نقش جهان به فهرست ميراث جهاني در خطر يونسكو راه نيافت.
رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اعلام اين خبر، افزود: به اين ترتيب، ايران به يك موقعيت بزرگ دست يافته است؛ چون در طول سال‌هاي متعدد به ايران هشدار داده شده بود، چنان‌چه تعديل جهانما صورت نگيرد، ميدان نقش جهان اصفهان به فهرست ميراث جهاني در خطر راه مي‌يابد.
سيدطه هاشمي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ادامه داد: با اقدامات گسترده‌اي كه صورت گرفتند و بخصوص با جلب نظر مقامات محلي اصفهان كه قبلا فكر مي‌كردند، اين عمل، يك حركت سياسي است، تعديل جهان‌نما انجام شد.
او با اشاره به عملكرد دولت در تعديل جهان‌نما در سه مرحله، توضيح داد: تصويب تعديل توسط دولت، اختصاص 500 ميليون تومان توسط رييس جمهور براي پرداخت خسارت‌هاي تعديل جهان‌نما و دستور تشكيل كميته‌ي تعديل توسط دولت از جمله كارهاي انجام‌شده بودند.
وي با اشاره به اعتمادسازي توسط سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و همزمان رايزني با يونسكو، اظهار داشت: به‌شكل مناسبت‌تر و فني‌تري نيز اين تعديل مي‌توانست انجام شود.
هاشمي با بيان اين‌كه يونسكو مصوب كرده بود، چنان‌چه تعديل جهان‌نما صورت گيرد، بافت تاريخي اصفهان را به ثبت فهرست ميراث جهاني مي‌رساند، تاكيد كرد: با تعريف حريم منظري ميدان نقش جهان، در اين بافت فرهنگي و تاريخي بيش از 100 اثر به ثبت جهاني مي‌رسند.
رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري افزود: با وجود تصور بعضي از افراد كه يا بايد برج جهان‌نما به‌صورت كامل از ميان مي‌رفت يا ميدان نقش جهان تهديد مي‌شد، اكنون با مديريت درست و بررسي كارشناسانه، فني و توضيح براي كارشناسان يونسكو اين امر با موفقيت انجام شده است.
وي همچنين گفت: در نامه‌ي مكتوبي كه حدود 20 روز پيش از كميته‌ي ميراث جهاني يونسكو دريافت كردم، مرحله‌ي نخست پرونده‌ي كليساها تصويب شده است و نتيجه‌ي مراحل بعدي پس از بررسي كارشناسان ايكوموس اعلام مي‌شود.
به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي ايسنا در اصفهان، درحالي‌كه نقشه‌ي احداث برجي در محل كاروانسراي تاريخي تحديد واقع در ابتداي چهارباغ عباسي توسط كارشناسان شهرداري وقت اصفهان در سال 1374 طراحي مي‌شد، كميسيون ماده‌ي 5 در همان سال تشكيل و مقرر شد، كاربري محل مشخص‌شده روي نقشه واقع در ميدان امام حسين (ع) در ابتداي چهارباغ عباسي و محل كاروانسراي تحديد به‌عنوان خدمات فرهنگي، تجاري و اداري تصويب شود.
البته در سال 1376 مشخص شد كه منظور از اين تغيير كاربري، احداث برجي بلندمرتبه است، اما اين‌كه قرار بود، چه ارتفاعي باشد، به‌طور دقيق مشخص نبود و اين‌كه چرا بعدها ارتفاع جهان‌نما به 48 متر افزايش يافت، جاي سوال دارد؛ درحالي‌كه شهرداري تنها در صورتي مجوز ساخت صادر مي‌كند كه ارتفاع بنا مشخص باشد. اين درحالي است كه بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان، برج جهان‌نما با همين ارتفاع فعلي (48متر) پروانه ساخت دارد.
