نبود چشم‌انداز روشن پيش روي مستندسازان به‌دليل پيشنهاد ارقامي بالا توسط كانون جهانگردي و اتومبيل‌راني براي استفاده از مكان‌هاي تاريخي در فيلم‌هاي مستند، يكي از دلايل اصلي اعتراض انجمن مستندسازان سينماي ايران به عملكرد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بود كه البته اين موضوع جاي تأمل دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به‌دنبال اعتراض محمدعلي حسين‌نژاد ـ تهيه‌كننده‌ي اپيزود «شهر خوبان» به كارگرداني داريوش مهرجويي ـ درباره‌ي درخواست سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي دريافت وجهي قابل ملاحظه براي صدور مجوز فيلم‌برداري در كاخ گلستان و به‌دنبال آن، انتشار نامه‌اي اعتراض‌آميز از سوي انجمن مستندسازان و هشدار درباره‌ي ركود كامل توليد فيلم‌هاي مربوط به ميراث فرهنگي و گردشگري، چند پرسش درباره‌ي عملكرد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در ذهن برخي دست‌اندركاران و فعالان اين حوزه به‌وجود آمده است كه پاسخ دادن به آن‌ها به رفع شبهات كمك مي‌كند.
پس از اعتراض به درخواست مبالغ زياد براي صدور مجوز فيلم‌برداري در اماكن و بناهاي تاريخي آن هم از سوي كانون جهانگردي و اتومبيل‌راني كه اساسا ارتباط صدور چنين مجوز‌هايي با وظايف اين مؤسسه، مورد پرسش است، حسين جعفري ـ معاون فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ اين امر را تكذيب كرد و به خبرنگار ايسنا گفت: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از آن‌ها چيزي نخواسته است. هزينه‌اي كه پرداخت مي‌شود، براي كار اضافي است كه يك عده انجام مي‌دهند.
گفته‌ي معاون فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره‌ي تكذيب دريافت چنين مبالغي كاملا مورد تأييد است، چراكه اين معاونت، ديگر درباره‌ي استفاده از كاخ‌ها و بناهاي تاريخي براي امور فرهنگي تصميم‌گيري نمي‌كند، بلكه كانون جهانگردي و اتومبيل‌راني بايد تعيين كند، چه كسي و با دادن چه مبلغي مي‌تواند سه‌پايه و دوربين خود را در بناهاي تاريخي بگذارد.
دو سال پيش و قبل از تكيه‌ي حسين جعفري بر صندلي معاونت فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، عليرضا سجاد‌پور ـ چهره‌ي نام‌آشناي سينما ـ در همين سمت فعاليت مي‌كرد و مبتكر اجراي برخي برنامه‌هاي هنري در همايش‌ها و جشنواره‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بود.
او ارديبهشت‌ماه 1385 در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، از حمايت مادي و معنوي اين سازمان درباره‌ي توليد آثار هنري كه به‌طور كلي يا جزيي به مقوله‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري بپردازند، خبر داد.
در آن زمان، معاونت فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري برنامه‌اي جدي را براي حمايت از توليد چنين آثاري داشت و حتا درصدد بود تا دامنه‌ي توليدات هنري و سينمايي را با مفهوم معرفي جاذبه‌هاي فرهنگي و گردشگري با همكاري كشورهاي همسايه توسعه دهد.
متأسفانه امروز، معاونت فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كه در نزد بسياري از فعالان اين حوزه، از آن به‌عنوان گلوگاه خاموش اين سازمان ياد مي‌شود، رنگ‌وبوي خود را باخته است و كم‌تر اقدام عملي و اجرايي از اين معاونت در راستاي فرهنگ‌سازي و آشنا‌سازي مردم يا حتا گرو‌هاي علاقه‌مند به مقوله‌هاي ميراث فرهنگي و گردشگري و وارد شدن اين مقوله به بدنه‌ي جامعه ديده مي‌شود.
همه مي‌دانند كه اصل مطرح شدن اهميت ميراث فرهنگي و گردشگري در زندگي روزمره‌ي مردم، موضوعي است كه همواره از سوي متوليان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بر آن تأكيد شده است.
شايد دو سال پيش، حمايت از ساخت چنين آثاري كه بيشتر هم به مسايل مادي ختم نمي‌شدند، در دستور كار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بود، اما امروز بنا به دلايلي كه مطرح شدن آن‌ها خالي از لطف نيست، اين امر ديگر دغدغه‌ي مسؤولان نيست.
درباره‌ي موضوع پيش‌آمده براي دريافت مبالغ زياد در ازاي صدور مجوز فيلم‌برداري در بناها و اماكن تاريخي، چند محور جدي و قابل بحث وجود دارند كه مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد به آن‌ها پاسخي روشن و شفاف دهند.
