در آستانه‌ي مراسم تقدير از ناصر تقوايي در جشن خانه سينما، سعيد راد، رسول صدرعاملي، عليرضا داودنژاد و هارون يشايايي از خالق «ناخداخورشيد»، «كاغذبي‌خط»،«اي ايران» گفتند.

رسول صدرعاملي:

ناصر تقوايي از دور قضاوت شد

رسول صدرعاملي گفت: فيلمسازي ناصر تقوايي در هر دوره‌اي ارزشمند است و در هيچ شرايطي قابل انكار نيست.

اين كارگردان سينماي ايران به بهانه بزرگداشت ناصر تقوايي در گفت‌وگويي با خبرنگار سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اينكه، سينما يعني ماندگاري، اذعان داشت: وقتي فيلمسازي فيلمي خوب و تاثير‌گذار مي‌سازد، دوست و دشمن را به تحسين‌ كردن، وادار مي‌كند. فيلمسازان خوش‌آوازه و خوش‌نامي داريم كه به فيلم‌هايشان به خاطر سينما احترام مي‌گذاريم و بخشي از فيلمسازاني كه مخاطبان ويژه‌ي خودشان را دارند و تفاوت ناصر تقوايي با اين نوع فيلمسازان، در مردم‌شناسي است كه تقوايي از جامعه دارد.

صدرعاملي با اشاره به سريال «ميرزا‌كوچك‌خان» گفت: حالا بعد از سال‌ها حسرت مي‌خورم كه چرا ناصر تقوايي خودش اين سريال را نساخت. دلايل اين‌كه چرا ناصر تقوايي در سالهاي اوايل انقلاب، اين سريال را نساخت را همه مي‌دانند و دلايل آن هم منصفانه نبود.

او ادامه داد: متن «ميرزا كوچك خان» اينقدر قوي بود كه هر فيلمسازي كه رفت آن را بسازد با تكيه به آن متن توانست آن سريال را ديدني‌ كند و الان فكر مي‌كنم اگر خودش آن سريال را مي‌ساخت، كار موثر‌تري به جا مي‌گذاشت.

صدرعاملي با بيان اينكه هميشه حسرت مي‌خورد كه چرا به ناصر تقوايي فرصت داده نشد،ادامه داد: ناصر تقوايي بعد از انقلاب از دور قضاوت شد، چه در ميان تهيه‌كنندگان بخش خصوصي و چه در ميان تهيه‌كنندگان بخش دولتي و اين قضاوت‌ها هيچ‌گاه صحيح نبود.

اين كارگردان اذعان داشت: اگر بپذيريم كه زمان هنرمند را داوري مي‌كند، حالا كه اين همه سال گذشته است اين قضاوت مي‌تواند درست باشد كه حسرت بخوريم كه ناصر تقوايي چرا برخي از فيلم‌ها همچون «چاي تلخ» را نساخت.

رسول صدرعاملي در بخش ديگري از اين گفت‌وگو با اشاره به فيلم‌هاي بعد از انقلاب ناصر تقوايي به ايسنا گفت: سه فيلم عزيز و نجيب و شريف با سه تم و موضوع مختلف. حال كه فكر مي‌كنم، چرا نشد كه 4 يا 5 فيلم نداشته باشيم از ناصرتقوايي؟ هر چه هست، ولي نمي‌بخشم آنهايي را كه نگذاشتند سه تا فيلم بشود، چهار تا و بيشتر. آنهايي را كه هرگز به درك از سينماي ايران نرسيدند و خودخواهي‌هاي مبتذل‌شان نمي‌گذارد پس از اين هم برسند.

او با اشاره به فيلم‌هاي بعد از انقلاب ناصرتقوايي ادامه داد: «ناخداخورشيد» قصه‌اي از مردم جنوب ايران است كه با قصه‌ي خوب و ساختاري درخشان و تاثير‌گذار كه دارد، وقتي فيلم تمام مي‌شود، يك دنيا دانش و تجربه براي شناخت بيشتر در مخاطب ايجاد مي‌كند. و او سپس، فيلم «اي ايران»، فيلمي كاملا متفاوت و جدا از «ناخدا خورشيد» را مي‌سازد و باز هم ماندگار است. به خاطر مي‌آوريم رنج‌هايي كه در اين پروژه كشيد و اگر اين رنج‌ها را نمي‌كشيد، اين فيلم از آنچه كه هست بزرگتر مي‌شد، البته الان هم فيلمي خوبي است.

و او از جهان روشنفكري كاملا ملموس و آشنا براي همه «كاغذ بي‌خط» را مي‌سازد و در زمان خودش مورد بي‌مهري قرار مي‌گيرد و آنچه را كه شايسته است براي عرضه و پخش فيلم او به كار نمي‌گيرند.

صدرعاملي گفت:تا آنجا كه به نوشتن مربوط مي‌شود، ناصر تقوايي مقتدر و پرصلابت آغاز به كار مي‌كند و به بهترين شكل به پايان مي‌رساند. وقتي در اين سينماي بي‌رحم از تنهايي بايد خارج شود و به درك شدن نياز دارد آنجاست كه هيچ‌كس كنارش نيست و آدم‌هايي هم كه مي‌آيند دراين حد هستند كه مي‌خواهند اسمشان كنار اسم او باشد و بعد كه مي‌فهمند كه سينما براي ناصر تقوايي چقدر جدي است و بازيگرانش را به مزايده نمي‌گذارد و پُز زود به پايان رساندن فيلم را نمي‌دهد، تازه مي‌فهمي چرا همان عده كه آمده بودند، نمي‌توانند ادامه بدهند و او را تنها مي‌گذارند.

اين كارگردان در پايان گفت: بسياري از فيلمسازان هم‌نسل ناصر تقوايي كه خيلي‌هايشان هم قابل احترام‌اند در اين سالها به هر شكلي كه بود از موانع عبور كردند و فيلم‌هايشان را ساختند، اما شرايط براي ناصر تقوايي اينگونه نبود.

صدرعاملي گفت: براي ناصر تقوايي كاري جز تحسين از ما ساخته نيست و آرزويي كه دوباره شرايط فيلم‌سازي برايش فراهم شود.

داودنژاد:

ناصر تقوايي براي من معلم سينماست

عليرضا داوود‌نژاد گفت:هميشه براي من اين جنبه‌ي شخصيتي «ناصر تقوايي» كه او را مثل يك معلم سينما مي‌بينم، خيلي بارز بوده است.

اين كارگردان سينما گفت: در جلسه‌اي كه بعد از فيلم «نياز» با بعضي از مسوولان وقت داشتم از من پرسيدند،كجا سينما را ياد گرفتي و چطور مي‌تواني آنچه ياد گرفتي، را ياد بدهي. من گفتم اگر من ده تا بيست شاگرد داشته باشم كه دنبال ياد گرفتن سينما باشند، مي‌گويم «دايي‌جان ناپلئون» را از اول تا آخر بارها ببينند. قاب‌بندي، ميزانسن و حركات دوربين، مونتاژ و شخصيت‌پردازي، فضاسازي، طراحي صحنه و لباس و نور‌پردازي فيلم را دقت كنند و سعي كنند همه را حفظ شده تا بتوانند توضيح بدهند، هركدام كه بتوانند اين كار را خوب انجام بدهند، من به او خواهم گفت؛ آنچه بايد ياد مي‌گرفتي، ياد گرفتي، من ديگر به تو كار ندارم.

داودنژاد با اشاره به‌خاطراتش با ناصرتقوايي يادآور شد: خاطرات زيادي دراين زمينه از ناصر تقوايي دارم كه يكي از آنها به نمايش خصوصي يكي از فيلم‌هاي خوب ايراني برمي‌گردد. در آن نمايش من پيش ناصر تقوايي نشسته بودم، سوالي در شروع از او كردم. او تا آخر فيلم زير گوش من چيزهايي مي‌گفت، من هم حواسم به او و هم به فيلم بود. از اول تا آخر فيلم را نقد مي‌كرد، هم از لحاظ اجرا و هم از لحاظ موضوع.

نقص‌ها و قوت‌هاي فيلم را به تدريج براي من آشكار كرد و حتي يك ايده‌هايي داشت درباره‌ي اينكه اين فيلم چگونه مي‌توانست در همان قالب و بيان، فيلم بهتري بشود.

داونژاد در پايان گفت: ناصر تقوايي براي من معلم سينماست و مهم‌ترين جمله‌اي كه از او به خاطر دارم اين است كه يك بار گفت: «فرهنگ يعني سليقه.» به نظرم اين تعبير در شرايط تاريخي كه ما قرار داريم و وضعيتي كه از لحاظ فرهنگي پيدا كرده‌ايم، مي‌تواند تعبيري گره‌گشا باشد.

سعيد راد: افسوس! نشد بعد از سالها در «رومي و زنگي» بازي كنم

سعيد راد گفت: چرا ناصر‌خان تقوايي سينما نمي‌سازد، چرا؟ از كه بايد پرسيد. مگر ايران ما چند تا ناصر‌خان تقوايي دارد.

اين بازيگر سينما كه در فيلم « صادق كرده» ناصر تقوايي بازي كرده است، نيز به ايسنا گفت: در اوج سال‌هاي بي‌قراري و بي‌تابي براي بازي نقش جلوي دوربين صنعت سينماي ملي ايران، ناصر‌خان تقوايي براي بازي نقش صادق كرده در فيلم «صادق‌كرده» صدايم كرد. چه شب‌هايي كه نخوابيدم كه آنچه كه در سناريو خوانده بودم در درونم بازي كنم.

وي ادامه داد: ناصر خان تقوايي براي تاليف يك اثر چه پرتوان و باشكوه بود. همه چيز را كه در تمام طول مسيرم براي بازي نقش احتياج داشتم سخاوتمندانه و صبورانه يادم داد. سينماي تاليف در ايران نيمي از راه بزرگش را مديون استاد تقوايي است كه يك تنه همه چيز را مي‌داند حتي رنگ ديوار پشت بازيگر را، صدا را، نور را، رنگ را، زمان را، عشق را و نگاه را.

راد با بيان اينكه سينماي ناب استاد هميشه در چشمان تماشاگر باقي مي‌ماند گفت: بعد از سال‌ها كه از هجرت برگشتم، در قشم كنار استاد ايستادم تا جلوي دوربينش «خالو حسين» را در «رومي و زنگي» بازي كنم. نشد افسوس نشد، خستگي سال‌هاي غربت بر تنم ماند. يكي از همكاران جديدم گفت: فلاني اين كار ممكن است سرانجام نگيرد خسته مي‌شوي به تهران برويم وقتي شروع شد برگرديم. گفتم: تمام سال‌ها انتظار كشيدم تا در كنار ناصر تقوايي استادم بايستم كجا بروم.

تهيه‌كننده «ناخدا خورشيد» و «اي ‌ايران»:

ناتواني بخش خصوصي، يكي از دلايل فيلم نساختن «تقوايي» است

هارون يشايايي تهيه‌كننده سينما كه فيلم‌هاي «ناخدا خورشيد» و «اي ايران» كه دو فيلم از سه فيلم بعد از انقلاب ناصرتقوايي را تهيه كرده است، گفت: قابليت‌هاي ناصر تقوايي به‌عنوان نويسنده، كارگردان و محقق قابل ترديد نيست. مخصوصا در مورد فرهنگ مردم جنوب ايران، تقريبا آدم منحصر به‌فردي است.

او در گفت‌وگويي با خبرنگار سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،به يكي از دلايل ماندگاري «ناخدا خورشيد» اشاره كرد و افزود: ناصر تقوايي آنقدر خوب جنوب را مي‌شناسد كه در واقع «ناخدا خورشيد» مقطعي از زندگي مردم سواحل خليج فارس را منعكس كرده است.

يشايايي از حضور جهاني اين فيلم ياد كرد و افزود:«ناخدا خورشيد» در ايران و هركجاي دنيا كه به نمايش درآمد، مورد تحسين قرار گرفت.آن زمان كه سينماي ايران هنوز در دنيا معرفي نشده بود، تقريبا جزو اولين فيلمي‌هاي بعد از انقلاب بود كه سينماي ايران را به دنيا معرفي كرد.

همين‌طور در مورد فيلم‌ «اي ايران»، باز «اي ايران» مقطعي از تاريخ ايران را منعكس كرده است و هر دو اين فيلم‌ها جزو فيلم‌هاي ماندگار در سينماي ايران هستند.

هارون يشايايي در بخش ديگري از اين گفت‌وگو درپاسخ به دلايل كم‌كاري فيلم‌سازاني چون ناصر تقوايي گفت: مجموعه‌ي شرايط باعث اين اتفاق مي‌شود. بعضي از اين شرايط به شخص هنرمند برمي‌گردد كه بالاخره سن و سالش زياد مي‌شود و توانايي‌هاش كم مي‌شود و بخشي به شرايطي كه محدوديت ايجاد مي‌كند، برمي‌گردد.

او معتقد است: يكي از دلايل اصلي فيلم نخواستن ناصرتقوايي به اين موضوع برمي‌گردد كه؛در شرايط فعلي بخش خصوصي توان ساختن فيلم‌هاي فرهنگي را ندارد.

در اين روزگار عموما بدنه‌ي سينما، فيلم‌هايي مي‌سازد كه مطمئن باشد، تماشاچي مي‌رود و گيشه جواب مي‌دهد، بنابراين ساخت فيلم‌هايي كه ماهيت فرهنگي داشته باشد، سخت شده است.

هارون يشايايي از تهيه‌ي دو فيلم «ناخداخورشيد» و «اي‌ايران» ياد كرد و افزود: بنده با ناصر تقوايي سال‌ها دوست هستم و ساخت اين دو فيلم نيز برمبناي دوستي‌ام با ايشان ساخته شده و نه بر مبناي يك تصميم حرفه‌اي؛ يعني من با ناصر تقوايي دوست هستم و بيشتر دوستي‌مان مبناي اين همكاري بوده است تا مسائل ديگر.

انتهاي پيام