از تدابير اتخاذ شده براي رفع مشكلات ناشي از كمبود برق و صرفه‌جويي در مصرف آن، استفاده از لامپ‌هاي كم‌مصرف و لامپ‌هاي LED است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، استفاده گسترده از اين لامپ‌ها در كشورهاي پيشرفته سال‌هاست كه جا افتاده و اين درحالي است كه در ايران استفاده از اين لامپ‌ها هنوز آنچنان كه بايد مرسوم نيست و بسياري از مردم به اصل صرفه‌جويي و استفاده از وسايل كم مصرف ازجمله اين لامپ‌ها پي نبرده‌اند.

مقطعي عمل كردن و نداشتن برنامه بلندمدت

جانيفتادن فرهنگ كم مصرف كردن درعين درست مصرف كردن در جامعه مي‌تواند دلايل متعددي داشته باشد كه يكي از آن‌ها مي‌تواند مقطعي عمل كردن و نداشتن برنامه بلندمدت باشد.

وزارت نيرو درپي كمبود برق درباره استفاده از لامپ‌هاي كم مصرف اقداماتي انجام داده است، ولي به نظر مي‌رسد كه اين كار در راستاي پيك‌سايي و حل بخشي از مشكلات خاموشي در تابستان صورت گرفته باشد. البته استفاده گسترده از لامپ‌هاي كم مصرف در فصل تابستان كه در آن از بقيه فصول سال مصرف برق بيشتر است، ضروري‌تر به نظر مي‌رسد.

نظر به اين كه مشكل كمبود برق از اوايل سال 1387 براي مسوولان كاملا واضح بود، طبق نظر كارشناسان، بايد راه حل‌هايي مثل سياست استفاده از لامپ‌هاي كم‌مصرف از همان ابتدا رواج داده مي‌شد كه البته اين كار فقط با تبليغات به نتيجه نمي‌رسد.

مسعود حجت - مديرعامل شركت مديريت شبكه برق - معتقد است كه "موضوع خشكسالي و در نتيجه كمبود در نيروگاه‌هاي برق‌آبي از نوروز امسال براي وزارت نيرو روشن بوده است".

پر واضح است كه براي پياده كردن هر برنامه‌اي ازجمله سياست استفاده از لامپ‌هاي كم مصرف بايد از همان ابتدا، قرارداد توليد اين لامپ‌ها با توليدكننده‌ها بسته مي‌شد. اگرچه مشخص است كه در يك كار عجله‌اي نمي‌توان برنامه‌اي را در سطح كشور به مرحله اجرا درآورد.

در اين باره محمود ليايي - مديركل دفتر صنايع برق، الكترونيك و فن‌آوري صنايع و معادن- مي‌گويد: "وزارت نيرو بايد دست كم يك تا 10 ماه پيش از شروع فصل تابستان و شروع قطعي‌هاي برق در كشور مقدمات عقد قرارداد با توليدكنندگان داخلي را فراهم مي‌كرد كه به نظر مي‌رسد وزارت نيرو دراين زمينه دير عمل كرده است.

در صحبت‌هاي انجام شده با يكي از توليدكنندگان مشخص شد كه قرارداد توليد لامپ كم‌مصرف با اين توليدكننده تيرماه امسال امضا شده و محصول نيز بايد تا اواخر تابستان عرضه مي‌شد.

هرچند مي‌توان اين گونه توجيه كرد كه وزارت نيرو نيز حق داشته؛ چراكه علي رغم وعده وزير كه گفته بود مشكل خاموشي ها تا 10 مهرماه حل مي‌شود، علي‌آبادي - معاون وزير نيرو - در نشست خبري اخيرش اظهار كرده كه "در فصل پاييز هم خاموشي‌هايي را خواهيم داشت".

حال مي‌توان اميدوار بود كه لامپ‌هاي توليدي توسط اين توليدكنندگان پاسخگوي مشكل خاموشي‌هاي پيش رو باشد!

حمايت نكردن از توليد داخل و به واردات بسنده كردن

طبيعي است كه دير اقدام كردن در عقد قراردادها باعث مي‌شود كه به جاي حمايت از توليدكنندگان داخلي، در يك طرح عجولانه مجبور شويم به واردات رو آوريم و به تبعات ناشي از آن براي توليدكنندگان داخلي توجهي نكنيم.

