مدير موزه‌ي ملي ايران با طبقه‌بندي ساختار موزه‌داري در ايران گفت: ايران با دو ساختار موزه‌داري، يكي موزه‌داري سنتي با دغدغه‌ي حفاظت فيزيكي و شيميايي از اشيا و ديگري موزه‌داري منبعث از مسايل آكادميك است كه با تلاش و تعامل با موزه‌هاي دنيا براي برداشتن گام‌هايي بلند در جهت ارتقاي اين ساختار در ايران تلاش مي‌كند.
محمدرضا كارگر در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با سنت‌شكن دانستن ساختار دوم موزه‌داري، ادامه داد: در كشوري مانند ايران، شكستن بعضي از سنت‌ها كاري مشكل است و در بعضي مواقع، پرداخت بهاي سنگيني را مي‌طلبد.
وي درباره‌ي موزه‌داري نوين در دنيا، بيان كرد: موزه‌داري نوين، اصالت را به حفظ و حبس اشيا مربوط نمي‌داند، بلكه در گرو بهره‌برداري از اشياي موزه مي‌داند. از اين رو، تلاش‌هاي زيادي مانند برگزاري سمينارها، پي‌گيري بعضي از اين اتفاق‌ها و ... براي شناساندن اين اصالت به موزه‌داري در ايران انجام مي‌دهد.
او با اشاره به موانع پيش روي شناساندن اصالت موزه‌داري نوين در ايران، اظهار داشت: از آنجا كه ساختار اداري موزه‌ها نيز ساختاري سنتي است و كارمندان آن در جهت اهداف سنتي موزه‌ها كه آن‌را نگهداري و حفظ اشيا مي‌دانند، گام برمي‌دارند، روي كار آوردن موزه‌داري نوين در ايران همت زيادي مي‌طلبد.
موزه‌ها به فضايي كه مخاطب را به اشيا نزديك كند، نياز دارند
كارگر وجود تخصص‌هاي مختلف در موزه مانند روابط عمومي، مديريت آموزشي، انجام فعاليت‌هاي پژوهشي، ايجاد روش‌هاي مناسب براي آشتي دادن مخاطبان با اشياي موزه و وجود متخصصاني با ايده‌هاي جديد معماري داخلي در موزه‌ها را ضروري دانست و افزود: در موزه‌داري نوين وجود اين تخصص‌ها لازم است و با ايجاد اين تخصص‌ها در موزه‌هاي ايران بايد فضايي بانشاط و در عين حال، فضايي كه مخاطب را به اشيا نزديك‌تر كند، ايجاد شود.
چارت ناقص موزه‌داري براساس اهداف موزه‌داري نسل اول موزه‌ها شكل گرفته است
دبير انجمن موزه‌داران جوان اطلاع‌رساني قوي، برگزاري برنامه‌هاي متنوع، ايجاد امكانات رفاهي براي مخاطب، ايجاد تعامل با موزه‌هاي بين‌المللي چه در جهت معرفي تمدن ايران به موزه‌هاي ديگر و چه در جهت معرفي تمدن‌هاي ديگر به مردم ايران را با محدوديت‌ها و اختيارات اداري روبه‌رو دانست و گفت: چارت ناقص موزه‌داري در ايران براساس اهداف موزه‌داري نسل اول موزه‌ها شكل گرفته و هنوز هيچ تحولي در آن ديده نشده است.
وي تصريح كرد: چيزي كه مسلم است، ريشه دوانيدن ساختار جديد موزه‌داري در ساختار بيشتر موزه‌هاي ايران است و مسلما اين قضيه به مذاق افرادي كه به‌دنبال حفظ ساختار سنتي در موزه‌ها هستند، خوشايند نيست. با اين حال، بايد به اين نكته توجه داشت كه اين ساختار پاسخگوي نيازهاي موزه‌ي اداري در جوامع امروزي نيست.
نبود تنوع يكي از ضعف‌هاي موزه‌هاي كشور است
او با اشاره به ضعف‌هاي موجود در موزه‌هاي ايران، توضيح داد: يكي از اين ضعف‌ها به نبود تنوع در موزه‌ها برمي‌گردد و دليل اين بي‌توجهي را بايد در سازمان‌ها، نهادها و موسسه‌هاي مربوط يافت.
كارگر از ديگر ضعف‌ها را عدم علاقه براي ايجاد موزه‌ي جديد و متنوع دانست و اضافه كرد: فقر فرهنگي در امر موزه‌داري از اينجا آغاز مي‌شود؛ فقري كه اين ساختار را از بين مي‌برد و اين درحالي است كه در سراسر دنيا برخلاف ايران، بخشي از فعاليت روابط عمومي‌ها در سازمان‌ها و مراكز بزرگ و مهم اداري ايجاد موزه براي شناساندن قدرت و سابقه‌ي اين مراكز است.
وي حفظ ساختار سنتي در موزه‌ها را از ديگر دلايل ضعف موزه‌داري در ايران ارزيابي و اظهار كرد: به‌جز وجود اشياي قديمي و خوب در موزه‌هاي ايران، آنها در تمام جنبه‌هاي ديگر موزه‌داري با ضعف‌هاي زيادي روبه‌رو هستند و اين درحالي است كه موزه‌ها بايد براي يافتن جايگاهي جدي در ساختار دولت، تمام تلاش خود را به كار گيرند، تا دست كم رديف بودجه‌ي مشخصي به آنها تعلق گيرد؛ چون با وجود اهميت موزه در ايران، هيچ بودجه‌ي مستقلي براي اين موضوع درنظر گرفته نشده است.
او با اشاره به انعطاف‌پذير نبودن قوانين موزه‌داري در ايران، ادامه داد: اين عدم انعطاف‌پذيري سرعت در تغيير قوانين قديمي و سنتي را كاهش مي‌دهد. به همين دليل، اطلاع‌رساني موزه‌ها در حد بسيار پاييني قرار دارد و ضعيف عمل مي‌كنند.
موزه‌ها هرچه زودتر بايد هيات امنا داشته باشند
رييس موزه‌ي ملي ايران در ادامه تاكيد كرد: موزه‌ها بايد هرچه زودتر براي خود هيات امنا يا دست‌اندركاراني را جايگزين كنند كه با تخصص در زمينه‌ي موزه‌داري و آوردن تكنولوژي‌هاي جديد به اين حوزه، مسايل دست و پاگير موزه‌داري را از ميان ببرند و تخصص‌هاي به‌روز موزه‌داري را جايگزين كنند كه اين كار مستلزم ارتباط وسيع با موزه‌هاي دنيا و آشنايي بيشتر با نوآوري‌ها در موزه‌هاست.
وي افزود: موزه‌ها بايد به اين باور برسند كه در خدمت مردم و مخاطبان هستند و بر اين مبنا، امكان ايجاد خدمات آموزشي و پژوهشي را براي مردم فراهم كنند.
گاهي مديران موزه‌ها از حوزه‌ي مديريت خود اطلاع لازم را ندارند
كارگر با اشاره به كمبود موزه در كشور، بيان كرد: قوانين دست و پاگير اداري به همراه فضاي يكنواخت موجود در موزه‌ها به موزه‌داران اجازه‌ي فعاليت براساس نياز و تجربه‌هاي آنها را نمي‌دهد كه اين فضاي كسل نيز باعث خسته شدن موزه‌داران و مخاطبان موزه‌ها مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه دلايل زيادي در اين‌باره وجود دارند، گفت: يكي از مشكلات، مديران موزه‌ها هستند؛ چون در بعضي مواقع مديراني كه براي اين شغل انتخاب مي‌شوند، اطلاعات و آگاهي‌هاي لازم را درباره‌ي حوزه‌ي مديريت خود ندارند. به همين دليل، بيشتر به مسايل جانبي موزه‌ها مي‌پردازند و سعي مي‌كنند، مشكلات سخت‌افزاري و نيازهاي فيزيكي موزه‌ها را برطرف كنند، تا به موضوع‌هاي نرم‌افزاري بپردازند.
انجمن موزه‌داران جوان (آماج) چندماه گذشته براي نخستين‌بار در ايران شكل گرفت و از اهداف اين انجمن به شناسايي پتانسيل‌هاي نيروهاي انساني در امر موزه‌داري، تشويق سازمان‌ها و نهادهاي مختلف در ايجاد موزه‌ها و كمك به آنها، برگزاري همايش‌هاي علمي درباره‌ي موزه‌داري و انجام برخي از فعاليت‌ها مانند برگزاري نمايشگاه‌هاي مختلف و چاپ مجله يا چاپ كتاب‌هايي در اين‌باره مي‌توان اشاره كرد.
انتهاي پيام
نظرات