گله از انتظار... گزارشي از كتاب‌هايي كه در راه نمايشگاه ماندند
امسال براي دومين سال متوالي، نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران در محل مصلا برگزار مي‌شود، كه مسؤولان وعده‌ي هماهنگي‌ها و وضعيت بهتري را براي برگزاري نمايشگاه در مكان جديد مي‌دهند؛ با اين حال، برخي ناشران و اهل قلم از معطل ماندن كتاب‌هاي‌شان در انتظار مجوز و نرسيدن آن‌ها به نمايشگاه گله دارند.
در گفت‌وگوهايي كه خبرنگار بخش كتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با تعدادي از مسؤولان مؤسسه‌هاي انتشاراتي داشته است، تعدادي از ناشران، نشر را در سال گذشته داراي ركود و عوامل اقتصادي و تأخير در صدور مجوز را از جمله‌ي عوامل اين ركود عنوان كردند. تعدادي از ناشران هم ترجيح دادند از تعداد كتاب‌هايي كه در انتظار مجوز انتشار دارند، سخني به ميان نياورند.
انتشارات آگه در شش ماه اخير با تجديد چاپ‌ها، 50 عنوان كتاب منتشر كرده است، كه اين تعداد را در نمايشگاه كتاب امسال نيز عرضه مي‌كند؛ اما 20 عنوان از كتاب‌هاي نشر يادشده به دليل تأخير در صدور مجوز به نمايشگاه كتاب امسال نخواهد رسيد.
نشر ققنوس 40 عنوان كتاب چاپ اول را در شش ماه اخير منتشر كرده است و با چاپ‌هاي مجدد، اين آمار به 80 عنوان مي‌رسد كه اين تعداد در نمايشگاه خواهند بود. اما از سوي ديگر، اين مؤسسه‌ي انتشاراتي حدود 15 عنوان كتاب در حوزه‌ي ادبيات دارد كه به دليل طولاني شدن روند صدور مجوز به نمايشگاه كتاب امسال نخواهند رسيد. تعدادي از اين آثار عبارت‌اند از: «يك كار تر و تميز» اثر مهناز كريمي، «آن‌جا كه پنچرگيري تمام مي‌شود» از حامد حبيبي، «تيله‌ي آبي» نوشته‌ي محمدرضا صفدري، «خنده را از من بگير» اثر جواد ماه‌زاده، «شهر يك‌نفره» از مرجان بصيري، «خاله‌بازي» اثر بلقيس سليماني، «همه‌ي دوستان من» نوشته‌ي رضا كرم‌رضايي، «پري فراموشي» از فرشته احمدي، «شمايل لرزان قدرت» از هادي نودهي، «خواب‌هاي گمشده» اثر نادر وحيد، «آفتاب‌پرست» محمدرضا كاتب و «عشق روي چاكراي دوم» از ناتاشا اميري.
اما انتشارات مرواريد تعداد كتاب‌هاي منتشرشده‌اش در شش ماه اخير با كتاب‌هاي منتظر مجوزش يكسان است؛ اين ناشر 20 عنوان كتاب را در انتظار مجوز دارد و 20 عنوان را نيز در شش ماه اخير منتشر كرده است.
از سوي ديگر، مسؤول انتشارات نيلوفر ترجيح مي‌دهد، از تعداد كتاب‌هايي كه در انتظار مجوز مانده‌اند، صحبت نكند.
مسؤول نشر چشمه نيز تنها به تعداد عنوان كتاب‌هاي منتشرشده اشاره دارد كه تعداد آن‌ها در شش ماه اخير، 20 عنوان در حوزه‌ي ادبيات بوده است.
مسؤول نشر قطره هم به تعداد كتاب‌هاي منتظرمانده اشاره نمي‌كند؛ اما كتاب‌هايي چون: «يك شب ديگر هم بمان سيلويا» از چيستا يثربي، «شب‌هاي آوينيون» از كوروش نريماني، «شاخه‌هاي شوق» نوشته‌ي بهاءالدين خرمشاهي، «روان و زندگي و ازدواج» از ماهيار آذر، «اعتياد» و «شخصيت سالم» محمرضا سرگلزايي و چند عنوان ديگر، از آثاري هستند كه تا نمايشگاه كتاب منتشر خواهند شد.
به گفته‌ي مدير انتشارات توس، از ميان آثار منتظر مجوز، دو عنوان در همين روزها مجوز انتشار خواهند گرفت. او ترجيح مي‌دهد به تعداد كتاب‌هاي منتظرمانده‌اش اشاره‌اي نداشته باشد.
