جواد جزيني: سياست‌گذاران آموزش عالي به ادبيات داستاني اعتقاد ندارند
به اعتقاد جواد جزيني، فقدان جايگاهي براي ادبيات داستاني در نظام آموزش عالي، به برپا شدن كارگاه‌هاي داستان‌نويسي دامن مي‌زند.
اين نويسنده در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: سياست‌گذاران آموزش عالي به ادبيات داستاني اعتقادي ندارند؛ شاهد مثال اين است كه درباره‌ي پيشنهاد تأسيس رشته‌ي ادبيات داستاني در دانشگاه‌ها، سال‌هاست مقاومت مي‌كنند. استدلال ديگر هم اين است كه در رشته‌ي ادبيات مي‌بينيم كم‌تر به حوزه‌ي ادبيات داستاني توجه مي‌شود؛ در حالي‌كه در كشورهاي ديگر، نقد ادبي، نظريه‌هاي ادبي و بسياري از آثار خلاقه‌ي جهان از همين محيط‌هاي رسمي آموزشي برمي‌خيزد؛ اما در كشور ما متأسفانه سياست‌گذاران فرهنگي - آموزشي به هزارويك دليل به چنين اموري اعتقاد ندارند.
او در ادامه يادآور شد: خودم از جمله كساني بودم كه سال‌هاي گذشته اين علاقه را دنبال مي‌كردم تا رشته‌ي ادبيات داستاني در دانشگاه‌ها راه‌اندازي شود و براي اين كار، سال‌ها طول كشيد كه وزارت آموزش و پرورش را راضي كردم تا در دوره‌هاي علمي - كاربردي، آموزش ادبيات داستاني گنجانده شود. استانداردهاي آن را هم تدوين و به آموزش و پرورش ارائه كردم، كه آن‌جا تصويب شد و دو دوره هم هنرجوي داستان‌نويسي گرفت؛ اما متأسفانه ادامه پيدا نكرد.
جزيني در ادامه متذكر شد: در سال‌هاي بعد از 1300، جلسه‌هاي داستان‌خواني، كارگاهي و محفلي در معرفي چهره‌هاي ادبي ايران نقش جدي داشته است. هرچند در سال‌هاي اخير، استقبال از كارگاه‌هاي داستان‌نويسي كم‌تر از سال‌هاي گذشته است؛ با اين‌حال، معتقدم بسياري از چهره‌هاي ادبي ما كساني بوده‌اند كه از دل همين كارگاه‌ها بيرون آمده‌اند. طبيعي است كه بين دوهزار نفر، كم‌تر از 100 نفر به عنوان نويسنده فعاليت‌شان را ادامه دهند.
اين منتقد ادبي همچنين اظهار كرد: شهرت و نام مدرس در جذب هنرآموزان نقش زيادي دارد. هنگامي كه نويسنده‌ي مشهوري با آثار خلاقه، كلاسي را برگزار مي‌كند، طبيعي است كه علاقه‌مندان خودشان را به آن كارگاه برسانند تا بتوانند از تجربه‌هاي آن نويسنده استفاده كنند.
او تصريح كرد: بنده به عنوان كسي كه 15 سال مسؤوليت مستقيم كارگاه داستان‌نويسي حوزه‌ي هنري را برعهده داشته، به اين نتيجه رسيده‌ام كه نويسندگان خوب لزوما تخصص تدريس داستان‌نويسي را ندارند؛ از اين‌رو بين مدرس خوب بودن و نويسنده‌ي توانا بودن نمي‌توان جمع بست و گفت كه قطعا اين‌طور است. درواقع، انتقال تجربه‌هاي آموزشي هم توانايي‌اي را مي‌طلبد، كه هر نويسنده‌اي از عهده‌ي آن برنمي‌آيد.
جزيني درباره‌ي آسيب‌هاي كارگاه‌هاي داستان‌نويسي نيز گفت: نمي‌دانم چرا به جاي پرداختن به ضرورت كارگاه‌هاي داستان‌نويسي در روند توليدات ادبيات داستاني، بايد به آسيب‌هاي آن پرداخته شود؟ به اعتقاد من، كارگاه‌هاي داستان‌نويسي ضعف نداشتن آموزش ادبيات داستاني در دانشگاه‌ها را پر مي‌كند يا مي‌خواهد به اين خلأ پاسخ دهد.
اين نويسنده يادآور شد: در كشورهاي ديگر، نهادهاي آموزش عالي متولي تأمين آموزش‌هاي پايه و جدي ادبيات داستاني هستند؛ اما از آن‌جايي كه در كشور ما رشته‌ي ادبيات داستاني در دانشگاه‌ها پي گرفته نمي‌شود، اين آموزش‌ها به شكل غيررسمي در فرهنگسراها، مراكز فرهنگي، منزل شخصي نويسندگان و جاهاي ديگر برگزار مي‌شود. اين آموزش‌ها زمينه‌ي استفاده‌ي علاقه‌مندان را فراهم مي‌آورد، همچنين روند توليد ادبي را خلاقانه‌تر مي‌كند.
اين مدرس داستان‌نويسي در عين حال خاطرنشان كرد: يكي از ايرادهاي كارگاه‌هاي داستان‌نويسي اين است كه آموزش‌ها بر اساس سرفصل‌هاي آكادميك نيست و سبب مي‌شود مباحث مربوط به ادبيات داستاني به صورت سليقه‌يي آموزش داده شود.
جزيني در پايان نيز تأكيد كرد: انتخاب و آموزش سليقه‌يي مباحث داستان‌نويسي سبب مي‌شود زمينه‌ي تكثير استاد در كارگاه فراهم شود، كه اين ناشي از علمي نبودن مباحث است. البته استمرار نداشتن فعاليت كارگاه‌ها براي مدت زماني طولاني سبب فعاليت مقطعي آن‌ها مي‌شود، كه اين هم از ايرادهاي كارگاه‌هاست که سرانجام استادمحور بودن كارگاه‌ها، مجال پرداختن به سرفصل‌هاي آكادميك و جدي ادبيات داستاني را مي‌گيرد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات