/درآستانه‌ي بزرگداشت عطار نيشابوري/ فاطمه مدرسي: قصه‌ي عطار دستاويزي است براي آفرينش مضمون‌هاي دلنشين
عطار قصه را دستاويزي ساخته است براي آفرينش مضامين دلنشين و نكات ظريف و شيرين عرفاني.
دكتر فاطمه مدرسي ـ استاد گروه ادبيات فارسي دانشگاه اروميه ـ در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان مطلب بالا افزود: عطار در چهار مثنوي خود 897 حكايت كوتاه نقل كرده است. برخي از اين قصه‌ها را از آثار ديگران اخذ كرده و با قدرت خلاقيت خود به آنان طرحي نو بخشيده و رنگ و جلوه دلخواه داده است.
وي افزود: مثلاً داستان اقدام مرغان براي يافتن پادشاهي كه در كليله و دمنه هم آمده و داستان مرگ ققنوس در منطق‌الطير، بي‌شك ظاهراً مع‌الواسطه كتب حكما از روايات و قصص و اساطير يوناني اخذ شده است.
او با اشاره به سه منظومه منطق‌الطير، الهي‌نامه و مصيبت‌نامه اظهار داشت: اين سه منظومه داستان‌هاي بلندي هستند كه انديشه عرفاني شاعر در آنها بيان شده است.
مدرسي ادامه داد: اين قصه‌هاي كوتاه كه به صورت فرعي شاخه و برگ تنه اصيل حكايات اصلي هستند، به مانند حكايات بلند، نمايانگر افكار والا و تجربيات و دريافت‌هاي روحاني و عاشقانه شاعر و سرشار از نكات كوتاه پندآموز هستند.
وي خاطرنشان كرد: اسرارنامه تنها مثنوي عطار است كه تمثيلات آن در طي داستان اصلي و جامع نيامده و حاوي 22 مقاله و صد و هفت داستان كوتاه است، اسرارنامه طرحي چون حديقه‌الحقيقه سنايي و مخزن‌الاسرار نظامي دارد.
اين مدرس دانشگاه تصريح كرد: عطار قصه‌هاي عاميانه بسياري را در اين چهار منظومه بيان كرده و احساسات و عواطف عامه مردم را در داستان‌هاي خويش منعكس ساخته است.
مؤلف كتاب ”سيمرغ در آيينه سيمرغ” اضافه كرد: در بين داستان‌هاي فرعي عطار قصه شيخ صنعان بي‌توجه به اين كه عطار آن را از كجا اخذ كرده، از زيبايي و سوز خاصي برخوردار است و قصه رمزآلود روح‌پاكي است كه به دام تعلقات جهان مادي مي‌افتد و سرانجام عنايت الهي او را از دنياي هولناك به عالم لاهوتي برمي‌گرداند.
وي ادامه داد: حكايت دختر كعب و بكتاش در الهي نامه كه اساس مقاله بيست و يكم است از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
استاد گروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه اروميه با بيان اينكه بسياري از قصه‌هاي فرعي عطار معناي رمزي و كنايي دارند، افزود: عطار به خواننده هشدار مي‌دهد كه فريفته اين حكايات نشود و از وراي آن معاني را بجويد. در اين حكايت شباهت فكري و حتا لفظي بين عطار و نظامي را نمي‌توان ناديده گرفت؛ براي نمونه حكايت سقراط و شاگردش كه در منطق‌الطير آمده را با همان معنا مي‌توان در اسكندرنامه نظامي يافت.
وي با اشاره به قهرمانان قصه‌هاي عطار گفت: اين قهرمانان از همه طبقات هستند؛ عارفان، عاشقان، مجذوبان، ديوانگان، پادشاهان، صوفيان، سقايان، گوركنان و ... .
مدرسي درباره شغل‌هاي ديگر عطار گفت: در موقع سرودن منظومه‌هاي منطق‌الطير، اسرارنامه و مصيبت‌نامه به طباطب اشتغال داشته و هر روز حدود 500 نفر از طبقات مختلف مردم به داروخانه وي مراجعه مي‌كردند.
به داروخانه پانصد شخص بودند
كه در هر روز نبضم مي‌نمودند
وي با استناد به اين موضوع گفت: بدين سبب قصه‌هاي سمبليكي او در ضمن اينكه درون مايه‌اش سوز و درد است نشان‌دهنده آرزوها و افكار مردمان زمان شاعر است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات