/زمان رسيدگي به وضعيت اسفناك آثار باستاني فيروزآباد كي فرا مي‌رسد؟/ كارشناسان به داد گنبدخانه‌ي قلعه دختر مي‌رسند
به گفته‌ي مدير پايگاه ميراث فرهنگي فيروزآباد حلقه‌ي حفاظتي اطراف گنبدخانه‌ي قلعه دختر مرمت، بازسازي و نوسازي مي‌شود.
اميرپيروز دقوقي اصفهاني در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران
(ايسنا)، بيان كرد: در اين‌باره تمام تكيه‌گاه‌هاي قبلي بازبيني شده‌اند و قطعات داربست‌هاي فرسوده و تخريب‌شده، مناسب‌سازي و تعويض مي‌شوند و مطابق با نقشه‌هاي قبلي كه توسط هيات مشاور خارجي تهيه شده‌اند، تكيه‌گاه‌ها و دستك‌هاي نگهدارنده‌ي كابل‌ها مطابق با مصالح قبلي به‌كار رفته بازسازي مي‌شوند. به اين شيوه، مرمت روي ديوارهاي گنبدخانه و پي آن‌ها با حفظ ايمني هرچه بيشتر انجام مي‌گيرد.
وي گفت: مطالعه و ارايه‌ي طرح استحكام‌بخشي اطراف گنبدخانه‌ي قلعه دختر آغاز شده است؛ اين پروژه‌ي تحقيقاتي، سه فصل دارد كه در فصل نخست به مطالعه، بررسي فني و آزمايش‌هاي ژيوتكنيك پرداخته مي‌شود و در ادامه نيز گزينه‌هاي مختلف پايدارسازي و نقشه‌هاي شماتيك ارايه مي‌شوند. سپس محاسبات لازم آناليز و نقشه‌هاي اجرايي در مقياس مناسب تهيه مي‌شوند.
او با بيان اين‌كه مطالعات حدود چهار ماه زمان مي‌خواهند، توضيح داد: فعاليت‌هايي كه در قلعه دختر صورت گرفته‌اند و مي‌گيرند، شامل تجهيز كارگاه، پژوهش در زمينه‌هاي مختلف، كاوش‌هاي باستان‌شناسي، حفاظت و مرمت، معرفي و آموزش و ارايه‌ي خدمات و تسهيلات گردشگري‌اند.
دقوقي اصفهاني اضافه كرد: اكنون نكته‌ي قابل ذكر درباره‌ي اين فعاليت‌ها به كمربند حلقه‌يي حفاظتي اطراف گنبدخانه مربوط است كه براثر زلزله به‌شدت آسيب ديده و از حالت تعادل خارج شده بود. براساس مصوبات كميته‌ي فني حفظ و احياي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تصميم گرفته شد كه اين حلقه كه براي حفاظت اضطراري گنبد و تامين شرايط ايمني براي مرمت‌كاران برپا شده بود، دوباره سر جاي خود قرار گيرد و بازسازي و نوسازي شود.
فيروزآباد در يك‌صد كيلومتري جنوب شهر شيراز در دشتي قرار گرفته است و كوه‌هاي اطراف آن‌را احاطه كرده‌اند. اقليم فيروزآباد خشك و نيمه‌معتدل است و يكي از نخستين بناهايي كه در اين منطقه توسط اردشير بابكان ساخته شده، امروز به نام قلعه دختر مشهور است.
مجموعه‌ي قلعه دختر در واقع دژ و كاخ عظيمي است كه بر بلنداي دشت، امكان نظارت بر كف دره را كه به فيروزآباد منتهي مي‌شود، ممكن مي‌كرده است. اين قلعه از سه سطح تشكيل شده كه سطح پاييني محل استقرار نگهبانان بوده و پلكاني آن‌را به فضاهاي فوقاني كاخ مرتبط مي‌كرده است. تالارها و اتاق‌هاي اطراف نيز در سطح دوم قرار دارند كه احتمالا درباريان و بزرگان در آن مستقر مي‌شدند. سطح سوم نيز در بالاترين قسمت مجموعه قرار دارد و به‌نظر مي‌رسد، محل جلوس اردشير بابكان بوده و به خواص اختصاص داشته است.
گنبدخانه‌ي قلعه با دهانه‌اي به قطر 14 متر در سطح سوم قرار دارد و پلكان مدوري دسترسي خواص دربار را به دالان‌ها و فضاهاي طبقه‌ي دوم و حول گنبد امكان‌پذير مي‌كرده است.
كاخ قلعه دختر از سنگ لاشه و ملات گچ ساخته شده و تزيينات گچي بنا نشان مي‌دهند كه اردشير بابكان به سنت‌هاي هخامنشيان تمايل داشته است. كف بنا با موزاييك‌هاي گچي مفروش بوده و تاق‌نماهايي با برجستگي اندك، ديواره‌هاي خارجي بنا را تزيين مي‌كرده‌اند. ديوارهاي قلعه، پاشنه و پي ندارند و بدون آن‌كه بخش تحتاني آن‌ها ضخيم‌تر شود، روي خاك قرار گرفته‌اند. اين امر سبب شده است كه اين بنا در برابر زلزله انعطاف‌پذيرتر باشد.
مشكل بزرگ بر سر راه حفاظت از قلعه دختر، از ميان رفتن بخش‌هايي از جرزهاي ضخيم اطراف گنبدخانه و در نتيجه، تشديد رانش گنبد در جهت بردار افقي است. پيش از انقلاب، يك گروه سوييسي براي مهار رانش گنبد، اقدام به طراحي و نصب كمربندي از قاب فضايي به‌صورت يك رينگ در اطراف گنبد كرد. اين سازه به‌گونه‌اي است كه نيروي رانش را به‌صورت كششي در حلقه‌ي بيروني رينگ مهار مي‌كند؛ اما نيروي بسيار شديد رانش به‌واسطه دهانه بزرگ و سنگيني آن همچنان ادامه يافته و اكنون عناصر فشاري، رينگ را دچار خمش كرده‌اند. به عبارتي، هر لحظه بر فشار گنبد و انرژي متراكم‌شده در سازه افزوده مي‌شود و با درنظر گرفتن وضعيت زلزله‌خيز منطقه، كارشناسان هشدار داده‌اند كه ممكن است، انرژي متراكم در گنبد موجب انهدام ناگهاني آن شود.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات