محسن پرويز به‌عنوان سخنگوي انجمن قلم فعاليت داشت، كه از طرف وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، بنا بر آن‌چه تأكيد بر اهميت رويكرد به ادبيات داستاني در دوره‌ي جديد فعاليت اين وزارتخانه عنوان شد، به‌سمت معاونت فرهنگي وزير وزارت‌خانه منصوب شد.

پرويز پزشك را بيشتر منتقد مي‌شناسند تا داستان‌نويس؛ كه البته در سال‌هاي اخير، بيشتر همتش را براي اجماع و نظام صنفي دست‌كم گروهي از اهالي ادبيات صرف كرده بود.

گروه فرهنگ و ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با توجه به اين‌كه اين بار فردي از دل جامعه‌ي ادبي به‌سمت تولي‌گري امور اجرايي مربوط به كتاب و ادبيات انتخاب شده است، به مرور ديدگاه‌هاي وي كه پيش‌تر در گفت‌وگوهايي با خبرنگاران اين خبرگزاري عنوان شده بودند، پرداخت.

محسن پرويز در زمان آغاز به‌كار دولت جديد و شنيدن شدن برخي زمزمه‌ها، بر پيدا كردن حد اعتدال براساس قوانين و پذيرش شرع و عرف و عمل به آن، تأكيد كرد و معتقد بود كه اين شيوه، هم پديدآورنده را موافق مي‌دارد، هم مسؤولان را.

اين نويسنده البته متذكر شد، اين‌كه حد اعتدال كجاست و كدام برخورد، تند محسوب مي‌شود، و كدام، با مسامحه و سهل‌گيري، توام، چيزي است كه تعبيرش سخت است.

او در عين حال عنوان كرد: هرگونه برخورد خارج از محدوده‌ي قانوني، چه با تندروي و چه با تساهل تؤام باشد، به لطمه‌هايي مي‌تواند منجر شود كه اين، گاهي پايدار مي‌ماند و بر روي مخاطبان تأثير منفي مي‌گذارد.

ادبيات شور و نشاط و تقدير از آن

پرويز كه در مراسم افتتاحيه‌ي نوزدهمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران عنوان كرد،‌ از نويسندگاني كه ادبيات شور و نشاط - بويژه براي جوانان را - ترويج مي‌كنند، تقدير خواهيم كرد، زماني درباره‌ي ادبيات و نشاط اجتماعي، گفته بود: اگر نويسنده‌اي يأس‌آلود مي‌نويسد و نشاط را از جامعه مي‌خواهد بگيرد، راه خطا پيموده است.

به‌عقيده‌ي او، وظيفه‌ي نويسنده، ايجاد اميد و نشاط در جامعه است كه در اين‌باره، خاطرنشان كرد: درست است كساني را در جامعه داريم كه به سرخوردگي دچارند، ولي در كنار آن‌ها، آدم‌هاي بسيار زيادي داريم كه پرنشاط اند و در جهت پيشبرد و پيشرفت جامعه و برطرف شدن مشكلات مردم و قدم برداشتن به جلو حركت مي‌كنند، كه طبيعتا اين بخش هم بايد در ادبيات منعكس شود.

چند اظهار نظر؛ طرح انديشه، ادبيات انقلاب و ادبيات ملي

معاون فرهنگي وزارت ارشاد، همچنين درباره‌ي ادبيات داستاني، اظهار نظرهاي ديگري در گفت‌وگوهايي با ايسنا داشته، ازجمله‌ معتقد است: اين‌كه هدف ادبيات، طرح بعضي موضوعات باشد، خيلي مورد قبول نيست. اگرچه خيلي از مسائل ازجمله مفاهيم ديني در داستان امكان طرح دارند، ولي نوشتن داستان به‌منظور طرح برخي از مسائل تجربه چندان موفقي نبوده و محصول كار بيش‌تر از آن‌كه يك داستان فني باشد، داستان‌واره‌اي است كه گاهي جذابيت‌هاي خاص خود را دارد.

اين منتقد ادبي با تأكيد بر اين‌كه در پس‌زمينه هر داستان، انديشه‌اي نهفته است، گفته بود: اين انديشه يك انديشه ديني نيز ‌مي‌تواند باشد؛ ولي نوشتن داستان به منظور طرح برخي انگيزه‌ها تا به حال نمونه موفقي را دربر نداشته است.

به‌اعتقاد محسن پرويز، اغلب اظهار نظر‌ها درباره‌ي ادبيات انقلاب نيز غيركارشناسانه است و اين پيش‌فرض كه ادبيات انقلاب داراي مشكلاتي است كه بايد آن را آسيب‌شناسي كرد، غيرعلمي و احساسي است.

او با ارزيابي مثبت از وضعيت ادبيات انقلاب اسلامي، معتقد است: شايد در بسياري از مواقع، ناآگاهي ما باعث شده كه وضع را خراب بدانيم، اما بسياري از داستان‌هاي جذاب و خوب درباره انقلاب اسلامي و بويژه شخصيت حضرت امام (ره) نوشته شده است، كه اغلب مغفول مانده.

وي همچنين به جدا كردن بخشي از ادبيات با عنوان «ادبيات ملي» معتقد نيست، ولي در عين حال به نظر او، آگاهان جامعه، بايد سعي كنند كه ترازي بين دو بخش تأليف و ترجمه پديد آورند و ‌آن‌چه را كه ترجمه شده است، به خدمت جامعه بگيرند و اجازه ندهند ديگران، خود را به افكار و ايده‌هاي مردم تحميل كنند.

شناخته شدن نويسندگي به‌عنوان شغل

پرويز زماني هم درباره لزوم ايجاد رديف شغلي مستقل براي هنرمندان و ضرورت بازنگري در قانون كار به ايسنا گفته بود: البته شايد در شرايط حاضر، هنوز تعداد افرادي كه به‌صورت حرفه‌يي و فقط از راه نوشتن، درآمد كسب مي‌كنند، خيلي زياد نباشد و اگر روند فعلي ادامه پيدا كند، طبيعتا روي آوردن به نوشتن و اين‌كه بسياري شغل نويسندگي را انتخاب كنند، كند خواهد شد و اين به صلاح نيست.

او و ديگر اعضاي هيات مديره‌ي انجمن قلم ايران، مذاكره‌هايي را با معاون فرهنگي پيشين وزارت ارشاد - محمدعلي شعاعي - داشتند كه در نخستين جلسه‌ي تشكيل كميته‌ي پيگيري «شناخته شدن نويسندگي به‌عنوان شغل»، قرار شد نمايندگاني از وزارت ارشاد و انجمن قلم، كميته‌ي كاري تشكيل دهند.

حال بايد ديد با اين اتصاب، عضو هيأت رييسه‌ي انجمن قلم، چه تلاشي را براي ادامه‌ي اين پي‌گيري خواهد داشت.

جايزه‌ي كتاب سال؛ اعلام نشدن نام داورها و بي‌توجهي به ادبيات داستاني

محسن پرويز در گفت‌گوهايي با ايسنا، دو اظها رنظر هم را درباره‌ي جايزه‌ي «كتاب سال» داشت. زماني در سال 83 گفته بود، نبايد انتظار داشت همه متفق‌القول معتقد باشند كه كتاب خاصي شايسته‌ي كتاب سال شدن باشد؛ اما اين‌كه داوران مستندات انتخاب خود و ملاك‌ها و معيارهاي داوري را اعلام كنند، واقعه‌اي منطقي است كه هنوز اتفاق نيفتاده است.

او همچنين تأكيد كرده بود: طفره رفتن از اعلام معيارها و انتخاب، بروز سوءظن نسبت به نوع انتخاب را باعث مي‌شود و اين اتفاقي است كه در سال‌هاي بسيار در وزارت ارشاد رخ داده است.

اين نويسنده‌ كودكان و نوجوانان، همچنين با انتقاد از نحوه‌ي انعكاس نتيجه‌ها، معتقد بود: اگر سخنراني از چهره‌هاي سياسي باشد، حرف‌هايش كامل منعكس مي‌شود و طبيعتا در چنين فضايي، هر انتخابي جز اين‌كه چند سكه عايد صاحب اثري كند، نتيجه‌اي نخواهد داشت.

پرويز در زمينه‌ي انتخاب نشدن اثر داستاني در اين دوره‌ي كتاب سال، نيز معتقد بود كه حتماً بايد هر سال كتابي انتخاب شود.

او باز هم بر شفاف‌سازي اعلام نام داوران تأكيد كرد و البته گفت: درنهايت، تصميم‌گيري برعهده‌ي مسؤولان مربوط است و بايد از آن‌ها درباره‌ي كتاب سال پرسيد.

معاون امور فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه دومين روز مسؤوليتش، با اهداي جايزه به حوزه‌ي‌ داستان در مراسم گشايش نوزدهمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران مصادف شد، كساني را كه جايزه گرفتند، نمايندگاني ازسوي ساير نويسندگان دانست و ابراز اميدواري كرد كه ديگر نويسندگان هم در سال‌هاي آينده جايزه بگيرند.

انتهاي پيام