توليد خودرو ارزان‌قيمت بحثي است كه مدتهاست فكر و ذهن خودروسازان بزرگ داخلي را به خود مشغول كرده است و خيلي هم دوست داشته‌اند كه به اين هدف دست يابند، اما تاكنون موفق به دست‌يابي توليد خودرو داخلي ارزان نشده‌اند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، تا پيش از خروج پيكان از خط توليد ايران خودرو، مردم اين خودرو را در كنار پرايد خودرويي با قيمت نسبتا مناسب تلقي مي‌كردند و در واقع در آن زمان به دليل تنوع نه چندان زياد محصولات داخلي، عمده تقاضاها به سمت اين دو خودرو سوق مي‌يافت؛ اما همزمان با مطرح شدن بحث جايگزيني پيكان از سال 1374، ايران خودرو تلاش‌هاي زيادي را براي جايگزين يك خودرو ارزان قيمت انجام داد و با شركت‌هاي زيادي نيز مذاكره كرد و پاي چيني‌ها، هندي‌ها و ژاپني‌ها نيز به اين جريان باز شد. اما سرانجام نيز مذاكره با هيچ‌كدام از آن شركت‌ها نتيجه‌بخش نبود و حتي توليد 40 هزار دستگاه پيكاژو (موتور پژو 504 روي اتاق پيكان) نتوانست جايگزين مناسبي براي ادامه توليد پيكان باشد.

پس از نااميدي ايران خودرو از همكاري با شركت‌هاي خارجي، بحث توليد ملي مطرح و پس از آن بود كه پيكان بدون جايگزين از خط توليد خارج شد و سايپا بدون اين‌كه برنامه‌ريزي خاصي داشته باشد، توانست پرايد خود را به راحتي هر چه تمام‌تر جايگزين پيكان كند.

در بحث توليد سمند نيز قرار بود كه اين خودرو جايگزين پيكان شود، اما در واقع به دليل طولاني شدن مذاكرات ايران‌خودرو با خارجي‌ها كه نتيجه‌بخش هم نبود و اين كه قطعه‌سازان نتوانستند سر موقع خود را با شرايط روز وفق دهند، عملا قيمت اين خودرو در يك سطح بالاتر از پيكان قرار گرفت.

در حال حاضر نيز اگر بخواهيم سطح قيمتي محصول ارزان قيمت را زير 10 ميليون تومان فرض كنيم، از ايران خودرو فقط پژو روآ و از سايپا نيز محصول پر تيراژ پرايد در اين بازه قرار مي‌گيرند، ولي با سطح تكنولوژي مربوط به سال‌هاي گذشته. البته شركت‌هاي فوق همواره در تلاش بودند تا بتوانند محصولات به روزتري را در چنين سطح قيمتي توليد كنند. اخيرا نيز بحث توليد X12 از سوي ايران خودرو مطرح شده و سايپا نيز براي محصول مينياتور خود كه قرار است زير 10 ميليون تومان تمام خواهد شد، پيش‌فروش انجام داده است و هر دو محصول آن چنان كه اعلام شده، سال آينده به بازار عرضه خواهند شد.

اما اين كه آيا بازار ايران قابليت و پتانسيل خودرو ارزان قيمت را دارد، مساله‌اي است كه كارشناسان و دست‌اندركاران حوزه خودرو در قبال آن اظهار نظرهاي مختلفي كرده‌اند.

در اين ميان براي توليد چنين خودروهايي مباحثي مثل تامين بنزين، مساله ترافيكي، مسايل زيست محيطي و آلودگي هوا، زيرساخت‌هاي جاده‌اي و غيره مطرح مي‌شود كه بايد همه شرايط را با هم ديد.

دبير انجمن قطعه‌سازان معقتد است كه كشوري مثل چين براي توليد 15 ميليون دستگاه خودرو تمام برنامه‌ريزي‌هاي خود را انجام داده است؛ به طوري كه سالانه براي ساخت 6 هزار كيلومتر اتوبان برنامه دارد و معضل‌ ما در تهران هم اكنون بحث كمبود پاركينگ است.

نجفي منش با بيان اين‌كه فرانسه سالي 4 ميليون خودرو توليد مي‌كند و براي تهيه بنزين آنها مشكلي ندارد، يادآور شد: بنابراين توليد خودرو ارزان‌قيمت به شرط اين‌كه زيرساخـت‌هاي داخلي درست شود، مشكلي نخواهد داشت.

آن‌چنان كه از صحبت‌هاي خودروسازان به‌ويژه مديرعامل ايران خودرو برمي‌آيد، بحران جهاني و كاهش فروش خودرو به دليل كاهش نقدينگي مساله‌اي بوده كه خودروسازان را با توجه به اين موضوع به سمت توليد خودرو ارزان قيمت سوق داده است و يكي از توجيه‌هاي خودروسازان براي توليد چنين خودروهايي، همين بوده است و حتي عنوان شده كه به دليل افزايش تقاضا براي چنين خودروهايي، قيمت آنها افزايش داشته است.

اما يكي از دلايلي كه در راستاي توليد خودرو ارزان قيمت مطرح مي‌شود، اين است كه تيراژ توليد اين خودرو بالا باشد تا صرفه اقتصادي پيدا كند. هم اكنون سرانه خودرو نسبت به جمعيت كشور طبق گفته وزير صنايع ومعادن يك به 9 است؛ يعني به ازاي هر 9 نفر يك خودرو وجود دارد؛ اين در حالي است كه در آمريكا اين نسبت 1.7 و در اروپا 2 است و حتي اين مساله يكي از شاخصه‌هاي ارزيابي كشورهاي پيشرفته نيز محسوب مي‌شود.

يكي ديگر از فاكتورهاي مهم مشتري براي خريد خودرو مساله كيفيت آن است. بنا به اظهار برخي صاحب‌نظران در كيفيت يك خودرو ارزان قيمت، بحث قيمت مناسب آن نيز نهفته است و در واقع قيمت مناسب نيز بخشي از كيفيت محسوب مي‌شود و اين همان نكته‌اي است كه در بحث رضايت مشتري نقش كليدي دارد.

در واقع خودروسازان همواره از حربه تقاضاهاي مشتريان استفاده زيادي كرده‌اند و يكي از دلايل سوق يافتن آنها به سمت چنين خودروهايي نيز همين امر است؛ به طوري كه مسوولان سايپا هم اعلام كرده‌اند كه تا وقتي تقاضا وجود داشته باشد، توليد پرايد ادامه خواهد داشت و بعيد نبود اگر پيكان نيز به صورت دستوري از خط توليد خارج نمي‌شد، ايران خودرو تاكنون نيز به ادامه توليد آن مي‌پرداخت.

يكي ديگر از موافقان توليد خودرو ارزان قيمت، مشهدي ـ عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت - است.

وي با اشاره به اين‌كه ما نمي‌توانيم درباره حق مردم براي داشتن خودرو تصميم‌گيري كنيم، يادآور شد: در حال حاضر خودرويي با قيمت 8 ميليون تومان ارزان محسوب مي‌شود. مباحثي كه در قبال توليد چنين خودروهايي مطرح است، بحث كنترل هزينه‌هاي جانبي است. به عنوان مثال بايد قيمت بنزين واقعي شود و جنبه‌هاي نظارتي تقويت شود.

اما اوستا گودرزي ـ عضو هيات علمي دانشكده مهندسي خودرو دانشگاه علم و صنعت ـ يكي از مخالفان سرسخت توليد خودرو ارزان قيمت در كشور است.

به اعتقاد وي هر چند تقاضا براي خودروهاي ارزان قيمت در كشور زياد است، ولي اگر با رويكرد كلان ملي به اين امر نگاه كنيم، رفتن به سمت توليد خودرو ارزان قيمت فاجعه است، چرا كه هيچ مكانيزم كنترلي در اين زمينه در كشور وجود ندارد.

او با اشاره به اين كه چنين مكانيزمي كه هر كسي خودرو بخرد، الگوي آمريكايي و كشورهاي عربي است، گفت: چنين الگويي در اروپا مطرح نيست و اين الگو نيز به دليل اقليم خاص منطقه آمريكاست و بايد بدانيم مساله بنزين، مسايل ترافيك و زيست محيطي آن را چگونه بايد جوابگو باشيم. در تمام دنيا براي چنين مسايلي و همچنين تقاضا، مكانيزم‌هاي كنترلي وجود دارد.

جدا از مساله الزام به داشتن خودرو ارزان قيمت بايد ديد كه اصلا آيا خودروسازان مي‌توانند چنين خودرويي توليد كنند و اين نكته‌اي است كه نبايد دور از ذهن داشت؛ چرا كه تجربه تلخ تندر 90 ثابت كرد كه داشتن خودرويي ارزان قيمت در سطح پيكان آرزويي است دست نيافتني! به طوري كه بزرگترين كار مشترك خارجي خودروسازان كه زماني بحث قيمتي آن در محدوده 6 تا 7ميليون تومان بود، هم اكنون در بازار به قيمتي بالاي 10 ميليون تومان رسيده است.

هر چند كه خودروسازان اعلام كرده‌اند كه دو خودرو مينياتور و X12 داخلي بوده و به واسطه اين مزيت بلاي تندر90 ديگر بر سر آنها نازل نمي‌شود و قطعه‌سازان نيز قول تامين قطعه داده‌اند، ولي تجربه وقوع كامل چنين امري را غير محتمل نشان داده است و حتي بسياري از صاحب‌نظران اعلام كرده‌اند كه قيمت اين خودروها بالاي 10 ميليون تومان تمام خواهد شد. شايد اين همه تكاپوي ايران خودرو براي توليد خودرو ارزان قيمت با كمك شركت‌ چري بي‌دليل نبود.

انتهاي پيام