در هر صورت روند احدث برج جهان‌نما در همان ابتدا با موافقت‌ها و مخالفت‌هايي همراه بود؛ چراكه اين برج علاوه بر تخريب كاروانسرايي تاريخي موجب برهم ريختن همگوني بافت تاريخي در مركز شهر اصفهان مي‌شد. در اين ميان، جهان‌نما ساخته شد، تا اين‌كه كارشناسان يونسكو در سال 1382 در سفري به اصفهان و بازديد از برج جهان‌نما اعلام كردند كه اين برج بايد كوتاه شود، چراكه موجب مخدوش شدن حريم منظري ميدان نقش جهان شده بود و در گزارشي به كميته‌ي ميراث جهاني، كوتاه شدن برج جهان‌نما را خواستند و تهديد كردند كه در غير اين صورت، ميدان نقش جهان در فهرست ميراث جهاني در خطر قرار مي‌گيرد.
در اين ميان، كشمكش‌هاي فراواني ميان مديران شهري و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مبني بر كوتاه كردن برج جهان‌نما تا مهلتي كه يونسكو تا 13 بهمن 1384 به ايران داده بود، صورت گرفتند؛ اما سرانجام يك كميته‌ي پي‌گير تعديل جهان‌نما با عضويت سازمان ميراث فرهنگي، شهرداري و استانداري تشكيل شد كه در نهايت بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان راي به كوتاه كردن برج تا ارتفاع شش متر (دو طبقه) صادر شد.
يونسكو در سال 1384 در دوربان آفريقاي جنوبي، از اين‌كه ايران تعديل برج جهان‌نما را پذيرفته است، تقدير كرد؛ اما ميزان تعديل جهان‌نما را در بخش شرقي تا 12 متر و بخش غربي 24 متر قابل قبول دانست و به‌صورت مصوبه‌اي به تصويب رساند و از ايران خواست، تا اجلاس بعدي كه در ليتواني برگزار مي‌شد، جدول زمان‌بندي اين ميزان تعديل را در اختيار يونسكو قرار دهد.
اين‌بار كه بيشتر مسؤولان بر تعديل برج جهان‌نما متقاعد شده بودند، كشمكش‌ها بر سر ميزان ارتفاع تعديل ادامه يافت. در اين راستا بود كه هيات دولت با تشكيل جلسه‌اي در تاريخ 11 تيرماه 1385 با تاكيد بر تامين نظر يونسكو درباره‌ي تعديل برج جهان‌نما 500 ميليون تومان را نيز براي تعديل طبقه‌هاي فوقاني جهان‌نما به شهرداري اصفهان داد. همچنين رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در نامه‌اي به رييس كميته‌ي ميراث جهاني يونسكو درخواست تمديد زمان براي انجام تعهد ايران را براي تعديل برج جهان‌نما مطرح كرد. بالاخره اجلاس ليتواني در تيرماه 1385 تشكيل شد، ولي ايران تا اين زمان فقط يك طبقه از برج را كوتاه كرده بود.
در آن اجلاس، كارشناسان يونسكو از اين‌كه ايران تعديل جهان‌نما را آغاز و بخشي از اين برج را كوتاه كرده است، اظهار رضايت كردند؛ اما همچنان بر مصوبه‌ي دوربان مبني بر تعديل 12 متر در بخش شرقي و 24 متر در بخش غربي تاكيد كردند و پرونده‌ي نقش جهان را نيز نبستند، تا ايران متعهد شود، اين ميزان از برج را كوتاه كند. يونسكو حتا ايران را تشويق كرد تا مقدماتي را فراهم كند و محور الحاقي فرهنگي ـ تاريخي اصفهان را به پرونده‌ي نقش جهان در فهرست آثار جهاني اضافه كند.
اكنون پس از گذشت پنج‌ماه از آخرين مهلت يونسكو و بنا به گفته‌ي رييس شوراي شهر اصفهان از برج جهان‌نما در مرحله‌ي نخست يك طبقه و برجك آن كه به‌صورت نيم‌طبقه بود، خراب شدند و تخريب دو طبقه‌ي ديگر همچنان در دست اقدام است.
انتهاي پيام
نظرات