يادگاري‌ها بر تن آثار تاريخي مي‌خزند و نابود مي‌كنند؛ يك روان‌شناس: اين پديده از ميل به ماندگاري انسان‌ها توام با حس خودخواهي سرچشمه مي‌گيرد
آيا تاكنون در آثار تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي ايران به خطوط كج و معوجي كه به‌عنوان يادگاري در اطراف و اكناف آثار حك و يا نوشته شده‌اند، دقت كرده‌ايد؟
به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيشتر يادگاري‌ها با خودكار، ماژيك، رنگ‌هاي مختلف و گاهي با وسايل آهني بر سنگ‌ها و آجرهاي بناهاي تاريخي حك مي‌شوند. هيچ كدام از آثار باارزش باستاني و تاريخي ايران مانند تخت جمشيد (پارسه)، نقش رستم، پاسارگاد، آثار و بناهاي باستاني شوش، عالي‌قاپو اصفهان، بيستون كرمانشاه، تخت سليمان تكاب، مسجدهاي تاريخي و آرامگاه‌هاي بزرگان از دستبرد يادگاري‌نويسان در امان نبوده و به‌شكل‌هاي مختلف مخدوش و دچار خسارات شده‌اند. برخي از خسارت‌ها نيز مانند تخريب نقش‌برجسته‌هاي ايلامي اشكفت سلمان در ايذه، ديگر هرگز قابل جبران نخواهند بود.
يادگاري‌نويسان با اين عمل نابخردانه‌ي خود، ضمن آن‌كه اصالت آثار را از بين مي‌برند، آيندگان را از داشتن آثار اصيل گذشتگان محروم مي‌كنند و خيانتي بزرگ را در حق تاريخ و فرهنگ يك ملت و كشور مرتكب مي‌شوند.
وقتي يادگاري‌نويس با وسيله‌اي آهني، نام و نام خانوادگي خود را در تن كتيبه‌ها، سطح صاف بناهاي چندهزارساله، تزيينات درون و بيرون آثار و يا كاشي‌هاي منحصربه‌فرد بناهاي تاريخي حك مي‌كند، فاجعه‌اي را به بار مي‌آورد كه آثار مخرب آن كمتر از غارت اشياي فرهنگي نيست.
مشاهده‌ي چنين مناظري در پاك‌ترين و مقدس‌ترين اماكن اسلامي، آه از نهاد انسان‌ها برمي‌آورد؛ اين چه حسي است كه انساني را وادار مي‌كند، تا تقدس شريف‌ترين و پاك‌ترين اماكن مسلمانان را مخدوش كند.
در گذري بر آثار تاريخي رشتخوار، فاجعه‌ي يادگاري‌نويسي را با ابعاد مخرب آن مي‌توان مشاهده كرد؛ چنين مناظري در بيشتر آثار تاريخي، تاسف انسان‌هاي فرهنگ‌دوست را برمي‌انگيزند.
خسارت‌هاي پديده‌ي يادگاري‌نويسي تنها به آثار بناهاي تاريخي ختم نمي‌شود، بلكه اماكن عمومي، وسايل نقليه‌ي شهري، مدرسه‌ها و... نيز سالانه ميلياردها ريال از اين طريق آسيب مي‌بينند.
بسياري از مردم، صندلي‌هاي پاره‌پاره‌ي اتوبوس‌هاي مسافربري و سالن‌هاي عمومي اجتماعات را ديده‌اند كه يادگاري‌نويس‌ها چه بر سرشان آورده‌اند. ميز و نيمكت‌هاي مدرسه‌ها را نيز همه به‌خاطر دارند كه با وسايل مختلف چگونه كنده شده‌اند.
يك روان‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي ايسنا، پديده‌ي يادگاري‌نويسي را ناشي از ميل انسان به جاودانگي و ماندگاري دانست و افزود: ميل به جاودانگي مانند ديگر تمايل‌هاي انساني، ابعاد مثبت و منفي بسيار بزرگ و عميقي دارد.
زارعي ادامه داد: در طول تاريخ، انسان‌هاي بسياري براي اين‌كه جاودانه شوند، كارهاي بزرگي انجام داده كه برخي از كارها در راستاي كمك به نوع بشر و برخي نيز ضد انساني و ضد بشري بوده‌اند.
وي گفت: عده‌اي با علم و هنر خود جاودانه شده‌اند، عده‌اي با ساخت مسجدهاي عظيم و بناهاي عام‌المنفعه، برخي با ديانت و دين‌داري، عده‌اي با خيرخواهي و خيرانديشي، گروهي با جوانمردي و مردانگي و عده‌اي ديگر در عرصه‌ي سياست و خدمت به مرز و بوم خود ماندگار شده‌اند. البته برخي نيز براي جاودانه شدن به جنايت، كشتار و خونريزي روي آورده و آثار انسان‌هاي نيك‌انديش و خيرخواه را از بين برده‌اند.
او معتقد است: پديده‌ي يادگاري‌نويسي از ميل به ماندگاري انسان‌ها سرچشمه مي‌گيرد كه از نوع منفي و توام با حس خودخواهي، خودستايي و خودپرستي است.
زارعي اظهار داشت: يادگاري‌نويس‌هاي امروزي برخلاف مردان و زنان بزرگي كه با تلاش، فداكاري، ايثار و صرف زمان و اموال خود ماندگار شده‌اند، مي‌خواهند با كم‌ترين زحمت و هزينه نام‌شان در معرض ديد ديگران باشد.
به گفته‌ي اين روان‌شناس چنين رفتاري در برخي از انسان‌ها از عقده‌ي حقارت نيز مي‌تواند سرچشمه بگيرد؛ به اين معني كه وقتي احساس كنند، موفق و يا مورد پذيرش نيستند و يا جرات ابراز عقيده‌ي خود را ندارند، در خفا به اموال عمومي خسارت مي‌زنند و يا كلمات زشتي را بر در و ديوارها مي‌نويسند.
وي افزود: لازمه‌ي پيشگيري از يادگاري‌نويسي در جامعه، كار فرهنگي و فرهنگ‌سازي است؛ هر فردي بايد بداند، به هر چيزي كه خسارت وارد مي‌كند، در واقع، خود را از مواهب زندگي محروم كرده است.
مسؤول اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري رشتخوار و تربت حيدريه نيز در اين‌باره به خبرنگار ايسنا گفت: خسارت‌هاي ناشي از يادگاري‌نويسي در اماكن تاريخي، بسيار عظيم و غيرقابل جبران‌اند. براثر اين عمل نابخردانه، آثار فرهنگي ملتي مخدوش مي‌شوند و اصالت و زيبايي خود را از دست مي‌دهند.
محمد انصاري‌پور افزود: در موارد بسيار زيادي مشاهده شده است كه براي نوشتن يادگاري بر آثار سنگي از ميخ و چكش استفاده و هويت اثري مخدوش شده است.
وي اضافه كرد: در پل سالار، مزار ميرقوام‌الدين و چند اثر تاريخي ديگر رشتخوار، يادگاري‌نويس‌ها، نقش و نگارهاي اين آثار را مخدوش كرده‌اند.
مسؤول اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري رشتخوار و تربت حيدريه وضع قوانيني را براي برخورد با يادگاري‌نويس‌ها لازم دانست.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات