كاووس حسنلي: در آثار سعدي، صورت و معنا در كمال دوشادوش هماند
استاد ادبيات دانشگاه شيراز گفت: سعدي را بدان جهت پاس ميداريم كه راستي را ستوده است و ما را به يك زندگي راست، روشن و زلال فراميخواند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خراسان رضوي، كاووس حسنلي در روز بزرگداشت سعدي كه عصر روز چهارشنبه (دوم ارديبهشت) در تالار فردوسي دانشكده ادبيات دانشگاه فردوسي مشهد برگزار شد، با بيان اينكه سعدي از شاعران برجسته ادبيات فارسي است، اظهار كرد: اگر روزي مثل امروز را درباره ارزشهاي سخن سعدي جلسه ميگيريم، هر گز به اين معني نيست كه در سخن سعدي عيبي وجود ندارد.
او در ادامه افزود: هرگز چنين نيست آنچه كه سعدي گفته است، همه را به عنوان راهكارهاي زندگي امروز بي كم و كاست بايد بپذيريم. ما بزرگان خودمان را چنان تقدير ميكنيم كه انگار هيچ اشكالي در آنها وجود ندارد.
اين پژوهشگر گفت: با بازشناسي فرهنگ و ادب گذشته و يادآوري افتخارات پيشين و با بهرهگيري از اين منابع ارجمند ميتوان راه پيش روي خود را با نگاهي ژرفتر و با چشماني بازتر درنورديد؛ اما اگر به بهانه شكوه فردوسي، سعدي، حافظ و... بخواهيم به گذشته برگرديم و در گذشته بمانيم و مانند بسياري از واپسگرايان در اكنون زندگي نكنيم و دنياي معاصر خودمان را نشناسيم، بدترين نوع زيستن را انتخاب كردهايم.
او تأكيد كرد: در ميان سخنوران زبان فارسي تنها سخنوري كه هم در نثر و هم در شعر اثر درجه يك آفريده، سعدي شيراز است و جالب توجه اين است كه شعر بلند سعدي به رواني نثر و نثر شيواي سعدي به زيبايي و فريبايي شعرش پديد آمده است و صورت و معنا در كمال دوشادوش هم در آثار سعدي ديده ميشود.
حسنلي اظهار كرد: حضور هميشگي سعدي در ميان مردم همواره ديده ميشود و اگر بخواهيم سعدي را با برخي ديگر از قلههاي زبان فارسي مقايسه كنيم، باز همواره سعدي را بيش از ديگران در ميان مردم ميبينيم. به طور مثال در مقايسه با مولوي، مولوي براي رسيدن به مقصدش پروازي بسيار بلند به سوي عالم بالا دارد؛ اما سعدي در روي زمين به سوي مقصدش ميرود.
او در مقايسه سعدي با حافظ اظهار كرد: حافظ شاعري است كه احترام همه ما را برميانگيزد؛ اگر حافظ شبيه پدر مقدسي باشد كه بايد به او احترام گذاشت و عظمت او را ستود، سعدي شبيه به يك دوست صميمي است كه ما ميتوانيم خيلي نزديكتر و راحتتر با او به گفتوگو بپردازيم.
اين استاد دانشگاه در ادامه افزود: اگر حافظ در پيوند هنري كلام و در آفرينش سخن لايهلايه، استاد مسلم همه شاعران است و هيچكدام از شاعران ديگر در اين زمينه به پاي او نميرسند و كلام هنرياش همچون ميناكاريهاي شگفتانگيزي است كه همگان را مجذوب ميسازد، سعدي از يك منظر ديگر، استاد مسلم است.
حسنلي ادامه داد: استادي سعدي در سخن بيپيرايه و ساده است؛ سخني كه بدون آميزش با آرايههاي ادبي اين همه هنري و شگفتانگيز است و به همين دليل است كه سعدي يكي از بهترينهاي شعر و ادب فارسي است و بندبازيهاي او بر روي اين نخ نامريي زبان، شگفتانگيز است و درنگ و تأمل ميخواهد.
او خاطرنشان كرد: اگر بخشي از صنعتپردازيهاي حافظ را فرابگيريم و سخن لايهلايه و ابهامآميز سخن گفتن او را به خوبي ياد بگيريم، ممكن است به مرزهاي سخن حافظ نزديك شويم؛ اما سعدي بدون هيچكدام از اين آرايهها به زيبايي تمام سخن گفته و شعر سروده است. بايد با تمام ظرفيتهاي زبان فارسي آشنا بود تا بتوان به مانند او سخن گفت و اين خيلي سخت است.
حسنلي سعدي را يكي از قلههاي شعر فارسي دانست و گفت: امرسون سعدي را پدر ادبيات فارسي مينامد و زماني كه درباره سعدي سخن ميگويد، به ستايش و تحسين او ميپردازد و ديگر مستشرقين نيز وقتي از سعدي سخن ميگويند، بسيار متواضعانه سعدي را ميستايند؛ با وجود اينكه برخي از آنها از طريق ترجمه با او آشنا شدهاند.
وي تصريح كرد: شعر سعدي شبيه به شيشه و شعر حافظ شبيه به آينه است؛ شعر سعدي به يك ويترين زلال شبيه است كه سعدي با آن خصلت شيرازياش پشت آن نشسته ودلربايي ميكند و شعر حافظ چون آينهاي بلندنما و بلندقد است و وقتي به آن نگاه ميكنيم، بيش از آنكه حافظ را در آن ببينيم، خودمان را در آن ميبينيم.
اين استاد ادبيات دانشگاه شيراز خاطرنشان کرد: شعر سعدي شبيه به آرامگاه حافظ است؛ اما شعر حافظ به آرامگاه سعدي هيچ شباهتي ندارد. شعر سعدي مانند آرامگاه حافظ ساده و بيپيرايه است؛ اما آرامگاه سعدي مثل خانهاي معموليزاويه دار و خشن است و شعر حافظ مانند كاخي با اندرونيهاي تودرتوست که به هر كجاي آن وارد ميشويم، با گچبريها و ميناكاريهاي زيباي آن روبهرو ميشويم.
وي خاطر نشان كرد: وقتي آثار سعدي را بررسي ميكنيم، درمييابيم كه چقدر بدهكار او هستيم و چقدر ميتوان براي او كار كرد و ما هيچ كاري نكردهايم. ما هنوز براي كليات سعدي كار مستقلي انجام ندادهايم و هنوز كارهاي زيادي وجود دارد كه ميتوان براي آثار سعدي انجام داد.
حسنلي در ادامه اظهار كرد: سعدي از شاعران برجسته شعر فارسي است و گفتههايش برخاسته از تجربه است؛ بيانش به خاطر اينكه برخاسته از تجربههاي عملي زندگي است، شيرين و خواندني است و هنرش بيشتر به سبب ساده سخن گفتن است. بسياري از سخنان سعدي به شكل شگفتانگيزي در ذهن و زبان مردم جاري است و صورت ضربالمثل پيدا كرده است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات