثل آمريكا را به چالش كشيد، اما در كنار اين امر راه بسياري تا آنچه كه بايد محقق شود مانده است كه نياز به تلاش جدي جامعه به ويژه نخبگان دارد.

وي با اشاره به اين‌كه به شدت محتاج جمع‌آوري تجربه‌ها مثل كشورهاي اندونزي، اروپاي شرقي و ... هستيم گفت: اينكه امروز پذيرفته شده است، دين مي‌تواند رقيب جدي براي ايدئولوژي‌هاي روز باشد قدم بزرگي به حساب مي‌آيد و بايد در اين مسير از همه تجربه‌ها و ذخاير معرفتي و انديشه‌اي مسلمانان و نخبگان جذب حداكثري بر مبناي همگرايي و هم‌انديشي داشته باشيم چون اين الگو بسيار بزرگ است و دنياي ما پيچيده و مدرن است و در كنار آن دشمني قدرقدرت داريم پس لازم است الگويي كه ارائه مي‌شود همه جانبه، چند وجهي، عميق، بنيادي و پاسخگو باشد.

آكوچيان افزود: با نگاه به الزامات دنياي امروز متوجه مي‌شويم كه هيچ گريزي جز ارائه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت نداريم؛ چرا كه آنچه امروز با آن مواجه هستيم مبارزه‌اي براي بودن و نبودن است كه در نيمه راه نمي‌توان برگشت چون دنياي امروز با ما تعارف ندارد و يا الگوي ما كارآمد و به درد‌بخور است و مي‌ماند و يا حذف مي‌شود.

وي افزود: وقتي ادعا مي‌كرديم دين مي‌تواند در حوزه عينيت اجتماعي فعال، موثر و قوي عمل كند بايد آن را در عمل نشان دهيم.

انتهاي پيام