/زمان رسيدگي به وضعيت اسفناك كهن‌ترين پايتخت كي فرا مي‌رسد؟/ مردم همدان تپه‌ي هگمتانه را معضلي براي زندگي شهري خود مي‌دانند
رويكرد عمومي مردم شهر همدان و استان، به‌دليل وجود مشكلات فراوان در ارتباط با تپه هگمتانه، رويكرد فرهنگي و خوبي نيست و اكثرا آن‌را به‌عنوان معضلي براي زندگي شهري خود مي‌دانند.
محمديفر ـ رييس دانشكده هنر و معماري دانشگاه بوعلي سيناي همدان ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به اين مطلب گفت: بايد با نگاه دوسويه‌اي به قضيه هگمتانه نگريست؛ يكي بعد علمي و ديگري از نظر شهرسازي است. از لحاظ جنبه اجتماعي، هگمتانه از نظر مردم تقريبا يك معضل شهري است؛ چراكه از نظر عموم آنها، اين محوطه فضاي وسيعي از شهر را اشغال كرده است و بافت شهري شهر را تحت تاثير خود قرار داده است. مردم يك سري توقعاتي دارند املاك آنها در حريم واقع شده و اين مساله مهمي است. متاسفانه ديدگاه مردم در اين قضيه با اقبال مواجه نيست.
وي در ادامه گفت: در بعد علمي قضيه نيز پس از آنكه آقاي صراف چند سالي در اين خصوص كاركرد، كار عملا تعطيل شد؛ تا اينكه گروه مشترك ايتاليايي، ايراني سال گذشته فعاليتي را آغاز كرد كه البته تصور مشخص نيست آيا كار در اين بخش ادامه خواهد يافت يا خير؟ هگمتانه جايي نيست كه رهايش كنيم، اينجا به برنامه‌ريزي نياز دارد و ما نمي‌توانيم آن را بلاتكليف رها كنيم؛ چراكه بعد علمي قضيه بر روي مسائل حاشيه‌يي و بعدي ديگر تاثيرگذار خواهد بود.
محمديفر همچنين گفت: هنوز نمي‌دانيم آيا هگمتانه به دوره ماد مربوط است يا هخامنشي يا اشكاني و يا بعد از آنها؟ سؤالات زيادي هنوز در مورد هگمتانه بي‌پاسخ مانده است كه نيازمند كاوشهاي طولاني است و به تخصيص بودجه شهري براي آن احتياج دارد. معمولا كار هگمتانه را مهر ماه آغاز مي‌كردند، اما خيلي وقتها كه فصل كار نبوده به جهت اينكه بودجه‌ها به موقع تخصيص داده نمي‌شده نيز كار انجام مي‌گرفته است. اينها مسائلي است كه از زبان مردم مي‌شنويم و بايد به آنها توجه كرد.
وي در توضيح فعاليتهاي باستان‌شناسي در اين محوطه گفت: طرح هگمتانه سال 1350 توسط مهندس مهريار برنامه‌ريزي شد. منازل را خريدند و بعد از انقلاب كاوشهايي از سال 61 توسط دكتر صراف شروع شد، اما چند سالي ادامه يافت و مقداري از بافت منظم و معماري شهرسازي‌اش بيرون آمد كه بافت خشتي است. قسمتهايي كاوش شده و مقداري اطلاعات به ما داده است، اما اين اطلاعات كامل نيست كه بشود به دانش باستان‌شناس آنها را اضافه كرد. از لحاظ سابقه كاوشهاي علمي نيز فعاليتها از سال 61 به بعد ادامه داشت، يك خلاء سه چهار ساله داشتيم و تا سال گذشته كه مجددا احيا شد و گمانه‌زني محدودي در سطح تپه انجام شد.
رييس دانشكده هنر و معماري دانشگاه بوعلي اظهار داشت: هگمتانه در حال حاضر به صورت پروژه‌هاي بزرگ در حال اداره شدن است، اما واقعيت قضيه اين است كه هر چند سازمان اين محوطه را به عنوان پروژه بزرگ تعريف كرده، اما مديريت‌هاي موازي و عجيب و غريبي ايجاد شده است و اين موضوع نه تنها در اينجا، بلكه در همه محوطه‌هاي تاريخي چنين است و اجازه كار نمي‌دهد.
هگمتانه مديريت جدا دارد، بودجه مستقل دارد، اما هميشه عنوان شده كه بودجه براي انجام كار ندارند.
وي اضافه كرد: از بنده به عنوان مدير پروژه دعوت شد، اما به دلايل علمي و شخصي نپذيرفتم. منتها آنچه به چشم مي خورد، اينكه انگيزه اين كار نه در افراد سازمان و نه در افراد ديگر نهادهاي همدان وجود ندارد و دليل اين امر را بايد از سازمان پرسيد كه چرا به دانشگاه‌ها در مشاركت اين پروژه‌ها اهميت داده نمي‌شود. سازمان خود شوراي فني دارد و جداگانه تصميم‌گيري مي‌كند، هر چند جايگاه دانشگاه‌ها در حال حاضر نسبت به گذشته بهتر شده است.
محمديفر با اشاره به اينكه همكاري شهرداري با سازمان را در خصوص ساماندهي اوضاع هگمتانه رابطه خوبي نمي‌بيند، عنوان كرد: وقتي پول نباشد، عملا هيچ كاري انجام نمي‌شود. بحث بودجه مهمترين بحث در اين منطقه است؛ خصوصا بحث آزادسازي حريم كه نه تنها در هگمتانه، بلكه در شوش، كنگاور و همه پروژه‌هاي بزرگ نقشي تعيين‌كننده دارد، اما اين موضوع در هگمتانه با زندگي مرم بيشتر درگير است. هر سال قول‌هايي به مردم مبني بر خريد خانه و... مي دهند، اما عملي نمي‌شود.
وي ادامه داد: سازمان برنامه‌هاي بلندپروازانه‌اي براي هگمتانه دارند و حتا با سفر مقام معظم رهبري قرار شد بودجه خاصي به هگمتانه اختصاص داده شود، اما شرايط به گونه‌اي است كه هنوز كار قابل ملاحظه‌اي مشاهده نشده است.
محمديفر همچنين اضافه كرد: راهكارهايي مثل طرح برنامه بلندمدت براي خريد منازل اطراف، فضاسازي، محوطه‌سازي و تبليغات براي جلب توريست، بايد انجام گيرد و از طرفي براي بعد علمي قضيه فكري شود. به هر حال برنامه‌ريزي بلند مدتي براي كاوش لازم است و اينكه آيا جدا قصد انجام اين كار را دارند يا خير؟ براي نگهداري اين بناي عظيم خشتي آيا كاري انجام مي‌شود و يا خير؟ همه اينها مسائلي است كه هگمتانه را تحت‌الشعاع خود قرار داده و براي همه مهم است، عموما توريست‌هاي داخلي و خارجي كه مساله را درك مي‌كنند و با علاقه به اين آثار مي‌نگرند، چنين توقعاتي دارند. از ديد علمي و تخصصي نيز به برنامه بلند مدت وكوتاه و ميان مدت براي كاوش‌ها و برنامه علمي نياز است.
وي يكي از دلايل بي‌توجهي به اين منطقه را ضعف تبليغات در اين مورد بيان كرد و گفت: اصلاح فضاسازي اطراف هگمتانه نيز بايد در راس امور قرار گيرد. علاوه بر اينكه اطراف آن پر از خانه است و مشكل دارد. بخشي از مشكل نيز به بافت شهري اين منطقه باز مي‌گردد. خياباني كه به هگمتانه منتهي مي‌شود، محل دستفروش‌ها و معتادان است كه اين محوطه و مسير ورودي آن‌را با ناخوشايند كرده است. يعني برنامه‌هايي نياز است كه كلي منطقه اطراف و خود تپه هگمتانه را از اين حالت بيرون بياورد. رويكرد كلي از سوي همه نهادهاي شهرداري، استانداري سازمان ميراث فرهنگي به اين قضيه بايد تغيير كند. براي خيابان منتهي به هگمتانه بايد راههاي ورودي ديگري نيز در نظر گرفت.
محمديفر اضافه كرد: مساله ديگر، بخش موزه همدان است كه بايد تبليغات مناسبي در مورد آن اجرا شود، اشياي فرهنگي همدان از موزه ملي به به اينجا بيايند و نمايش داده شوند، بناي موزه نيز كه در حل حاضر مخروبه است نوسازي شود و در نهايت شايد تشكيل شوراي محلي براي اين كار ضروري به نظر مي‌رسد. جدا نديده‌ام مسؤولان بر روي هگمتانه به‌عنوان يك معضل استاني و شهري و باستاني فكر كنند. اصولا چنين رويكردي در شهر همدان نيست و عزم محلي براي اين قضيه وجود ندارد. مثلا تلويزيون استان چند بار براي تهيه گزارش از حفاريها آمد و دايما سوال مي‌كردند كه طلا و جواهرات يافت شده است؟ بنده به واقع نااميد شدم، اين عده بيشتر عوام‌گر هستند و اگر هم رويكردي فرهنگي وجود دارد، بيشتر جنبه‌هاي شعاري دارد؛ تا اينكه بخواهند مشكل مردم را حل كنند.
انتهاي پيا م
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات