”از بوي زخمي كه به مشام مي‌رسد“ سيدمهدي حجت: آن كسي كه در شهرداري پشت ميز نشسته است، مردم را نيازمند دستشويي مي‌داند
خداوند متعال هم شرمگاه انسان را در بدن پوشانده است، شهر هم مثل بدن مي‌ماند و شرمگاه همان توالت‌هاست، بايد در جاي پوشيده‌اي باشد. اين پوشيدگي ضمن آنكه بايد كاملا عملكرد داشته باشد، در عين حال هم بايد پنهان باشد؛ حالا كسي طراح است، هنر دارد، مي‌تواند اين كار را بكند، بايد با روشي راه‌هايي پيدا كند كه ضمن آنكه نيازي را مرتفع سازد و در دسترس هم باشد، از حجاب، پوشيدگي و شرم و حياي شرقي ايراني برخوردار باشد.
دكترسيد مهدي حجت ـ مدرس معماري و عضو هيات علمي دانشگاه تهران ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره ساخت مجموعه سرويس‌هاي بهداشتي عمومي جديد در سطح شهر تهران، گفت: اين طرح، تؤام با بي‌سليقگي و مسلما خارج از قاعده است؛ همين كه از آن محله رد شويد، احساس نامطلوب كنيد، سند غلط بودن تصميمي است كه گرفته شده است.
بنيانگذار سازمان ميراث فرهنگي كشور در ادامه درباره‌ي مساله همجواري در شهرها توضيح داد: شكل شهرها از ابتدا تا امروز، از كيفيت همجواري عناصر مختلف آنها تشكيل مي‌شود كه مطالعه آن حاكي از آن است كه آيينه روابط اجتماعي و حتا منعكس كننده طرز فكر، تلقي، جهان‌بيني و فلسفه‌ي حاكم بر زندگي مردم بوده است.
اين مدرس دانشگاه و دانش‌آموخته‌ي معماري از انگلستان، با اشاره و توجه به مصداق و نمونه‌هايي از معماري يونان، رنسانس و اصفهان پيش و پس از دوره صفوي، با بيان اينكه ضروري است اصلي‌ترين ضابطه‌اي كه رفاه و آسايش شهروندان است، در امر همجواري رعايت شود، توضيح داد: آسايش شهروندان در اين است كه مجموعه امكاناتي كه در يك زندگي مطلوب مورد نياز اين شهروندان است، در كنار هم براي آنان فراهم و فضاي ايجاد شده، فضايي مطلوب باشد.
وي سپس به نمونه‌هاي ديگري در محلات قديم و زيرگذرها اشاره كرد و با بيان اينكه وقتي اين همجواري‌ها از هم جدا مي‌شود، حتا خود كلمه همجواري به عكس خود تبديل مي‌شود، نتيجه گرفت: قاعده اين است كه همجواري‌ها بايد مطلوب‌ترين نوع زندگي مادي و معنوي را براي انسان فراهم كند.
او متذكر شد: امروز به دلايل متعدد اقتصادي، اجتماعي و...، به جهت تغييري كه در مفهوم انسان، زندگي، آسايش و مطلوبيت آن فراهم شده، به هم ريخته است و مردم هم ناراحتي آن را احساس مي‌كنند، اما كسي نمي‌تواند تجزيه و تحليل كنند كه چرا تا اين حد آشفته و مشوش هستيم.
حجت اظهار كرد: از گذشته اگر در كوچه‌اي و محله‌اي راه مي‌رفتيم، دست كم يك درخت اقاقيا و پيچ امين‌الدوله و گل ياس آبي و حتا نواي دوره گردها وجود داشت كه چشم و مشام و گوش انسان و محله را آرامش مي‌داد و باعث ايجاد نوعي رفاقت بين ظرف زندگي انسان به عنوان يك محله و آن نمايي كه در آن زندگي مي‌كند، با خود انسان مي‌شد؛ امروز آن علقه از بين رفته و ما در طراحي محلاتمان نيازمند آن هستيم كه قاعده همجواري مطلوب عناصر تشكيل دهنده شهري را به دقت رعايت كنيم.
حجت درباره ضابطه و قانون مدون در اين زمينه اظهار كرد: تا قدري كه من اطلاع دارم، ضابطه‌اي كه اگر كسي از آن تخلف كند، تاديب شود، نداريم؛ منتها در طرح جامع و تفصيلي شهرها كاربري عناصر مختلف روشن مي‌شود، اما آن كاربري‌ها كلان است و در جزئيات عملا رعايت نمي‌شود و قواعدي هم در اختيار شهرداري است كه برخي از كاربري‌ها را مي‌تواند تبديل كند و تغيير دهد و اگر در اين تغيير و تبديل‌ها از ابتدا تناسبي وجود داشته باشد، از دست مي‌رود.
اين معمار و شهرساز معقتد است: چه آنجايي كه بايد در طرحهاي تفصيلي كاربري‌هاي زمين روشن شود، چه آنجايي كه تغيير كاربري مي‌دهند و ضابطه اوليه را هم تغيير مي‌دهند، به صورت شكسته بسته اجرا مي‌شود.
وي ساخت سرويس‌هاي بهداشتي عمومي در سطح شهر و توجه به نياز مخاطبان را ضروري دانست و گفت: آن كسي كه پشت ميز شهرداري نشسته و نياز مخاطبان را مورد توجه قرار مي‌دهد، مي‌گويد چون در اين چهارراه پر رفت و آمد شلوغ، مردم احتياج به دستشويي رفتن دارند، پس نيازشان دستشويي است؛ اينها همه‌اش به سطح فهم و سليقه تصميم گيري كه شهري را شهر مطلوب مي‌كند، برمي‌گردد.
دكتر حجت سپس با اشاره به همجواري‌ها و تطابق ساختمانها در شهرهاي اروپايي گفت: در شهرهاي اروپايي ضروري است حتا از لحاظ فيزيكي، اندازه پنجره‌ها، ستون‌ها، نوع مواد تشكيل دهنده نما، خط ارتفاع بنا و خط آسمان، به گونه‌اي باشد كه سمفوني فضايي و هم‌آوايي كوچه را حفظ كند.
او در ادامه با انتقاد به ساخت سرويس‌هاي بهداشتي عمومي در معابر عمومي و در مجاورت مراكز فرهنگي و پر رفت و آمد در نقاط عطف شهر تهران، عنوان كرد: كسي كه يك باره در چنين نقاطي 40 چشمه توالت مي‌سازد، نياز افراد را چنين تشخيص داده است. اما عقل هم به سر آدم چيز خوبي است، آدم بايد سليقه داشته باشد بداند هرجا چه مي‌خواهد بگذارد.
مدرس و عضو هيات علمي دانشگاه تهران تصريح كرد: ضروري است كم‌كم اين فرهنگ در جامعه پيدا شود كه افراد ببينند، بخوانند، بدانند و خودشان به جايي برسند كه قدر يك درخت اقاقيا را در يك محله درك كنند. بفهمند كه در بچه‌هاي يك محله چه تاثيراتي مي‌گذارد؛ بايد بدانند كه بچه‌ها از سه تا هشت سالگي اگر از محله رد شوند و درخت بلند اقاقيايي كه آن گلهاي زيباي شيرين و سفيد را داده و بوي عطرش همه محله را برمي‌دارد و پولكهايي كه مثل عروس بر سرشان فرود مي‌آيد، را ببينند، چه تاثيري در روح آنان به وجود مي‌آورد و در بلندمدت يك كشور چقدر تاثير دارد، آنگاه فكر نمي‌كنند كه بايد همچون 50 سال پيش اروپا به دنبال نوع عملكردگرايي باشيم كه فرد فقط، بايد بخورد و دستشويي برود.
وي در ادامه گفت‌وگو با ايسنا، تصريح كرد: مگر اين گونه نيست كه در مغرب زمين هر چه كه عورت است، عيان است، مهمترين چيز هم توالت است. در پاريس ديده‌ام استوانه‌اي درست كرده‌اند كه بايد پول بياندازي تا وارد شوي؛ چه ضرورت دارد كه خود را اين گونه بنماياند؟ ما مي‌توانيم به عنوان يك مبتكر و سليقه‌دار شرقي آن‌را در نقطه‌اي قرار دهيم كه وقتي آنها مي‌آيند، بگويند كه واقعا اين ايراني‌ها هميشه خوش سليقه بوده‌اند، حالا هم خوش سليقه‌اند؛ در عين حالي كه كاملا در دسترس است، اما به گونه‌اي پنهان است كه ديگر بوي تعفنش به مشام نمي‌رسد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات