مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي با اشاره به اين‌که با خدمات‌رساني به روستاهاي توس، انتقال روستاها کاملا منتفي مي‌شود، از پايان کارهاي مقدماتي تهيه‌ي پرونده‌ي ثبت جهاني توس خبر داد.
محسن لشگري در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خراسان رضوي، با اشاره به صورت‌جلسه‌اي که ارديبهشت‌ماه امسال با حضور استاندار خراسان رضوي و رييس سازمان ميراث فرهنگي کشور تهيه شد، اظهار كرد: براساس اين صورت‌جلسه مقرر شد، گازرساني به توس با رعايت ضوابط ميراث فرهنگي انجام شود.
عمده‌ي گازکشي در توس به‌صورت روکار است
او ضوابط درنظر گرفته‌شده در اين توافق‌نامه را ضوابط کلي ميراث فرهنگي دانست و گفت: در اين ضوابط آمده است كه کنده‌کاري يا گودبرداري محدوديت دارد. به اين ترتيب، عمده‌ي گازکشي پيش‌بيني‌شده به‌صورت روکار است که در صورت‌جلسه نيز آمده شده است.
مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي ادامه داد: طبق توافق انجام‌شده، مقرر شد گازکشي انجام شود، اما فقط به‌صورت روکار باشد. البته اکنون در بحث گازکشي روکار و مباحث فني آن دچار مشکل هستيم که شايد بتوانيم اين بند از صورت‌جلسه را مقداري تعديل کنيم و کار را به سمت و سوي اجرايي سرعت دهيم.
وي درباره‌ي ديگر توافق‌هاي انجام‌شده، بيان كرد: طبق توافق، مقداري ساخت‌وسازها بايد در چارچوب قانوني انجام شود و ساخت‌وسازهاي بي‌رويه در منطقه نباشد. به اين ترتيب، استانداري و دستگاه‌هاي مرتبط موظف‌اند، با ساخت‌وسازهاي غيرموجه و غيرقانوني برخورد کنند. مورد ديگر، تهيه‌ي طرح جامع است که اکنون مشاور در حال کار روي آن است.
لشگري درباره‌ي جديد بودن روش گازکشي روکار در ايران، توضيح داد: استفاده از شيوه‌ي گازکشي روکار تقريباً جديد است. البته در بخش توزيع خانگي در برخي روستاها مواردي به‌شكل روکار انجام شده است. از جمله در برخي روستاهايي که سنگي و کار کاوش در آن‌ها دشوار بود، گازکشي به‌صورت روکار و از روي پشت بام خانه‌ها انجام شد؛ اما تا کنون بخش فشار قوي خطوط گازرساني را به‌صورت روکار در کشور نداشته‌ايم.
او با تأکيد بر محدود بودن گودبرداري در توس، اظهار كرد: شرکت گاز اعلام کرده است که براي روکار بودن بخش فشار قوي محدوديت داريم و دست كم بايد يک متر گودبرداري انجام شود. ما در گيرودار اين موضوع هستيم که گودبرداري امکان‌پذير نيست و چگونه پاسخ مثبت دهيم.
لشگري با بيان اين‌که در نهايت قرار شد، کلنگ‌زني گازرساني انجام و براي بحث‌هاي فني، کميته‌ي مشترکي در استانداري تشکيل شود، گفت: با تشکيل جلسه، تکليف مشخص مي‌شود که چه بخش‌هايي بايد گودبرداري شود، چه بخش‌هايي به‌صورت روکار مي‌تواند انجام شود و چه بخش‌هايي با دست يا در صورت لزوم با دستگاه مي‌تواند کنده‌کاري شود. اين‌ها مواردي است که در دفتر فني استانداري، دستگاه‌ها و کارشناسان مورد نقد و بررسي قرار مي‌دهند و اگر به نتيجه برسند که در بخش‌هايي به گودبرداري نياز است، گمانه‌زني‌هاي صورت‌گرفته توسط شوراي فني ميراث فرهنگي استان مي‌تواند به ما کمک كند.
وي با اشاره به اين‌که شرکت گاز بايد پي‌گيري جدي‌تري داشته باشد تا عمق خواباندن لوله‌ها را به حداقل برساند، درباره‌ي آغاز عمليات اجرايي گازرساني از 20 آبان‌ماه، افزود: اميدواريم با برگزاري جلسات در دفتر فني استانداري، هرچه زودتر به جمع‌بندي و توافق برسيم تا بتوانيم در بخش‌هايي، کار را آغاز کنيم.
مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي شيوه‌ي عمليات اجرايي گازکشي را با توجه به نکات فني، مشروط به شرايطي دانست که در منطقه حاکم است و گفت: اگر قرار باشد، حفاري انجام و کانالي کنده شود، اين‌که چه بخش‌هايي با دست و چه بخش‌هايي با بيل مکانيکي يا ديگر تجهيزات مي‌تواند انجام شود، موضوعي است که در جلسات دفتر فني استانداري با توجه به نقشه‌ها و پلان‌هاي موجود مورد بحث قرار مي‌گيرد. پلان کل منطقه‌ي توس و روستاها برداشته شده است. بر اين اساس، مباحث در جلسه‌ي شوراي فني استانداري مطرح مي‌شود. به‌عنوان مثال، در برخي بخش‌ها که آثاري نداريم، درصدي از عمليات اجرايي با بيل مکانيکي قابل انجام است و ممکن است، براي برخي بخش‌ها اين تسريع را داشته باشيم.
لشگري با يادآوري اين موضوع که برخي بخش‌ها مشکوک به وجود آثار است، بيان كرد: اگر در اين بخش‌ها که در گمانه‌زني‌ها به آثاري برخورد شده است، گازکشي بخواهد انجام شود، بايد با ملاحظات ويژه‌ي کاوش در مناطق باستاني انجام شود. شرکت گاز براي فعاليت‌هاي خود در هر نقطه‌ي کشور از سازمان ميراث فرهنگي استعلام مي‌گيرد و در نقاط تاريخي شرايط ويژه‌ي سازمان ميراث فرهنگي اعلام مي‌شود.
پيشنهاد عبور لوله‌هاي گاز از مسير لوله‌گذاري آب مطرح شده است
او درباره‌ي پيشنهاد عبور لوله‌هاي گاز از مسير لوله‌گذاري آب، گفت: برخي حفاري‌ها از جمله لوله‌گذاري آب در منطقه انجام شده است و ما پيشنهاد كرديم که اگر لوله‌گذاري گاز نيز در همين مسيرهاي شناخته‌شده باشد، شايد تصميم‌گيري راحت‌تر انجام شود.
مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي بررسي‌هاي کارشناسي براي اين موضوع را پروسه‌اي طولاني و زمان‌بر داسنت و افزود: کار، کاملاً کارشناسي است. براساس اين‌که همه مصمم هستند، طبق دستور رييس‌جمهور، خدمات‌رساني به منطقه‌ي توس کامل انجام شود، فعاليت‌ها را مقداري تشديد کرديم تا بتوانيم خدمات حداقلي را ارائه دهيم.
گازكشي از زير زمين منتفي نيست
لشگري بحث گازکشي از زير زمين را منتفي ندانست و اظهار کرد: ما در دفتر فني استانداري جلسه‌ي فني مشترکي داريم تا ببينيم اين بحث تا چه اندازه جاي کار دارد. به اين معني که چه مقدار شرکت گاز و چه ميزان سازمان ميراث فرهنگي مي‌تواند روي آن مانور دهند تا از سويي بتوانند عمق لوله‌گذاري را به حداقل برسانند و ما نيز بتوانيم حداکثر مجوز را براي خدمات‌رساني بدهيم؛ اما اين موضوع روشن است که گازرساني در اين منطقه به شيوه‌ي معمول گازکشي در ديگر مناطق انجام نخواهد شد.
انرژي مردم روستاهاي توس از طريق انرژي پاک تأمين شود
او از طرح جديد شرکت برق براي تأمين انرژي مورد نياز روستاهاي اطراف توس خبر داد و بيان كرد: صحبتي با شرکت برق داشتيم که اعلام آمادگي کرده است تا گاز را در ابتداي «بارو» تحويل بگيرد و با توربين‌هايي گاز را به برق تبديل كند. به اين ترتيب، انرژي خانوارهاي مستقر در روستاهاي توس از طريق برق و انرژي پاک تأمين شود. اين اقدام با توجه به اين‌که توس منطقه‌اي گردشگري و تاريخي است، مي‌تواند حرکت زيبايي باشد و از موضوع‌هايي است که مي‌تواند بررسي شود.
وي با اشاره به ارائه‌ي اين پيشنهاد از سوي شرکت برق، افزود: در اين زمينه، آمادگي کلي اعلام شد که بايد روي آن کار کارشناسي و برآورد هزينه‌ها انجام شود. شرکت برق پيشنهاد خود را به استناد برخي مستندات ارائه كرد. مديران شرکت برق در زمينه‌ي اجراي چنين طرحي جلسه‌اي داشتند، اما هنوز به مباحث کارشناسي ورود پيدا نکرده‌اند.
مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي با تأکيد بر اين‌که ما دو موضوع را بررسي مي‌كنيم، توضيح داد: يک موضوع، استفاده از برق براي تأمين انرژي و ديگري گازکشي روکار است. ما علاقه‌مند و اميدوار هستيم که بتوانيم در منطقه‌ي توس تجربه‌ي شيوه‌هاي نو را که ظاهراً در ديگر کشورها تجربه‌ي موفقي بوده است، داشته باشيم. به اين ترتيب، گزينه‌هاي ديگر منتفي نيست و قابل بررسي است.
وي درباره‌ي جلسات تشکيل‌شده در دفتر فني استانداري، گفت: دفتر فني زير نظر معاونت عمراني استانداري است و در اين‌باره از نهادهاي مرتبط مانند ميراث فرهنگي، شرکت گاز و فرمانداري دعوت مي‌کنند؛ اما شرکت برق هنوز در اين جلسات شرکت نداشته است، زيرا ابتدا بايد ببينيم با شرکت گاز به کجا مي‌رسيم تا اگر لازم شد، شرکت برق نيز ورود پيدا کند و بتواند اطمينان خاطري براي آسيب‌پذيري کم‌تر موضوع بدهد.
ساخت‌وساز در عرصه‌ي توس ضوابط دارد
لشگري درباره‌ي شيوه‌ي ساخت‌وساز در عرصه‌ي توس، اظهار كرد: ساخت‌وساز در عرصه‌ي توس ممنوع نيست، بلکه ضوابطي دارد و اين مقررات تغييري نکرده است. اگر ساخت‌وسازي با مجوز بخواهد انجام شود، استعلام گرفته مي‌شود. منطقه‌ي توس دهياري و بخشداري دارد که در چارچوب قانون، کار را انجام مي‌دهند. ما نيز طبق همان ضوابط و چارچوب، مجوزهاي لازم را خواهيم داد و در صورت محدوديت، موضوع را مطرح خواهيم کرد.
او افزود: اگر کسي بخواهد به‌شكل غيرقانوني ساخت‌وساز انجام دهد، ديگر جاي بحث ندارد. اكنون نيز برخي ساخت‌وسازهاي غيرمجاز در توس وجود دارد که متأسفانه گاهي تشديد مي‌شود. در اين زمينه، از سازمان ميراث فرهنگي و حتا از دستگاه‌هاي مرتبط با موضوع مانند دهياري و بخشداري براي ضوابط ساخت‌وساز استعلام نمي‌شود.
جابه‌جايي دکل‌هاي برق در طرح ضربتي فعلا منتفي است
دكل‌ها نماي منظري توس را مخدوش کرده است
مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي درباره‌ي دکل‌هاي برق واقع در حريم توس نيز به تلاش براي تعامل با شرکت برق اشاره و بيان کرد: ما در پي تعامل با شرکت برق و دادگاه هستيم تا شايد خيلي به سمت مباحث حقوقي نرويم و بتوانيم موضوع را با تعامل پيش ببريم. بحث جابه‌جايي دکل‌ها در طرح ضربتي فعلاً منتفي است؛ اما در طرح تفصيلي و برنامه‌ي کلي اين موضوع ديده شده است. فعلاً بحث حقوقي اين موضوع به‌دليل تحميل هزينه‌ها و رعايت بيت‌المال کنار گذاشته شده است.
او ادامه داد: دکل‌ها اکنون فعال است و کار مي‌کند و نماي منظري را نيز مخدوش کرده است. برآيند کار اين خواهد بود که در برنامه‌هاي درازمدت و در پروسه‌اي كه خيلي به بيت‌المال ضربه نزند و کارکرد خاص خود را داشته باشد، دکل‌ها جابه‌جا شود و از حريم منظري فاصله بگيرد.
لشگري هم چنين از پايان کارهاي مقدماتي تهيه‌ي پرونده‌ي ثبت جهاني توس که در 27 آبان‌ماه 1375 با شماره‌ي 1758 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد، خبر داد و گفت: پرونده براي ثبت جهاني توس در حال تهيه است و ما کارهاي مقدماتي آن را انجام داده‌ايم. علاوه بر اين، چند مورد ديگر را نيز در استان براي ثبت جهاني در نظر داريم که شرايط مناسب‌تري براي ثبت دارند.
وي افزود: درباره‌ي توس وقتي کار به مرحله‌ي نهايي برسد و به‌عنوان مثال، فقط دکل‌ها مانع ثبت جهاني باشد و اگر در حريم منظري نباشد، ثبت جهاني محقق خواهد شد، در آن صورت، مبحث به‌گونه‌ي ديگري خواهد بود و همه‌ي استان يک‌پارچه، هم‌دل و هم‌صدا همکاري خواهد كرد تا خدشه‌ي منظري مرتفع شود. اکنون پرونده‌ي توس در حال تهيه است و در اين زمينه، پي‌گيري و رايزني انجام مي‌شود و حتا ممکن است، در اولويت قرار بگيرد.
بحث انتقال روستاها از توس کاملاً منتفي است
لشگري بحث انتقال روستاها را از توس کاملاً منتفي دانست و بيان كرد: تثبيت گازکشي به‌صورت روکار، يعني مردم روستا در آن‌جا سکونت دارند و خواهند داشت. به اين ترتيب، بحث جابه‌جايي روستاها با خدمات‌رساني گاز کاملاً منتفي است. اگر طرح تفصيلي توس تهيه شود، با مشارکت، هم‌دلي و همراهي مردم خواهد بود که شيوه‌ي اين مشارکت در طرح ديده خواهد شد.
مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي درباره‌ي طرح تفصيلي توس، يادآوري كرد: در گذشته، طرح اين بود که سکونت در منطقه‌ي توس حذف و به جاي ديگري منتقل شود و توس منطقه‌اي کاملاً توريستي شود، اما اکنون چنين چيزي براي نقل و انتقال روستاها و حذف آن‌ها از منطقه‌ي توس مورد نظر نيست.
او اضافه كرد: قطعاً توس منطقه‌ي بين‌المللي گردشگري، فرهنگي و تاريخي است که ثبت ملي شده و هر اقدامي در راستاي تقويت مسائل گردشگري، فرهنگي و تاريخي آن‌جاست. در گذشته قرار بود، حذف مجموعه‌هاي مسکوني انجام شود، اين موضوع اکنون نيز ممکن است در طرح ديده شود، اما قطعاً مشارکت مردم به نسبت موقعيت و امکانات منطقه، در طرح جامع ديده خواهد شد.
انتهاي پيام
نظرات