ليايي در اين رابطه مي‌گويد: "وزارت نيرو قصد داشت در اوايل تابستان به دنبال قطع برق در كشور اقدام به واردات لامپ كم مصرف در حد نياز كند كه اين كار با مقاومت وزارت صنايع و معادن عملي نشد. "

تك قطبي عمل كردن

درست است كه لامپ‌هاي رشته‌اي بخش اعظم برق مصرفي را تلف مي‌كنند، ولي بايد توجه كرد كه وسايل الكترونيكي ديگري نيز وجود دارند كه كم بازده هستند و مصرف برق آن‌ها مطابق استاندارد ايران هم نيست، چه رسد به استانداردهاي جهاني!

وزارت نيرو در اين مورد چه كرده است؟

حسين لوايي - مديرعامل سازمان بهره‌وري انرژي ايران (سابا)- معتقد است كه "استفاده از لامپ هاي كم مصرف به جاي استفاده از لامپ‌هاي رشته‌يي به اندازه يك نيروگاه هزار تا 1500 مگاواتي صرفه‌جويي مي‌كند".

ولي مساله اين است كه در استفاده از ديگر لوازم الكترونيكي چه آن‌هايي كه در منزل به كار مي‌روند و چه خارج از منزل كه تعدادشان نيز كم نيست، به اندازه چند نيروگاه، برق هدر مي‌رود؟

كم نيستند لوازمي كه بازده‌شان آنقدر كم است كه در دنيا، ديگر از آن‌ها استفاده نمي‌شود، ولي در ايران همچنان به كار مي‌روند و هيچ تدبيري برايشان اتخاذ نمي‌شود.

در اين باره مي‌توان به توليد آسانسور با موتور دوسرعته اشاره كرد كه حدود 20 سال است در كشورهاي غربي به دليل بالابودن آمپر استارت آن و مصرف بالاي برق منسوخ شده‌ است.

به گفته علي محمد منصوري - رئيس سنديكاي صنايع آسانسور و پله برقي ايران- " در آسانسور با موتورهاي دوسرعته، برق مصرفي استارت اوليه حركت آسانسور بسيار بالا و حدود 60 تا 70 آمپر است كه فشار زيادي را يك‌باره به برق شبكه وارد مي‌كند. در اين باره وزارت نيرو و ساير سازمان‌هاي مرتبط بايد هرچه سريع‌تر از فروش آسانسورهايي با موتورهاي دوسرعته جلوگيري كرده و مانع افزايش مصرف برق و آسيب‌هاي شبكه شوند."

نمونه ديگر وسايل پرمصرف، تلويزيون‌هاي لامپي هستند كه طبق گفته مديركل دفتر صنايع برق، الكترونيك و فن‌آوري وزارت صنايع و معادن، "طي يك برنامه پنج ساله مي‌توان فقط از محل كاهش توليد تلويزيون‌هاي لامپي در كشور و صرفه‌جويي در اين زمينه، معادل يك نيروگاه اتمي در كشور صرفه‌جويي برق انجام داد."

در اين راستا تعويض تلويزيون‌هاي لامپي با ال‌سي‌دي مي‌تواند در كاهش مصرف برق تاثير چشمگيري داشته باشد. بايد توجه داشت كه مصرف برق تلويزيون‌هاي لامپي نسبت به تلويزيون‌هاي مشابه حدود 55 درصد بيشتر است.

ليايي معتقد است كه "در كشورهاي ديگر توليد تلويزيون‌هاي ال‌سي‌دي در حال افزايش بوده و با توجه به وجود مشكل برق در كشورمان، حركت به سمت توليد اين نوع از تلويزيون‌ها امري كاملا ضروري است".

وي مي‌افزايد: " تلويزيون به طور متوسط 8 ساعت در روز روشن بوده و 16 ساعت نيز در حالت استندباي قرار گرفته و برق مصرف مي‌كند، در همين راستا توليدكنندگان داخلي در حال طراحي مدارهايي هستند كه ميزان مصرف برق تلويزيون را كاهش دهد."

با اين تفاسير بايد گفت كه توزيع لامپ‌هاي كم‌مصرف بين مردم هرچند كه كمك بزرگي در راستاي كاهش مصرف خواهد بود، ولي به تنهايي نمي‌تواند بار سنگيني از مشكلات كمبود را از دوش صنعت برق بردارد و نياز است كه به ساير جنبه‌هاي مصرف نيز توجه شود.

انتهاي پيام