بنيان‌گذار رشته جهانگردي دانشگاه علامه طباطبايي گفت: ناموفق بودن گردشگري ايران در مقايسه با ساير رقبايش در منطقه‌ و جنوب آسيا ناشي از بازاريابي نادرست نيست.

دكتر حميد ضرغام، در گفت‌وگو با خبرنگار گردشگري ايسنا، با بيان اين كه برداشت عمومي ‌ما از مفهوم بازاريابي بيشتر فروش و تبليغات است افزود: اين در حالي است كه فروش و تبليغات از انواع ترويج به شمار مي‌آيد و تنها يكي از عناصر بازاريابي محسوب مي‌شود.

وي گفت: بازاريابي بيشتر شامل توسعه‌ محصول يا خدمات مكان (موقعيت و توزيع) و قيمت‌گذاري است و در مواقع آميخته بازاريابي (چهارم معروف) مخاطبان هدف بخشبنه‌ بازار، هدف‌ها و راهبردها و ارزيابي توفيق عمده‌ترين مفاهيمي‌هستند كه در فرايند بازاريابي گردشگري مرتب تكرار مي‌شوند و نقش اساسي بازاريابي نيز تطبيق دادن محصول يا خدمات حقيقي با بازار يا مخاطب حقيقي است.

رييس موسسه‌ي آموزش عالي اكو، تصريح كرد: با سازگار كردن مفهوم بازاريابي با كسب و كار نه تنها محصول

مناسب‌تري را براي مشتري مي‌توان فراهم كرد، بلكه از هدر رفتن زمان و پول ارزشمند براي بشر و ترويج محصول يا خدمتي كه هيچ كس طالب ‌آن نخواهد شد، جلوگيري مي‌شود.

وي ادامه داد: در واقع بازاريابي يك فرايند اجتماعي - مديريتي است و تكيه برآميخته بازاريابي 4p يعني محصول product ، قيمت price،‌ محل place و پيشبرد promotion اساس كار فرايند بازاريابي است.

استاد مديريت جهانگردي دانشگاه علامه طباطبايي در ادامه براي مثال گفت:‌ بازاريابي يك مقصد گردشگري در برگيرنده‌ وجود انحصاري آن چه گردشگان براي بازديدش مي‌آيند (محصول )، هزينه‌ نسبي دسترسي به اين مقصد در مقايسه با ساير مقصدها (قيمت)، موقعيت مقصد از لحاظ دوري و نزديكي به بازارهاي هدف و سهولت دسترسي به آن

( محل و شيوه‌هاي گوناگون انتقال اطلاعات براي جذب گردشگران (پيشبرد) است.

وي درباره‌ي طراحي يك الگوي واحد بازاريابي،‌اظهار كرد: گردشگران خود محصول گردشگري را خريداري نمي‌كنند، بلكه منافع و لذتي كه از آن حاصل مي‌شود را مي‌خرند و علاوه بر آن در هر مقطع زماني كه در يكي از مراحل، توجه علاقه‌مندي، اشتياق و عمل قرار دارند.

ضرغام افزود:‌ بازار گردشگران را بر اساس هدف اصلي سفرشان مي‌توان در يكي از دسته‌هاي تعطيلاتي،‌ تفريحي، تجاري، سلامت ديدار دوستان و اقوام، زيارتي، تحصيلي، و ورزشي دسته بندي كرد. همچنين انگيزه‌ سفر نيز به پنج گروه كالبدي، فرهنگي، شخصي، حيثيتي، اعتباري و تجاري تقسيم مي‌شود.، بنابر اين به هيچ روي نمي‌توان الگوي اصلي را براي جذب اين بازارها طراحي و اجرا كرد.

وي ناموفق بودن گردشگري ايران را در مقايسه با ساير رقبايش در منطقه‌ي و جنوب آسيا،‌ تنها ناشي از بازاريابي نادرست، ندانست و تصريح كرد: اصولا براي آن كه توسعه‌ي گردشگري محقق شود، حداقل بايد موافقت مردم محلي و ساكنان منطقه با توسعه‌ي گردشگري حاصل و از حضور بيگانگان در منطقه‌ي خود منفعت كسب شود، نواحي كه پتانسيل جذب گردشگر داخلي و بين‌المللي را دارند توسعه دهند يعني محيط را سالم، زيبا، با نشاط و امن كنند و ضوابط حقوقي، قوانين،‌ مقررات و معيارهاي سياسي را متناسب را پاسخ‌گويي به پيامدهاي اقتصادي،‌ اجتماعي گردشگري تكميل كنند.

رييس موسسه‌ آموزش عالي اكو گفت: بازاريابي جزيي از شيوه‌ي تحقق سريعتر اين موارد است و البته در صورتي كه منبعث از شناخت شرايط و ويژگي‌هاي منطقه باشد.

وي درباره‌ي موفقيت در بازاريابي اظهار كرد: بازاريابي گردشگري بايد مجموعه ملاحظات و مسائل ناشي لمس ناپذيري، ناهمگني،‌ از بين رفتني و جدايي ناپذيري محصول و گردشگر را در نظر داشته باشد و به پنج پرسش، ما كجا قرار داريم؟ مي‌خواهيم كجا باشيم؟ چه انتظاري داريم؟ مشتري‌هايمان چه كساني هستند؟ و چگونه مي‌توانيم به آن‌ها دسترسي پيدا كنيم؟ پاسخ دهد و در عين حال لطافت هنري و نشاط را نيز در برداشته باشد.

عضو هيات علمي ‌دانشگاه علامه طباطبايي افزود:‌ بايد معلوم باشد كه در جست وجوي چه فرصتي هستيم، آيا قصدمان نفوذ در بازارهاي موجود فعلي است، يا توسعه‌ بازار يعني فروش همين داشته‌ها در بازارهاي جديد منظورمان است؟ يا محصول موجود را به‌سازي كنيم و در بازارهاي موجودمان عرضه كنيم؟ و يا به جاذبه‌ها و فعاليت‌هاي جديد براي عرضه در بازارهاي نوين مي‌انديشيم بر اين اساس، واضح است كه برنامه‌ي كارمان متناسب با منظوري كه داريم، تفاوت خواهد داشت.

وي با بيان اين كه بازارياب‌هاي ايراني در حوزه‌ي گردشگري با پايبندي بر اصول اشاره شده،‌ گام بر نمي‌دارند، ابراز كرد: بيشتر با كساني مواجه هستيم كه از بازاريابي فقط تبليغات را در نظر دارند و در تبليغاتشان هم همان شيوه‌ي گذشتگان را به كار مي‌گيرند و براي آن كه اثري هم ارزش‌هاي مورد قبول عامه‌ي مردم در آن وجود داشته باشد، آيه‌اي از كلام الهي يا كاشي‌كاري مسجدي را هم به آن اضافه مي‌كنند.

اين كارشناس گردشگري خاطرنشان كرد: گردشگري يك فعاليت چند بخشي است، اين ويژگي بسيار پراهميت است كه غفلت از آن موجب بيراهه رفتن و اتلاف منابع است.

وي افزود: علاوه بر حمل و نقل، اقامتگاه‌ها، خدمات غذا و نوشابه، مغازه‌ها، تفريح و سرگرمي‌، اصول زيبايي شناختي و رويدادهاي خاص همه باهم به مشكل گرفتن يك تجربه دلپذير گردشگري مي‌انجامد.

رييس موسسه‌ آموزش عالي اكو گفت: در اين شرايط، همه‌ي بنگاه‌هاي تجاري مرتبط با اين موضوع آژانس‌هاي خدمات سفر و گردشگري و ديگر سازمان‌هاي مرتبط با گردشگري بايد با همكاري و هماهنگي يكديگر، فرصت‌هاي توسعه‌ي گردشگري را در منطقه خود، شناسايي، توسعه، ايجاد و ترويج كرده و با همسو نمودن تلاش‌هاي همديگر از ثبات و پايداري گردشگري در منطقه،‌ اطمينان حاصل شود.

دكتر ضرغام، با بيان اين كه نمي‌توانيم تاثير عوامل محيطي را در يك طرح بازاريابي ناديده انگاشت، تصريح كرد:‌ منظور از عوامل محيطي، عوامل اقتصادي، سياسي و اجتماعي بازارهاي موجود و آينده است، تغييرات اين عوامل كه در كشورهاي در حال توسعه بسيار شديد و غير قابل انتظار هم هستند، علاوه بر اين مي‌تواند، مشكل آفرين و به خلق فرصت‌هاي بازاريابي نيز منجر شود.

انتهاي پيام