تخت ‌جمشيد (پارسه) به آن شدت كه برخي مي‌گويند، مشكل ندارد؛ ولي در حوزه‌ي حفاظت و مرمت، واقعا با مشكل روبه‌روست و بايد آن را حل كرد. اميد عودباشي - كارشناس مرمت و حفاظت آثار هخامنشي - اين مطلب را در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) بيان كرد و توضيح داد: «برگشت‌پذيري» يك اصل در مرمت آثار است؛ به اين معنا كه آثار بايد به گونه‌اي مرمت شوند كه اگر مواد به اثري آسيب زد، بتوان آن را برداشت. سال‌هاست كه در تخت‌ جمشيد (پارسه) از ملات ماسه ـ سيمان و ميل‌گردهاي فولادي كه ضد زنگ هم نيستند، براي مرمت استفاده مي‌شود؛ اين مواد به نوعي هستند كه اگر برداشته شوند، بخشي از سنگ هم با آنها كنده مي‌شود؛ چون با تخصص مرمت نوين به مساله نگاه نمي‌شود، اين گونه مرمت‌ها به آثار آسيب مي‌زند. اكنون پژوهشگران در حال بررسي اين موضوع هستند كه آيا سيمان مي‌تواند در كنار سنگ باشد و چه واكنش‌هاي شيمايي با يكديگر دارند و البته هنوز هم اين تفكر سنتي در تخت ‌جمشيد (پارسه) براي مرمت آثار اجرا مي‌شود. وي كه از سال 1380 تا 1382 با بنياد پژوهشي پارسه - پاسارگاد همكاري كرده است، ادامه داد: سيستم فني‌اي كه در تخت ‌جمشيد (پارسه) بيان مي‌شود را گروه‌هاي ايتاليايي بنيان گذاشتند و همچنان هم شيوه‌ي غالب در آنجاست. البته با شروع به كار بنياد پژوهشي پارسه - پاسارگاد در سال 80، تفكر جديدي در حوزه‌ي مرمت آثار وارد شد كه جا افتادن آن زمان زيادي مي‌برد. در آن زمان، زمينه‌ي تحقيق در مباحث مرمتي 30 سال گذشته، فراهم شد. او با بيان اينكه ديدگاه‌هاي نوين مرمتي به چند دليل نتوانست در تخت ‌جمشيد (پارسه) غالب شود، گفت: تفكر قديمي‌تر در آن پايگاه، قدرت زيادي دارد، كارهاي پژوهشي و تحقيقاتي به علوم مختلفي نياز دارد كه در كشور ما هنوز جا نيفتاده است و مديريت ميراث فرهنگي نيز از تفكرات نوين به خوبي حمايت نمي‌كند. اين سه دليل، سبب شده تا تفكرات نوين مرمتي و حفاظتي قدرت كافي نداشته باشد. كساني كه بايد از كارشناسان حفاظت و مرمت حمايت كنند، خودشان در اين حوزه‌ها تخصص ندارند و به اين دليل، نمي‌توانند به راحتي نظرات را قبول كنند. لذا مي‌بينيم كه هنوز تفكر نوين به اين قدرت نرسيده كه جانشين روش‌هاي قديمي شود. البته نبايد روش‌ها و تفكرات قديمي را دور انداخت؛ بلكه بايد نقد و از قدرت‌هاي آن استفاده كرد. عودباشي اظهار داشت: درك مديران از علوم مرمتي و حفاظتي آن‌قدر بالا نيست كه بتوانند محكم برخورد كنند يا حداقل دست نيروهاي با تفكر جديد را باز بگذارند. اين مشكل فقط در بنياد پارسه - پاسارگاد پيش نيامده است؛ بلكه در كل كشور ما براي تفهيم پايه‌هاي تفكري و مباحث نظري خود با مشكل روبه‌روييم. وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا مشكل غلبه نداشتن تفكرات نوين بر روش‌هاي قديمي ناشي از كمبود نيروي متخصص است؟ گفت: خير، سالانه ده‌ها نفر در مقاطع كارشناسي و كارشناس ارشد در رشته‌هاي مرمت آثار و ابنيه‌هاي تاريخي فارغ‌التحصيل مي‌شوند؛ ولي به بازار كار وارد نمي‌شوند. دليل اين مساله هم اين است كه بازار كار ميراث فرهنگي، بازار خوبي نيست و به آن اهميت داده نمي‌شود. مرمت‌گران آن‌قدر قدرت ندارند كه تصميم‌گيري كنند و نمونه‌ي آن در تخت ‌جمشيد (پارسه) مشخص بود؛ زماني تصميم گرفتند كه روي پله‌هاي سنگي، چوب كار بگذارند؛ ولي اصلا از نظر حفاظتي و معماري روي اين نظريه كار نشده بود. حتا يك كارشناس مرمت آثار هم درباره‌ي چنين طرحي و اين كه از نظر فشارهاي مكانيكي، تقابل شيميايي سنگ و چوب چگونه است، كار تحقيقاتي نكرد. اين طرح، بودجه گرفت و در حد يك پلكان، اجرا و سپس متوقف شد؛ در شرايطي كه متخصصان با تفكر جديد در تخت‌ جمشيد (پارسه) زياد هستند، ولي هنوز مديريت مجموعه قدرت كافي به آنها نداده است. از سوي ديگر، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد بودجه‌ي پژوهشي بيشتر به تخت ‌جمشيد (پارسه) اختصاص دهد. در پروژه‌ي چغازنبيل كه مديريت، دست متخصصان را باز گذاشت، پروژه در زمينه‌ي حفاظت و مرمت در دنيا پروژه‌ي نمونه شناخته شد. مدير اين دو مجموعه يك فرد است؛ ولي شاهد دو نتيجه‌ي متفاوت هستيم. وي يكي از مشكلات تخت ‌جمشيد (پارسه) را استقلال نداشتن دانست و تصريح كرد: اگر مدير مجموعه بخواهد دست متخصصان را در تخت ‌جمشيد (پارسه) باز بگذارد، با مشكل روبه‌رو مي‌شود. چون افراد زيادي مانند شهردار و اعضاي شوراي شهر مرودشت، استاندار فارس، مدير فرهنگ و ارشاد اسلامي و نماينده‌ي مجلس، درباره‌ي تخت ‌جمشيد (پارسه)، نظرات غيرتخصصي مي‌دهند و اگر مدير تابع نظرات آنها هم نباشد، تحت تاثير قرار مي‌گيرد. اين محوطه از لحاظ سياسي، فرهنگي و اجتماعي مساله‌دار است و نمي‌توان در آنجا به صورت مستقل كار كرد. انتهاي پيام