كاوه ميرعباسي: ساماندهي ترجمه به سرمايه‌گذاري دولتي نياز دارد
كاوه ميرعباسي با تأكيد بر اين‌كه تأسيس مركزي براي ساماندهي ترجمه ضرورت دارد، يادآور شد كه نبايد از بخش خصوصي به‌دليل سودآور نبودن اين كار انتظار انجامش را داشت و اين موضوع نيازمند سرمايه‌گذاري بخش دولتي است.
اين مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عنوان كرد: به‌زعم من، تأسيس مركزي براي ساماندهي ترجمه كار بسيار مفيدي است و يكي از عللي كه ادبيات معاصر ما در جهان شناخته‌شده نيست، اين است كه اين آثار ترجمه نمي‌شوند و اگر يك اقدام جدي صورت گيرد و البته ترجمه‌ي آثار را هم به مترجمان زبده بسپارند، بسيار خوب است.
ميرعباسي همچنين تصريح كرد: مترجمان بايد زبان مبدأ، زبان مادري‌شان باشد؛ يعني مترجم ايراني نيايد به انگليسي ترجمه كند؛ بلكه يك مترجم انگليسي يا مترجم هر زبان ديگري كه به زبان فارسي تسلط كامل داشته باشد، ضرورت دارد اين كار را انجام دهد. درواقع هيچ‌كس نمي‌تواند به‌عنوان زبان دوم ترجمه‌ي موفقي ارائه دهد.
او در ادامه افزود: چنان‌چه نهاد دولتي هزينه‌هايش را تقبل كند، اين‌كار مفيد خواهد بود؛ چنان‌چه خيلي از كشورهاي ديگر اين كار را مي‌كنند؛ يعني سعي مي‌شود نهادهاي دولتي يا شبه دولتي اين هزينه‌ها را تقبل كنند تا آثارشان به جامعه‌ي جهاني معرفي شوند. اين درواقع كاري است كه در ابتداي كار چندان سودآور نيست و نمي‌توان انتظار داشت كه بخش خصوصي بيايد اين‌كار را انجام دهد؛ زيرا برايش سودآور نيست و اين طبيعي هم هست. درواقع اين توقع از نهادهاي دولتي بيش‌تر است و ضرورت دارد نهادهاي دولتي با يك رويكرد فرهنگي اين كار را انجام دهند، نه به‌خاطر سودآوري‌اش؛ بنابراين از بخش خصوصي انتظار نمي‌رود كاري را انجام دهد كه در ابتداي امر چندان سودآور نيست.
ميرعباسي يادآور شد: اين مركز از جهتي هم مي‌تواند هماهنگ‌كننده‌اي باشد بين مترجماني كه آثاري را از زبان‌هاي ديگر به زبان فارسي ترجمه مي‌كنند؛ براي اين‌كه با ترجمه‌هاي مكرر روبه‌رو نشويم. درواقع ترجمه‌هاي مكرر يك بار زايد است و نزديك به 80درصد مواقع يك اقدام غيرضروري است. گاه ديده مي‌شود ترجمه‌اي موجود است؛ اما آن ترجمه، ترجمه‌اي نارساست. آن‌جا لازم است ترجمه‌اي جديد انجام شود؛ ولي گاه مي‌بينيم كه ترجمه، ترجمه‌ي بسيار خوبي است و مي‌آيند دوباره ترجمه مي‌كنند. درواقع اگر يك ساماندهي باشد يا توافقي انجام گيرد تا از اين دوباره‌كاري‌ها پرهيز شود، خيلي مهم است.
او در ادامه تأكيد كرد: علاوه بر ترجمه‌ي آثار، اگر براي فروش آن‌ها از طريق شركت كردن در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي كتاب و... بازاريابي نيز انجام شود، مفيد خواهد بود.
ميرعباسي سپس متذكر شد: البته در اين‌جا تمام اين‌ها مشروط بر اين است كه بتوانيم به عضويت كپي‌رايت هم دربياييم. موقعي مي‌توانيم از ترجمه‌ي آثار فارسي به زبان‌هاي ديگر بهره‌ي اقتصادي هم ببريم كه بتوانيم حق امتياز بگيريم و تا وقتي كشور ما عضو كپي‌رايت نباشد تا به ديگران كپي‌رايت بپردازيم، طبيعتاً خودمان نيز نمي‌توانيم كپي‌رايت مطالبه كنيم و اين اقدامات براي معرفي آثار ادبي، فرهنگي و تاريخي كشورمان به زبان‌هاي ديگر براي اين‌كه بتواند بازدهي اقتصادي هم داشته باشد، شرطش اين است كه بتوانيم عضو كپي‌رايت شويم.
اين مترجم و داستان‌نويس درباره‌ي اولويت‌هاي ترجمه‌ي آثار فارسي به زبان‌هاي ديگر نيز خاطرنشان كرد: اولويت‌هاي ترجمه‌ي آثار زبان فارسي را نمي‌توانم بيان كنم؛ زيرا بسيار گسترده است. از آن‌جايي كه حيطه‌ي فعاليت خودم ترجمه‌ي ادبي است، نمي‌توانم بگويم ترجمه‌ي ادبي اولويت اصلي است. قطعاً كسي كه در حوزه‌ي فلسفه كار مي‌كند، ممكن است بگويد فلسفه. درواقع به‌دليل اين‌كه به‌طور كلي در عرصه‌ي فرهنگ احاطه ندارم، نمي‌توانم بگويم اولويت‌هاي ترجمه‌ي آثار فارسي به زبان‌هاي ديگر چه چيزي است، شايد ادبيات داستاني را بتوانم بگويم. البته فكر مي‌كنم در اين زمينه نبايد يك فرد به تنهايي تصميم بگيرد.
كاوه ميرعباسي معتقد است: تصميم‌گيري براي ترجمه‌ي آثار فارسي به زبان‌هاي ديگر بايد به‌صورت جمعي باشد و لازم است ببينيم كدام آثار قابليت اين را دارند كه بتوانند مخاطب را جذب كنند و همچنين براي آن‌ها تازگي دارند و از سويي توجه داشته باشيم كه اين آثار چقدر براي غربي‌ها قابل درك‌اند. قطعاً ادبيات تقليدي نمي‌تواند با اقبال روبه‌رو شود؛ يعني ادبياتي كه با تقليد از ادبيات غرب شكل گرفته است، نمي‌تواند چندان توفيقي در آن‌جا داشته باشد؛ زيرا اصلش آن‌جاست و بدلش نمي‌تواند. درواقع آثاري كه اصالت دارند، بايد ترجمه شوند و قطعاً هم از ادبيات معاصر و هم از ادبيات كلاسيك ما هنوز خيلي آثار ارزنده هستند كه ترجمه نشده‌اند و اين بايد به صورت يك تصميم‌گيري جمعي و كار كارشناسي جمعي باشد. فكر نمي‌كنم يك نفر به تنهايي دانش و اطلاعات كافي را داشته باشد كه بتواند چنين كاري را انجام دهد.
گفتني است، تأسيس «مركز ساماندهي ترجمه و نشر معارف اسلامي و علوم انساني در خارج از كشور» زير نظر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي تيرماه به تصويب رسيد و دبير شوراي عالي انقلا‌ب فرهنگي نيز در نشست خبري‌اي از اين موضوع گفت. از طرفي، يكي از مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به‌تازگي از برنامه‌هاي «شوراي عالي ترجمه» و به تعبيري، مركزي براي ساماندهي ترجمه گفته است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات