امسال در بيست‌وچهارمين دوره‌ي جايزه‌ي كتاب سال جمهوري اسلامي ايران، در بخش «عرفان و اديان»، چهار اثر - يك تأليف و سه ترجمه - نامزدهاي نهايي هستند.

به‌گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در بخش تأليف حوزه‌ي «عرفان و اديان»، «حكمت و هنر در عرفان ابن عربي» نوشته‌ي نصرالله حكمت و در بخش ترجمه، «ميراث تصوف» (لئونارد لويزن) ترجمه‌ي مجدالدين كيواني، «عوالم خيال» (ويليام چيتيك) ترجمه‌ي قاسم كاكايي و «دفتر روشنايي» (نوشته بايزد بسطامي) ترجمه‌ي محمدرضا شفيعي كدكني، نامزد هستند.

نصرالله حكمت و «حكمت و هنر در عرفان ابن عربي»

نصرالله حكمت سال 1334 در شهر ري متولد شد و بعد از تحصيلات ابتدايي در شهر ري در سال 1347 براي تحصيلات علوم قديم (حوزوي) به شهر قم رفت. تا خارج فقه و اصول را در آن شهر گذراند و در سال 1358 براي تحصيل فلسفه وارد دانشگاه تهران شد.

او از سال 1373 كه دكتري خود را در فلسفه به‌پايان رسانده است، تاكنون در گروه فلسفه‌ي دانشگاه شهيد بهشتي، فلسفه و عرفان تدريس مي‌كند.

ترجمه‌ي كتاب «علم و اصول» در دو جلد (1363) و «شرحي بر فصوص‌الحكم» (1381) و تأليف كتا‌ب‌هاي «تاملي در فلسفه‌ي تاريخ عقل» (1379)، «وجود و ماهيت در حكمت متعاليه» ‌(1381)، «مسأله چيست؟» (1381) و «متافيزيك خيال» (1385) از آثار نصرالله حكمت هستند.

او كه خود سابقه‌ي داوري در جايزه‌ي كتاب سال را دارد، در بررسي وضعيت داوري اين جايزه مي‌گويد: سال‌هاي پيش در حوزه‌ي كلام و دين داور بوده‌ام. اصل اين جايزه بسيار خوب است و باعث تشويق و حمايت نويسندگان و مؤلفان مي‌شود. اما اگر بخواهيم كار دقيق انجام بگيرد، يك مكانيزم دقيق‌تر هم مي‌خواهيم؛ چون در حوزه‌هاي مختلف، كتاب‌هاي بسياري چاپ مي‌شود، داوران بايد در يك فرصت زماني خوب بتوانند آثار را بررسي بكنند.

او همچنين يادآور مي‌شود: تا آن‌جا كه من در جريان هستم، كار براساس معيارهاي علمي صورت مي‌گيرد، اما لازم است معيارها ريزتر و تعريف‌شده‌تر باشند؛ چون ديده‌ام كه معيارها كلي هستند. با اين راهكار مي‌توان داوري‌هاي دقيق‌تري داشت.

مؤلف «حكمت و هنر در عرفان ابن عربي» در ادامه تأكيد دارد: ما در همه‌ي عرصه‌هاي زندگي عادت داريم كه همه‌چيز را به آن جنبه‌ي رسمي و قالبي تنزل بدهيم. اين كار در اساس بسيار خوب است، اما چنان‌چه اين حركت بتواند در جهت حمايت از پژوهش و تحقيق در حوزه‌هاي مختلف سامان‌دهي شود، تاثيرگذار است.

محمدرضا شفيعي كدكني و «دفتر روشنايي»

محمدرضا شفيعي كدكني شهريور سال 1318 در كدكن - از روستاهاي تربت حيدريه خراسان - متولد شد. دوران نوجواني و جواني را در مشهد سپري كرد و تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در اين شهر گذراند. وي از دانشكده‌ي ادبيات مشهد در رشته‌ي ادبيات فارسي، ليسانس گرفت و در كنار آن، علوم اسلامي و فلسفه‌ي قديم را از استادان مدرسه‌هاي قديم خراسان ازجمله مرحوم اديب نيشابوري، مرحوم آقا سيداحمد مدرس يزدي (در ادبيات عرب)، آيت‌الله حاج شيخ هاشم قزويني و آيت‌الله ميلاني (در فقه اصول) فراگرفت.

در دانشگاه تهران به تحصيلات عاليه ادامه داد و دكتري ادبيات فارسي را از اين دانشگاه گرفت. شفيعي كدكني در دانشگاه تهران از محضر استاداني چون بديع‌الزمان فروزانفر، پرويز ناتل خانلري و محمد معين بهره‌مند شد.

او هم‌اكنون به تدريس در دانشكده‌ي ادبيات دانشگاه تهران اشتغال دارد.

شفيعي كدكني كه به زبان‌هاي عربي و انگليسي آشنايي دارد، در زمينه‌ي ادبيات فارسي، آثار ارزشمندي را تاليف و تصحيح كرده است، كه از آن جمله به اين كتاب‌ها مي‌توان اشاره كرد: «موسيقي شعر»، «صور خيال در شعر فارسي»، «ادوار شعر فارسي از مشروطيت تا سقوط سلطنت»، «احوال و مقامات شيخ ابوسعيد ابوالخير»، «تصحيح اسرارالتوحيد»، «تصحيح تاريخ نيشابور»، «‌تصحيح مختارنامه»، «نقد مفلس كيمياشهر» و «نقد تازيانه‌هاي سلوك».

از مجموعه‌هاي شعري انتشاريافته او نيز اين عنوان‌ها را مي‌توان نام برد: «شبخواني»، «زمزمه‌ها»، « از زبان برگ»، «در كوچه‌باغ‌هاي نشابور»، «بوي جوي موليان»، «از بودن و سرودن»‌ و «مثل درخت در شب باران‌».

مجدالدين كيواني و «ميراث تصوف»

مجدالدين كيواني سال 1316 در اصفهان متولد شد و تحصيلات ابتدايي را در اصفهان گذراند. از سال 1337 به‌مدت سه سال رشته‌ي ادبيات و زبان فارسي را در دانش‌سراي عالي تهران گذراند.

وي تحصيلات تكميلي خود را تا مقطع دكتري در رشته‌ي زبان‌شناسي در انگلستان به‌پايان رساند. با دانش‌نامه‌ي اسلامي و دانش‌نامه‌ي زبان و ادبيات فارسي همكاري داشته است.

مجدالدين كيواني اولين اثر خود را كه ترجمه‌ بود، با عنوان «اصول آموزش زبان» در سال 1351 منتشر كرد.

آثار او در حوزه‌ي تصوف و عرفان به اين شرح‌اند: كتاب‌هايي درباره‌ي زندگي و آراي «خواجه عبدالله انصاري»، «روزبهان بقلي» و «شيخ شهاب‌الدين سهرودي»، «شعر صوفيانه‌ي فارسي»، «صوفيان ضد صوفيان» «فراسوي ايمان كفر»، «مفهوم ولايت در دوران آغازين اسلامي» و «ميراث تصوف» (مجموعه‌ مقاله‌هاي از نويسندگان در انگليس و آمريكا).

كيواني پيش از اين نيز با كتاب «روان‌شناسي خواندن» برنده‌ي جايزه‌ي كتاب سال دانشگاه تهران شده است.

مترجم «ميراث تصوف» در ارزيابي اهميت جايزه‌ي كتاب سال عقيده دارد: اين كار بسيار خوبي است، در صورتي‌كه درست انجام شود؛ بي‌طرفانه، عاري از حب و بغض و بدون دخالت و بده بستان‌هاي خصوصي.

كيواني مي‌گويد: اين جايزه تاثيرهاي مثبت فراواني دارد، ازجمله تشويق اهل علم به نوشتن و ارايه‌ي اثر بهتر. همچنين دل‌گرم شدن مترجمان، تا ترجمه‌هاي بيش‌تر و بهتري انتشار دهند. از طرفي با اين كار، مؤلفان و مخاطبان اطمينان حاصل مي‌كنند كه حساب و كتابي در فعاليت نشر وجود دارد. ديگر اين‌كه همه مردم رفته‌رفته پي مي‌برند نظام فرهنگي و آموزشي كشور دغدغه‌ي كيفيت كتاب‌ها را دارد. همچنين آن دسته از ناشران متعهدي كه با وجود دل‌مشغولي‌هاي مالي كه دارند، براي فرهنگ و دانش مردم ارزش قايل‌اند، تشويق مي‌شوند تا به اين طرز تفكر خود ادامه دهند و به چاپ و انتشار كتاب‌هايي كشيده نشوند كه گرچه از نظر علمي و فرهنگي بي‌ارزش هستند، اما بازده‌ مالي خوشنودكننده‌اي را نويد مي‌دهند. در مقابل هم ناشران بازاري كه اصلا نگراني‌هاي فرهنگي آزارشان نمي‌دهد، كم‌كم به حاشيه مي‌روند.

او همچنين تأكيد دارد: در اين رويداد با انتخاب بهترين كتاب، رسم ارزش‌يابي كتاب‌ها كم‌كم نهادينه مي‌شود.

قاسم كاكايي و «عوالم خيال»

حجت‌الاسلام قاسم كاكايي سال 1336 در شيراز متولد شد. فارغ‌التحصيل در رشته‌ي مهندسي برق و الكترونيك از دانشگاه شيراز است. او مقطع كارشناسي ارشد را در رشته‌ي الهيات و معارف اسلامي در مركز تربيت مدرس قم گذرانده و دكتري خود را در حوزه‌ي فلسفه از دانشگاه تربيت مدرس گرفته است.

كاكايي دروس حوزوي را تا پايان درس خارج فقه و اصول از سال 1359 تاكنون تحصيل كرده است. وي هم‌اكنون دانشيار دانشگاه شيراز در رشته‌ي فلسفه‌ است.

كانديداي بيست‌وچهارمين دوره‌ي جايزه‌ي كتاب سال در سال 82 نيز با اثر «وحدت وجود از روايت ابن عربي و مايستر اكهارت» اين جايزه را از آن خود كرده است.

«خدامحوري در فلسفه‌ي هال براش و متفكران اسلامي»، «كلمه‌ي حق» و «آيت حق» از ديگر آثار او هستند.

انتهاي پيام