دريافت چنين مبالغي از سوي كانون جهانگردي و اتومبيل‌راني يكي از اين موارد است و بايد بپرسيد چرا صدور چنين مجوز‌هايي به اين كانون واگذار شده است؟ درحالي‌كه بديهي است، امور مربوط به بناها و اماكن تاريخي بايد در معاونت فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري دنبال شود و آيا دريافت وجوه قابل ملاحظه موجب حفاظت و صيانت از آثار و بناهاي تاريخي در مقابل وارد شدن صدمه از سوي گروههاي فيلم‌برداري يا جبران خسارت مي‌شود؟!
هنوز فراموش نكرده‌ايم كه چند سال پيش، گروههاي فيلم‌برداري راحت‌تر به بناها و محوطه‌هاي تاريخي وارد مي‌شدند و حتا در مواردي صدمه‌هاي جبران‌ناپذيري را به آثار وارد كرده‌اند. تخريب نقش‌برجسته‌اي در تخت جمشيد (پارسه) در دي‌ماه 1385 سرآغازي براي سخن گفتن از اعمال برخي محدوديت‌ها و اجراي قوانين سخت‌گيرانه براي فعاليت گروههاي فيلم‌برداري از سوي مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بود. البته هم‌اكنون نيز اگر در هريك از پروژه‌هاي اجراشده در كاخ‌هايي مانند سعدآباد، گلستان و ... يا محوطه‌هاي تاريخي مانند تخت جمشيد (پارسه) بيشتر كندوكاو كنيم، نمونه‌هاي متعددي را از آسيب ديدن آثار و بناها مي‌توانيم بيابيم و آيا مگر مي‌شود، گروهي در يك كاخ فيلم‌برداري كند و شرايطي كه براي حركت دوربين ايجاد مي‌شود يا وسايل فيلم‌برداري هيچ آسيبي به كف و ديوارهاي بنا وارد نكنند؟
هر دوست‌دار ميراث فرهنگي و علاقه‌مند به توسعه‌ي گردشگري فرهنگي، با نظارت دقيق و مناسب بر فعاليت گروههاي فيلم‌برداري در بناها و اماكن تاريخي موافق است و آن را امري بديهي و مغفول‌مانده از گذشته‌هاي دور مي‌داند.
در اين‌باره، حميد بقايي ـ قائم‌مقام سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ آبان‌ماه 1385، با اشاره به آسيب‌هاي واردشده به تخت جمشيد (پارسه) كه توسط يك گروه سريال‌ساز وارد شدند، تأكيد كرد: از اين پس، همه‌ي گروههاي فيلم‌برداري بايد درخواست خود را براي فيلم‌برداري از اماكن تاريخي و كاخ ـ موزه‌ها به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ارايه دهند. اين سازمان نيز پس از بررسي درخواست‌هاي رسيده، مجوز فيلم‌برداري را فقط براي موارد خاص و ويژه همراه با گرفتن تعهدهاي رسمي صادر مي‌كند.
نكته‌ي اساسي درباره‌ي سير تكاملي موضوع محدوديت فعاليت گروههاي فيلم‌برداري و دريافت مجوز و در نهايت، دريافت آن با پرداخت وجه، شفاف نبودن چرايي و چگونگي اين امر است.
طبيعي است كه متوليان حفاظت و نگهداري از بناها و اماكن تاريخي، بويژه كاخ‌هاي زيبا و مجلل واقع در تهران، براي نظارت بر عملكرد بدون آسيب و آرام گروههاي فيلم‌برداري مجبورند تا هنگام حضور اين گروه‌ها، تعداد نگهبانان، خدمات‌دهندگان و پرسنل خود را افزايش دهند. اين افزايش نيرو، هزينه‌هايي را براي اين متوليان به‌دنبال دارد كه قطعا بايد از محلي به‌جز اعتبارات بناها و اماكن، آن را تأمين كرد.
با وجود اين امر و بسياري از دلايل ديگر كه براي حفظ و صيانت از بيشتر اماكن و بناهاي تاريخي لازم‌الاجرا هستند، اعلام نكردن شفاف اين دلايل، نبود فهرستي دقيق از تعرفه‌هاي درخواستي، تغيير احتمالي سياست‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره‌ي توليد آثاري هنري كه جلوه‌هايي را از ميراث فرهنگي و گردشگري داشته باشند و دايره‌ي اختيارها و فعاليت‌هاي كانون جهانگردي و اتومبيل‌راني با وجود آن‌كه به مسايلي مانند حضور يك گروه هنري در مجموعه‌هاي تاريخي پيش از اين از طريق نيروهاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و بدون نياز به كانون اتومبيل‌راني رسيدگي مي‌شد، از جمله ابهام‌هايي‌اند كه بايد مسؤولان مرتبط براي روشن شدن اذهان عمومي به آن‌ها پاسخ دهند.
انتهاي پيام
نظرات