آيدين آغداشلو: تشتت انجمن صنفي گرافيك پس از درگذشت مرتضي مميز گذراست؛ برنامه‌هاي دوسالانه‌ي هفتم نقاشي اجرايي نشوند، نمي‌مانم
آيدين آغداشلو، دبير دور هفتم دوسالانه نقاشي تهران است. او با طرح پيشنهادهايي درباره‌ي چگونگي برپايي دوسالانه‌ي نقاشي كه قرار است ارديبهشت ماه سال آينده در مجموعه‌ي فرهنگي هنري صبا برگزار شود، دبيري دور جاري اين دوسالانه را پذيرفته است.
دوسالانه‌ي نقاشي را انجمن هنرمندان نقاش ايران برگزار مي‌كند و گويا تاكنون در نشستي كه هيات مديره‌ي انجمن نقاشان ايران با اداره كل هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي داشته‌اند، چگونگي برنامه‌هاي دور آتي دوسالانه را اعلام كرده، اما گويا هنوز نشست نهايي كردن تصميمات از سوي مسوولان اين وزارت‌خانه با هنرمندان نقاش، تشكيل نشده است.
قرار است دوسالانه‌هاي هنري از اين پس به‌صورت ملي و دولتي برگزار شوند و انجمن‌هاي هنري كمك‌كننده به وزارت فرهنگ ارشاد اسلامي براي اين برپايي‌ها باشند و به‌نوعي حركتي كه حدود شش سال پيش براي كاهش تصدي‌گري دولت در برپايي دوسالانه‌ها و واگذاري‌شان به انجمن‌هاي هنري و هنرمندان هر صنف، متوقف شده است. هرچند بر اساس همان سياست‌گذاري نيز اصلي‌ترين بخش هزينه‌ها و بودجه‌ي برگزاري اين دوسالانه‌ها از سوي دستگاه دولتي تامين مي‌شد.
آيدين آغداشلو در اين‌باره، در گفت‌وگويي با خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران
(ايسنا)، گفت: پيش از اين هم دوسالانه‌ها با وجود واگذاري‌شان به انجمن‌هاي هنرمندان تا حد زيادي از حيث تامين بودجه به حمايت دولتي اتكا داشت و مشكل مكان نيز مشكل مطرحي بود. چراكه موزه‌ي هنرهاي معاصر، به‌درستي اين وظيفه را از عهده‌ي خود خارج كرده بود، تا سرانجام فرهنگستان هنر فكر ديگري كرد و فضاي وسيع مجموعه‌ي صبا را در اختيار دوسالانه‌ها گذاشت.
وي افزود: تاكنون در بينال نقاشي، برنامه‌ريزي‌ها در انجمن نقاشان صورت گرفته، اما درباره‌ي بينال پوستر وضعيت دچار مشكلاتي شده است.
او بخشي از آن مشكلات را ناشي از همكاري گروه‌هاي مختلف گرافيست ايران دانست و تصريح كرد: انجمن گرافيك ايران كه هميشه دوسالانه‌هاي پوستر را برگزار مي‌كرد، اين‌بار كه قرار شد با ديگر انجمن‌ها همكاري كند، دچار مشكلاتي شد كه استعفاي دبير و رييس دوسالانه را درپي داشت.
وي همچنين عنوان كرد: بينال گرافيك كه در بسياري موارد بين‌المللي بود، آبرومندانه بود، مشكلات آن با مديريت مرتضي مميز برطرف مي‌شد. با درگذشت مميز، دوره‌ي تشتت مديريتي در زمينه‌ي برپايي بينال گرافيك، ايجاد شده است و جاي خالي او بسيار حس مي‌شود. اين امر دوره‌ي گذر است و تا حدود زيادي سامان پيدا خواهد كرد. منتها چون يك بينال بين‌المللي است ضابطه‌ي خود را دارد. با اوصاف و احوال پيش آمده، فكر نمي‌كنم در آتيه‌ي نزديك برگزار شود؛ هر چند اميدوارم كه بشود!
آغداشلو تاكيد كرد: دوسالانه‌ي پوستر تهران، آبرو و حيثيت گرافيك معاصر ايران است و اختلافات درون گروهي نبايد باعث شود اين بينال بين‌المللي مورد ترديد قرار بگيرد.
به اعتقاد او اينكه دولت اساسا سرپرستي اين بينال‌ها را برعهده گرفته به سياست‌گذاري فرهنگي دولت جديد برمي‌گردد و شكل برپايي دوسالانه‌ها در عمل تفاوت چنداني با شكل برگزاري با آنچه در گذشته صورت مي‌گرفت، ندارد. پيشتر انجمن‌هاي صنفي برنامه‌ريزي كرده و كارهاي اجرايي را برعهده مي‌گرفتند و دولت حمايت مالي و معنوي مي‌كرد؛ اين امر هنوز ممكن است. اكنون ضروري است به آينده موكول كرد و ديد در نتيجه آن، چه تغييري به‌وجود مي‌آيد.
آغداشلو با تاكيد براين‌كه كه ضروري است هنرمندان و انجمن‌هاي صنفي به‌آرامي استقلال مالي خود را احزار كرده و تحميلي بر بودجه‌ي دولت نشوند، اذعان داشت: در عمل حتا انجمن صنفي گرافيك كه اعضاي زيادي دارد و از نظر بودجه هم در مضيقه نيست، هنوز به اين خودكفايي نرسيده است؛ انجمن‌هاي صنفي در عمل بايد بتوانند برنامه‌هاي نمايشگاه‌هاي مختلف صنفي و يا شركت در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي يا دعوت براي نمايشگاه‌هاي مختلف را برعهده بگيرند.
وي افزود: دولت گذشته و فعلي و مجموعه‌ي مراعات‌ها، بخشي از عرف اين كارها بوده است. پيش از اين بوده و از اين پس نيز شايد با دقت نظر بيشتري انجام شود.
او درباره‌ي اظهارات معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مبني بر حمايت انجمن‌ها از دولت عنوان كرد: درست نمي‌فهمم كه انجمن‌ها چگونه مي‌توانند از دولت حمايت كنند. كار انجمن‌ها اين است كه نمايشگاه‌هايي را در حوزه‌ي صنفي خود برگزار كنند، اما برنامه‌هاي كلان فرهنگي را دولت با برنامه‌ريزي‌هاي خود انجام مي‌دهد. بنابراين در حوزه‌ي عملكردي انجمن‌ها نيست كه در آن زمينه حمايتي بتوانند بكنند يا نكنند. اما اين كه تجربه سابقا چگونه صورت گرفته و الان چه تغييري خواهد كرد به تعريف اوليه‌ي دولت برمي‌گردد. وقتي تمامي بودجه را دولت تامين مي‌كند، تنها برگزاري با شرايط دولت و آبرومند مي‌ماند كه چه به‌وسيله‌ي انجمن‌هاي صنفي چه به‌وسيله دولت انجام شود، بازگوكننده‌ي آن چيزي است كه در هنر معاصر ما در حال شكل‌گيري است.
او اضافه كرد: ممكن است نسبت به گذشته، تفاوت سليقه‌يي پيش‌آيد يا نوع انتخاب‌ها فرق كند، اما به‌هر حال بازگوكننده‌ي موقعيت فرهنگي معاصر ما خواهد بود.
آغداشلو گفت: برگزاري دوسالانه‌ها با تفاوت دبيران و توجه به دستورات مديران دولتي همراه است، مضاف بر اينكه معاون هنري ارشاد تجربه‌ي بينال‌هاي گذشته را در اين زمينه دارد. اميدوار هستم كه از نظر نحوه و كيفيت برپايي بينال تفاوت چشم‌گيري به‌وجود نيايد.
وي دراين‌باره كه كيفيت امروزه‌ي جشنواره‌هايي چون تئاتر و موسيقي را براي آينده دوسالانه‌هاي تجسمي دولتي مي‌توان متصور بود، توضيح داد: در هر جشنواره‌اي هنرمندان با سليقه يا ديد خود مي‌توانند شركت كنند. در بينال‌هاي گذشته نه به‌دلايل سياسي بلكه دلايل بسيار شخصي، خيلي از هنرمندان شركت نمي‌كردند. اين مساله به آزادي انتخاب هنرمند بازمي‌گردد كه اساسا مايل است كارش را در يك جشنواره به‌نمايش درآورد يا خير.
اين هنرمند نقاش افزود: هنرمندان به‌علت دولتي بودن در جشنواره‌اي شركت بكنند يا نكنند، گزينه‌ي شخصي آنهاست؛ اما ضروري است توجه داشت كه وقتي دولت بودجه آنها را تامين مي‌كند، في‌نفسه دولتي خواهند بود.
او با يادآوري اينكه هنرمندان هنرهاي تجسمي گروه‌هاي به‌ظاهر پراكنده‌اي باشند و هركدام جدا از هم كار مي‌كنند و به‌نظر منزوي مي‌آيند، اما هنرهاي تجسمي معاصر ايران در اندازه‌ي تحسين‌آميزي مطرح است.
اين منتقد هنري به‌تكرار عنوان كرد، شركت كردن يا نكردن، نمايشگاه گذاشتن يا نگذاشتن، حضور يا عدم حضور در بينال‌ها كاملا يك امر و موضع شخصي هنرمندان است و در عين حال گفت: ممكن است موضع هنرمندي قبول نكردن سازمان يك بينال باشد. بدان معنا كه اساسا قبول نكند كه هيات داوري و انتخاب براي انتخاب آثارش صالح هستند، بنابراين كارش را شركت نمي‌دهد. خيلي وقت‌ها پيش آمده و ديده‌ام كه هنرمنداني نه داوران را قبول داشتند و نه انجمن‌هايي كه به‌عنوان انجمن‌هاي كامل تام و تمام مورد قبول شركت‌كنندگان بوده و دوسالانه‌ها را برگزار كردند؛ كاتالوگ اين بينال‌ها گواه اين ادعاست.
آغداشلو به ايسنا گفت: خود من به‌عنوان يك نقاش، 32 سال است كه نمايشگاهي برگزار نكردم، شايد نوعي از خصوصي دانستن حوزه‌ي نقاشي باشد؛ من حتا در هيچ بينالي شركت نكردم.
وي گفت: پيشنهادهايي براي برنامه‌هاي جنبي دوسالانه‌ي نقاشي تهران دادم كه در انجمن پذيرفته شد. اينكه تا چه حد عملي و اجرا شود در آينده روشن خواهد شد.
او درباره‌ي دوسالانه‌ي نقاشي و دبيري خود در دور جاري اين دوسالانه توضيح داد: وقتي انجمن نقاشان پيشنهاد دبيري دوسالانه‌ي نقاشي را داد، پيشنهادهايي مطرح كردم. يكي اين بود كه به‌جاي هيات انتخاب كننده، موضوعات بينال در گروه‌هاي مختلف مشخص شود و هر كدام با همراهي هيات رييسه‌ي بينال در اختيار يك كوريتور قرار بگيرد.
آغداشلو اضافه كرد: موضوع هنر جديد، هنر با تكيه بر سنت‌هاي مذهبي گذشته، هنر فيگوراتيو و انتزاعي؛ همه‌ي اينها پذيرفته شدند. همچنين مقرر شد نمايشگاهي در حاشيه‌ي بينال برگزار شود كه آثار هنرمندان 30 سال گذشته را كه به‌نوعي تاثيرگذار بودند، به‌صورت موزه‌اي كوچك جمع‌آوري و نمايش دهد. براي هنر جديد برنامه‌ريزي شود كه به‌نظر نرسد كه نقاشي تنها تابلوي روي ديوار است؛ بلكه تداوم نقاشي به‌عنوان هنر جديد است كه بيشتر جوان‌ترها كار مي‌كنند. همچنين به‌نظر نرسد كه با تغيير سرپرست موزه‌ي هنرهاي معاصر تهران، به‌كلي فراموش شده است.
وي درپايان عنوان كرد: تا امروز هيات رييسه‌ي انجمن نقاشان پذيرفته‌اند و بنا دارند كه همين روال باشد. از طرفي مركز هنرهاي تجسمي يك جلسه‌ي توجيهي داشت و قرار بود جلسه‌ي ديگر باشد كه هنوز برگزار نشده؛ اين گزارش، تا اين لحظه است؛ اگر هركدام از موارد اشاره شده، اجرايي و عملي نشوند، من نيز نمي‌مانم.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات