جلسه‌ي نقد و بررسي سريال «پنجمين خورشيد» با حضور عوامل اين سريال و محمدتقي فهيم از منتقدان سينما و تلويزيون عصر 13 مهر ماه در فرهنگسراي رسانه برگزار شد.

به گزارش سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفت: در اين نشست علي‌رضا افخمي، كارگردان، داوود هاشمي تهيه‌كننده، اسدي مدير تصويربرداري، سجاد ابوالحسني نويسنده، مريم كاوياني، حميد گودرزي، شبنم قلي‌خاني و كاميار محبي از بازيگران اين سريال حضور داشتند.

***

در ابتداي اين نشست ابوالحسني نويسنده اين سريال درباره‌ي سخت‌ترين و شيرين‌ترين بخش «پنجمين خورشيد» گفت: بخش خورشيد چهارم يعني زماني كه محسن با خورشيد سوم به سال 64 مي‌رفت و با خورشيد چهارم بايد برمي‌گشت يكي از سخت‌ترين بخش‌ها بود كه ما به خاطر آن توقف طولاني در سال 88 را داشتيم.

وي آن بخشي را كه محسن بايد بين عشق خود و مادرش يكي را انتخاب مي‌كرد، شيرين‌ترين بخش سريال عنوان كرد و گفت: ما خودمان هم ترديد داشتيم كه محسن بايد كدام يك را انتخاب مي‌كرد.

***

محمدتقي فهيم منتقد نيز گفت: آن چيزي كه در مجموعه‌ي «پنجمين خورشيد» جلب توجه مي‌كرد مشهود بودن رد پاي عليرضا افخمي بود.

وي با بيان اين‌كه فيلمنامه سريال تحت تاثير ديدگاه‌ها و نوع پيشبرد حوادث توسط ايشان پيش رفته است، اظهار كرد: بيشتر آن عوامل و قواعدي كه براي درام در نظر مي‌گيريم، يعني شروع‌ها، فروكش‌ها، عطف‌ها و فضاي ملتهبي كه در سريال حاكم است تحت تاثير گرايشات افخمي بوده است.

اين منتقد با بيان اين‌كه عليرضا افخمي با بيان ايده‌هاي تازه در فضاي تلويزيون ما بسيار موفق عمل كرده است، گفت: يكي از معضلات سريال «پنجمين خورشيد» مانند بسياري از سريال‌هاي تلويزيوني ما شتابزدگي آن است و اين‌كه پايان‌بندي‌ها‌ تحت تاثير فشار، استرس و يا موقعيت‌هاي بحراني بسته مي‌شوند كه دراين صورت بهترين راه خواب و رويا يا همين نوشتن داستان است.

***

عليرضا افخمي شتابزدگي پايان‌بندي سريال را ‌پذيرفت و گفت: عموما در كارهاي من شتابزدگي وجود دارد اما اين تقصير من نيست.

وي ادامه داد: من طرح اين سريال را براي ماه رمضان به شبكه سه نداده بودم، بلكه به عنوان يك كار هفتگي بود و حتي با اصرار مدير شبكه نيز حاضر نشدم تعهد اين مجموعه را براي ماه رمضان بدهم، اما آن كار رمضاني كه شبكه‌ي سه داشت در مراحلي متوقف شد، بنابراين ساخت اين سريال براي ماه رمضان از سوي شبكه به من تحميل شد.

كارگردان سريال «پنجمين خورشيد» گفت: در ابتدا يك طرح 50 صفحه‌اي از سريال وجود داشت كه 7 - 8 ماه پيش به شوراي طرح و برنامه‌ي سيما ارائه شد و به تصويب رسيد. در آن طرح همين پايان‌بندي وجود داشت و اين پايان‌بندي اصلا شتابزده نبود، علي‌رغم تغييرات زيادي كه در آن طرح 50 صفحه‌اي به‌وجود آمد پايان‌بندي دچار تغيير نشد.

***

اسدي مدير تصوير‌برداري سريال «پنجمين خورشيد» نيز درباره‌ي اين‌كه چرا اين سريال را مانند بسياري از سريال‌هايي كه به گذشته برمي‌گردند سياه‌وسفيد يا تيره نكردند، گفت: در ابتداي پيش‌توليد كار به اتفاق عليرضا افخمي به اين نتيجه رسيديم كه براي قديمي‌ نشان دادن زمان آن را قهوه‌اي يا سياه‌وسفيد نكنيم، براي اين‌كه اولا كليشه‌اي نشود و ثانيا زمان اين كار را نداشتيم، بنابراين يك‌دست فيلمبرداري كرديم.

افخمي در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود درباره‌ي مشكلات پشت پرده سريال‌هاي مناسبتي اظهار كرد: بيشترين مشكل اين كارها ديرهنگام آغاز شدن آنهاست كه اين، دست مسوولان هم نيست و به ما بر مي‌گردد؛ چرا كه ما كمي دير سوژه‌ها را ارائه مي‌دهيم.

وي ادامه داد: علاوه براين، دير آغاز‌شدن كار جلوگيري از وجود نيروهاي تازه نفس به اين عرصه، نيز از ديگر مشكلات ساخت سريال‌هاي مناسبتي است، از يك جهت به مسوولان حق مي‌دهند كه در اين عرصه بيشتر حساس باشند و به هر تهيه‌كننده يا كارگرداني اجازه ندهند كه در مناسبت‌هايي مثل رمضان كاري به‌دست بگيرند اما اين حساسيت باعث شده كه برخي افراد در اين مناسبت‌ها گير بيفتند و اين امر شايد باعث برخي تكرار‌ها شود.

***

كارگردان سريال «پنجمين خورشيد» تاكيد كرد: من با قبول اين‌كه اين حساسيت‌ها لازم است مصرانه مي‌خواهم اگر حتي به قيمت خراب‌شدن سريالي در مناسبت‌ها تمام شود، اجازه‌ي ورود جوانان و ايده‌هاي نو به اين حوزه داده شود. در غير اين صورت جامعه‌ي هنري ما نوسازي نخواهد داشت.

محمدتقي فهيم منتقد سينما و تلويزيون نيز درباره‌ي حضور جوانان در ساخت سريال‌هاي مناسبتي گفت: اين درخواست افخمي نشان داد كه مايل است رقباي‌هاي تازه نفس وارد اين عرصه شوند، اما مسوولان ما در فيلم‌هاي آماتوري‌تر هم جوانان را به كار نمي‌گيرند، در صورتي كه جوانان بايد از عرصه‌هاي كوچك‌تر شروع كنند تا پله‌پله به ميدان‌هاي بزرگتر برسند.

وي درباره‌ي شخصيت‌پردازي‌ها در سريال «پنجمين خورشيد» گفت: افخمي با موضوعي بازي كرده است كه لبه‌ي تيغ است، اما به خوبي توانست از لبه‌ي تيغ عبور كند، اگرچه بعضا ناچار شده است كه شخصيت‌ها را فداي باور‌پذير كردن كار كند.

فهيم با بيان اين‌كه بازي با زمان در كار تصوير‌ي سوژه‌ي جديدي نيست و همواره در تاريخ سينما وجود داشته است اظهار كرد: «پنجمين خورشيد» يك ملودرام اجتماعي با رويكردي تخيلي است و افخمي در بخش فانتزي و جلوه‌هاي ويژه به خوبي توانست اين كار را باور‌پذير جلوه دهد. اما به جز يكي دو شخصيت بقيه‌ي شخصيت‌ها قرباني باور‌پذيري سريال شدند.

اين منتقد درباره‌ي تغيير چهره‌ي شخصيت‌هاي داستان با تغيير زمان گفت: در اين نوع كارها مهم اين است كه كارگردان اتفاق را به مخاطب بقبولاند و تغيير چهره‌ي شخصيت‌ها خيلي اهميت ندارد، چرا كه قرار است با خيال و تصور مخاطب بازي شود.

***

افخمي در ادامه‌ي صحبت‌هاي خود گفت: ما در اين سريال اصلا به بحث‌هاي سياسي نزديك نشديم و اين كار را نيز عمدا انجام داديم، چرا كه تصور من زندگي شخصي و خانوادگي محسن بود و اگر وارد مسائل سياسي روز جامعه مي‌شدم از جذابيت آن كم مي‌شد. اكنون نيز اگر قرار بود دوباره اين سريال را بسازم باز هم همان‌طور عمل مي‌كردم.

وي ادامه داد: محسن شخصيت بسيار پر پيچ‌وخمي بود كه بايد از لحظات بحراني كه برايش پيش مي‌آمد عبور مي‌كرد كه البته به خوبي توانست از پس آن برآيد و من تاكنون نقدي درباره‌ي بازي حميد گودرزي در اين سريال نديدم كه بگويند بد يا كليشه‌اي بازي كرده است.

***

مريم كاوياني نيز درباره‌ي تغيير لحن و صداي خود در دو زمان حال و گذشته در سريال «پنجمين خورشيد» گفت: من بايد در سال 88 نقش دو پيرزن را كه يكي موفق و ديگري شكست‌خورده بود بازي مي‌كردم بنابراين سعي كردم اين را با آهنگ و ريتم صدايم نشان دهم، چرا كه مريم در جواني مغرور بود و با ريتم تندي حرف مي‌زد كه اين بايد در سالخوردگي تغيير مي‌كرد.

وي ادامه داد: در واقع من داشتم شرايط را معرفي مي‌كردم و گذشت زمان و رنج‌كشيدن‌ها ريتم انسان‌ را تغيير مي‌دهد و غرور او را از بين مي‌برد.

***

حميد گودرزي نيز از بازي خود دراين سريال دفاع كرد و گفت: من اصولا شخصيت مثبت بازي مي‌كنم مثبت به معناي شخصيتي كه همه جوانان ما مي‌پسندند و دوست دارند. محسن در سريال «پنجمين خورشيد» يك آدم مثبت است و اين مثبت بودن با كليشه‌اي بودن فرق مي‌كند.

***

شبنم قلي‌خاني نيز گفت: اگر من در اين سريال خوب بازي كردم به خاطر كمك‌ها و راهنمايي‌هاي عليرضا افخمي بود؛ من معتقدم كه شخصيت من در اين سريال با شخصيتي كه در سريال‌هاي قبلي بازي كرده بودم بسيار فرق مي‌كرد.

***

محمدتقي فهيم با تاييد اظهارات حميد گودرزي درباره‌ي نقش‌هاي مثبت سريال‌ها گفت: فراز‌وفرود نقش‌هاي مثبت در سريال‌هاي ما كمتر است چرا كه كارگردانان نمي‌توانند زياد شخصيت‌پردازي كنند چون نمي‌توانند خيلي به شخصيت‌ها نزديك شود و برخي از مسائل دروني آن را به نمايش بگذارند به همين دليل اصول نقش مثبت در سينما و تلويزيون ما داراي اوج و فرود بيشتري است.

وي ادامه داد: حميد گودرزي در اين سريال متفاوت بود و درك كرده بود كه چه چيزي را بايد بيان كند، با چهره‌اش نيز به خوبي بازي كرده بود و پيچش‌هاي خارج از كاراكتر را توانسته بود به خوبي در بياورد.

اين منتقد اظهار كرد: اگر ما از شخصيتي در سريال بدمان نيامده است به معناي اين است كه سمپاتي ايجاد كرده و با آن ارتباط برقرار كرديم.

وي درباره‌ي نقش شبنم قلي‌خاني در اين سريال نيز گفت: نقش‌هايي مثل هما اصطلاحا گل درشت هستند يعني تاثير بيروني دارند و به نوعي ما را قلقلك مي‌دهند.

فهيم ابراز عقيده كرد: داوران جشنواره‌هاي ما همواره به آثاري جايزه دادند كه گريم‌هايي اغراق‌آميز داشتند چه بسا حميد گودرزي با گريم ساده‌ خود به خوبي ايفاي نقش كرده بود ولي در سينماي ما جايي نداشت اما گريم‌هايي با دستكاري‌هاي زياد جايزه گرفتند.

وي در ادامه درباره‌ي بعد سياسي اين سريال گفت: اگر آثار تلويزيوني ما به اين سمت بروند مسائل سياسي را در لايه‌هاي زيرين سريال نشان دهند اين يك هنر است. البته در قسمتي از سريال افخمي به خوبي به تاثيرات جنگ در جامعه پس از 20 سال اشاره مي‌شود.

اين منتقد ادامه داد: به نظر من سريال بيگانه با مسائل سياسي نيست؛ چرا كه در قسمت‌هايي به ما الگو مي‌دهد كه ما مي‌توانيم راه‌هاي مختلفي را در زندگي انتخاب كنيم.

***

حميد گودرزي در ادامه‌ي صحبت‌هاي خود گفت: من دوست ندارم نقش منفي بازي كنم.

سجاد ابوالحسني نويسنده سريال نيز درباره‌ي پايان فيلم و اين كه هيچ نوآوري در آن وجود نداشت گفت: نظر‌ها در اين باره متفاوت است؛ خيلي‌ها دوست داشتند كه محسن و هما به هم برسند؛ اما ما اين پايان را از قبل نوشته بوديم و در طول كار نيز به اين نتيجه رسيديم كه اين پايان مي‌تواند به تمام سلايق پاسخ دهد.

افخمي با بيان اين‌كه يكي از عهد‌هايي كه با خودم بستم اين است كه كارهايم از لحاظ مضمون و محتوا متفاوت باشد و به سمت تكرار نروم درباره‌ي علت استفاده از بچه‌هاي خياباني در اين سريال اظهار كرد: قصد قلبي‌ام اين بود كه بگويم اين بچه‌ها كه زندگي تلخي دارند مي‌توانند مباني اخلاقي براي خودشان داشته باشند.

وي ادامه داد: نگاهي كه نسبت به اين بچه‌ها مي‌شود در جامعه بايد تغيير كند، گفته مي‌شود كه فقر خيلي از اوقات باعث كم‌سوادي، بي‌فرهنگي و بد حرف زدن مي‌شود، ولي اين‌ها دليل نمي‌شود كه آن فرد آدم بدي است.

محمدتقي فهيم در جمع‌بندي كلي خود در نقد سريال «پنجمين خورشيد» گفت: نگاه جمع حاضر به اين سريال به‌طور كلي مثبت بود و توقع نيز از افخمي با توجه به پيشينه‌اي كه دارند همين بود كه كاري جذاب، آبرومند و جريان‌ساز ارائه‌ دهد كه مخاطب را با خود درگير كند.

وي با اشاره به انتخاب خوب بازيگران و ديگر عوامل اين سريال گفت: تهيه‌كننده‌ي سريال در كنار ديگر عوامل يكي از بهترين عناصر گروه بود كه از درد‌ كشيده‌هاي اين جامعه است و انتظار مي‌رفت اثري را ارائه دهد كه درد جامعه را بگويد، ما نبايد از آثاري كه به هر حال به نوعي جامعه را نقد مي‌كنند فرار كنيم اصلا وظيفه‌ي هنرمند اين است چرا كه اگر هنرمندان نتوانند جامعه و مفاسد اجتماعي را نقد كنند ديگر چه كسي مي‌تواند، انتظار از هنرمندان اين است كه به جامعه و نسل جوان اميد بدهند.

اين منتقد ادامه داد: اما اين‌كه به هنرمندان فشار بياوريم كه چرا تلخ نگاه مي‌كنند درست نيست تلخي اگر با اميدواري همراه باشد بد نيست به هر حال جامعه تلخ است و داراي بي‌عدالتي‌هايي است. البته من متاسفم كه هنرمندان ما به عناصر مضمون و لايه‌هاي اجتماعي محروم ولي آبرومند جامعه كه به اعتقاد من پاندول جامعه هستند كمتر مي‌پردازند.

انتهاي پيام