مسؤول انتشارات خوارزمي نيز اشاره دارد كه در چند ماه اخير تنها هفت عنوان كتاب منتشر كرده كه از اين تعداد، بيش‌ترشان تجديد چاپ‌اند و دو عنوان كتاب ديگر نيز تا نمايشگاه كتاب منتشر خواهند شد و دو عنوان منتظر مجوز نشر مانده‌اند. اين مؤسسه‌ي انتشاراتي البته اشاره مي‌كند كه دليل فعاليت كم اين انتشارات، علاوه بر مشكلات نشر به اين دليل بوده كه مي‌خواهد كتاب‌هايي را كه پيش از اين از سوي اين مركز نشر منتشر شده و مدت‌ها از چاپ‌شان مي‌گذرد، تجديد چاپ كند و به اين دليل، روي كتاب‌هاي چاپ اول كار نكرده است.
يكي از مسؤولان انتشارات كاروان هم مي‌گويد، دادن اطلاعاتي از تعداد كتاب‌هايي كه منتظر مجوزند، در روال كاري اين مؤسسه‌ي انتشاراتي نيست.
مسؤول نشر مركز نيز تنها به عنوان كتاب‌هايي كه در نمايشگاه حضور خواهند داشت، اشاره دارد؛ «رساله‌ي تاريخ» (جستاري در هرمنوتيك تاريخ) از بابك احمدي و «عصر طلايي ايران» ترجمه‌ي حسن افشار، كه تا نمايشگاه كتاب منتشر مي‌شوند و «اسطوره‌هاي موازي» ترجمه‌ي عباس مخبر، «سرشت و سرنوشت» (سينماي كيشلوفسكي) ترجمه‌ي مصطفي مستور و «نكته‌هاي ويرايش» از علي صلح‌جو، كه به تازگي از سوي اين مركز نشر منتشر شده‌اند.
نشر مركز همچنين 30 عنوان كتاب را در شش ماه اخير تجديد چاپ كرده است.
مسؤول بخش انتشارات نشر ثالث هم به تعداد كتاب‌هاي منتظرمانده در انتظار مجوز اشاره نمي‌كند؛ اما مي‌گويد كه ما در شش ماه اخير، 94 عنوان كتاب منتشر كرده‌ايم؛ از اين تعداد 54 عنوان چاپ اول بوده‌اند، كه اگر مجوز انتشار كتاب زودتر صادر مي‌شد، قطعا دوبرابر اين تعداد كتاب منتشر مي‌كرديم.
مدير انتشارات جامه‌دران نيز مي‌گويد، در شش ماه اخير هيچ كتابي كه چاپ اول باشد، منتشر نكرده‌اند و براي نمايشگاه كتاب مجبورند تنها چند عنوان را تجديد چاپ كنند كه به آن‌هم چندان اميدوار نيست.
او يادآور مي‌شود: متأسفانه بي‌لطفي كرده‌اند و كار نشر براي ناشران به بازي تبديل شده است.
نشر جامه‌دارن دو كتاب «باز هم غزل» و «شعرهاي كوتاه» را از هشت ماه قبل در انتظار دريافت مجوز دارد، كه به گفته‌ي مدير اين مركز نشر، هيچ جوابي نداده‌اند و تا معلوم نشدن وضعيت اين دو كتاب، اثر ديگري را براي صدور مجوز ارائه نمي‌دهند.
مسؤول انتشارات افق هم بدون اشاره به كتاب‌هاي در انتظار مجوز، گفت، 62 عنوان كتاب در شش ماه اخير منتشر كرده و 38 عنوان چاپ اول در نمايشگاه عرضه خواهد كرد.
نشر ماهي 14 عنوان كتاب منتظر دريافت مجوز دارد كه اين آثار بيش از پنج ماه است در انتظار دريافت مجوز انتشارند. از اين مؤسسه‌ي انتشاراتي، پنج عنوان كتاب جديد نيز عرضه خواهند شد، كه سه عنوان نوشته‌ي آيزايا برلين هستند: «آزادي و خيانت به آزادي» (شش دشمن آزادي) ترجمه‌ي عزت‌الله فولادوند، «ريشه‌هاي رمانتيسم» ترجمه‌ي عبدالله كوثري و «مجوس شمال؛ گئورگ هامان» ترجمه‌ي رضا رضايي، و همچنين «كارل ماركس؛ محيط و زندگي» از رضا رضايي.
نشر شادان كه امسال نيز مانند سال گذشته در نمايشگاه كتاب شركت نمي‌كند، 14 عنوان كتاب را در شش ماه اخير منتشر كرده است.
انتشارات آهنگ ديگر 9 عنوان كتاب در انتظار دريافت مجوز انتشار دارد و از هفت ماه گذشته، براي كتاب جديدي مجوز نگرفته است.
انتشارات زمستان نيز در شش ماه اخير هيچ كتابي را منتشر نكرده است و تمام آثار مهدي اخوان ثالث كه قرار است در قطع جيبي منتشر شوند و كليات اين شاعر از چند ماه قبل در انتظار دريافت مجوز نشرند.
نشر نيلا در شش ماه اخير 12 عنوان كتاب منتشر كرده است كه سه عنوان چاپ اول بوده‌اند. مسؤول اين مؤسسه‌ي انتشاراتي مي‌گويد، 40 عنوان كتاب را منتظر دريافت مجوز انتشار دارند و سه كتاب سلينجر با نامهاي «نغمه‌ي غمگين» با ترجمه‌ي امير امجد و بابك تبرايي، «هفته‌اي يك بار آدمو نمي‌كشه» ترجمه‌ي اميد نيك‌فرجام، و «شانزدهم هپ ورث 1924» ترجمه‌ي رحيم قاسميان، و همچنين «اين منم دگا» از ديويد آيزو و «داستان پپه» از كارسون مك كالزر ترجمه‌ي مهسا خليلي، «حرف حرف حرف» از ديويد آيزو با ترجمه‌ي حميد امجد، «بالا دست پايين دست» از سوزان لوري پاركس ترجمه‌ي سكينه عرب و «تو كه منو مي‌شناسي» از آلبرتو موراويا ترجمه‌ي رضا قيصريه، آثاري هستند كه به نمايشگاه كتاب مي‌رسند.
نشر ويستار در شش ماه اخير يك عنوان كتاب منتشر كرده و سه عنوان تجديد چاپ داشته است.
اين مؤسسه‌ي انتشاراتي شش عنوان كتاب را براي دريافت مجوز انتشار ارائه داده، كه بيش از دو سال است جوابي دريافت نكرده است.
مدير اين انتشارات مي‌گويد: ما با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به تفاهمي دوجانبه رسيده‌ايم؛ به ما مجوز نمي‌دهند، ما هم كتابي ارائه نمي‌دهيم.
نشر بازتاب‌نگار نيز در شش ماه اخير هيچ كتاب چاپ اولي نداشته است و 10 عنوان كتاب اين انتشارات در انتظار دريافت مجوز انتشارند، كه به گفته‌ي مدير اين انتشارات، بعضي از اين كتاب‌ها مجوز دريافت نكرده‌اند و به برخي ديگر نيز هنوز جوابي داده نشده است.
از سوي ديگر، چندي پيش، اتحاديه‌ي ناشران و کتابفروشان تهران در نامهاي خطاب به وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، رسيدگي به آن‌چه را كه وضعيت نابسامان صدور مجوز نشر کتاب خوانده شده بود، خواستار شد. در اين نامه، تأخير در ارائه‌ي مجوز نشر و انتظار ماه‌ها و بلكه بيش از يك و نيم سال براي دريافت مجوز، نبودن قانوني مشخص براي مميزي و يکسان نبودن سياست‌ها، لغو مجوز انتشار بعد از صدور مجوز، ندادن پاسخ سريع در مواردي به كتاب‌هايي كه رفع ايراد شده و مجددا از سوي ناشر تحويل داده شده است، و نبودن نظامي هماهنگ و يکدست و گم شدن کتاب‌هايي که براي دريافت مجوز به اين وزارتخانه ارائه شده‌اند، مورد اعتراض ناشران قرار گرفته بود.
اتحاديه‌ي ناشران و كتابفروشان در نامه‌ي خود به اين نكته نيز اشاره داشت که از سال‌ها قبل، ديدگاه اين اتحاديه درباره‌ي مميزي اين بوده که کتاب بايد منتشر شود و بعد از انتشار اگر شخص يا نهادي از محتواي آن شکايت داشت، از نويسنده يا ناشر شکايت کند؛ ولي حال که قرار است شيوه‌ي نظارت قبل از چاپ اعمال شود، بهتر است قانونمندتر باشد.
اتحاديه‌ي ناشران و کتابفروشان به وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي پيشنهاد کرده بود، هيأتي از طرف وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي براي رسيدگي به شکايت‌هاي ناشران خسارت‌ديده تشکيل شود تا اين افراد بتوانند بدون ترس از تبعات منفي اين شکايت، مشکلات مشخص و موردي خود را با مسؤولان در ميان بگذارند.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات