فريدون جنيدي: دستاوردهاي عظيم دانشي در شاهنامه به ما غرور ملي ميدهد با نگاه ايراني به شاهنامه مفاهيم زيادي را ميتوان بيرون كشيد
فريدون جنيدي معتقد است: شاهنامه خواني بايد وظيفه ايرانيان باشد كه اين يك پايداري و نگهباني از ايران اسلامي هم خواهد بود.
اين پژوهشگر شاهنامه گفت: دستگاههاي فرهنگي ما وظيفه دارند شاهنامه را در همه سطوح تدريس كرده و به اين كار افتخار كنند؛ زيرا جمهوري اسلامي ما بايد در جايي روي پايهاي بايستد كه آن پايه ايران است و اين پايه كشوري است كه هزاران سال موجوديت خود، با وجود اين همه جنگ و يورش، خود را حفظ كرده است.
وي كه درباره ضرورت خواندن شاهنامه با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفتوگو ميكرد، افزود: شاهنامه دو ويژگي دارد؛ ابتدا اين كه كهنترين كتاب تاريخ جهان است و در آن قسمتهايي كه شاهنامه شناسان غربي اظهار نظر كردهاند اسطورهيي است، دقيقترين بخش تاريخي جهان است و هر كدام از اين نامها نماد دورهاي است؛ مثلا ”هوشنگ” نماد دوره خانهسازي بشر است؛ يعني يك دوره دراز و آهنگي كه بشر توانست به كندن غارهايي بپردازد و اسكان پيدا كند كه اين دوره نامش شد هوشنگ. از نظر ريشه شناسي، هوشنگ در زبان اوستايي هواوشينگ خوانده ميشود؛ يعني خانه بشر خود را رها كرده و از سرماها و گرماها پناه برده به خانهاي.
او افزود: دوره ”تهمورث” دورهاي بود كه بشر براي خوردن شير جانوران و به خصوص تغذيه كودكان از جانوران به شكار پرداخته و اين دوره بسيار بلندي است؛ اين دوره به حدود به 30 يا 40 هزار سال بازميگردد. دوره ”جمشيد” هم دوره آسايش ايرانيان باستان است كه با فراوردههاي فرهنگي دوران پيش زندگي خوبي براي خود فراهم كردهاند. اين مسائل مربوط به جهان ميشود و تنها مربوط به ايران نيست.
اين پژوهشگر ادامه داد: اروپاييان و غربيان با شگفتي به شاهنامه نگاه كردهاند؛ ولي آنچنان كه بايد و شايد قدر شاهنامه را درنيافتهاند. اين نگاه ايراني به شاهنامه است كه اين مفاهيم را از شاهنامه بيرون ميكشد.
وي با اشاره به دورههاي جديد و دستاوردهاي شاهنامه در اين دوره متذكر شد: در اين دوره دستاورد در شاهنامه وجود دارد؛ يكي دستاورد عظيم فرهنگي كه در طول هزاران سال، نياكان ما به آنها دست پيدا كردند؛ مثل آگاهيهايي كه در پهنه دانش پيدا شد و اينها به صورت اشاره در شاهنامه آمده است. مثلا در شاهنامه اشاره شد كه نخستين بار در دوره دارا و داراي داريان يعني ”داريوش” آبراه يا كانال سوئز حفر شده؛ ولي فرق آبراهه درست كردن ايرانيان با آبراهه فرانسويان اين است كه آنها درياي سرخ را به درياي مديترانه وصل كردند كه اين كار مشكل نيست؛ زيرا در درياي آزاد هر جا را به هر جا وصل كنيم سطحش برابر است؛ ولي وقتي ايرانيان درياي سرخ را به نيل وصل كردند به هر جاي نيل كه وصل شود، قدري به سمت دريا شيب پيدا ميكند. چطور در سطح بالا ايرانيان اين كار را كردند، اين يك دستاورد بزرگ دانشي است و اينكه ايرانيان جزر و مد را پيدا كرده بودند و تا 200 سال پيش اروپاييها و دستگاه دانش آنها نميدانست كه جزر و مد هست؛ در حالي كه در كتابهاي باستاني ما آمده است كه بند آن به ماه بسته است.
جنيدي يادآوري كرد: ايرانيان بايد ميدانستند وقتي آب درياي سرخ بالا ميآيد، چقدر بالا ميآيد و به كجاي نيل ميتواند پيوند بخورد كه اين آبراهه را از نيل به آنجا ببندند. اين دستاوردهاي دانشي است كه از شاهنامه بيرون ميآيد. ابوريحان گفت كه ايرانيان اين كانال را كندند و روميان آن را ويران كردند. اين دستاوردهاي عظيم دانشي در شاهنامه به ما غرور ملي ميدهد و هيچ غروري را شايسته و جايز نميدانيم؛ مگر اينكه برپايه دادههاي فرهنگي درست نياكانمان باشد و جوانانمان را بيدار كند. جوانان اگر بدانند كه پدرانشان چقدر بزرگ بودند، خودشان در راه بزرگ شدن خود و ايران آينده گام برميدارند.
اين كارشناس زبانهاي باستاني دستاورد ديگر شاهنامه را انبوه داستانهايي دانست كه براي دفاع از ايران و از راستي و پاكي آمده است و تصريح كرد: ما چون در مركز جهان قرار داشتيم و جهانيان براي ارتباط با هم از ايران استفاده ميكردند و در مواقع سختي به ايران يورش ميآوردند و ايرانيان ناچار بود از خود دفاع كنند، و چون همه جهانيان از ايران بهعنوان كشور راستي نام بردند، پس دفاعشان از راستي، عزت و شرف ملي بود؛ از ايراني كه خاستگاه راستي در جهان بوده است. آن وقت است كه بچهها ميدانند در طول هزاران سال نياكانشان كوشش كردند براي اينكه از اين راستي و پاكي نگهباني كنند و لابد حركت خواهند كرد و آينده بهتري را براي خود تفهيم ميكنند كه بر پايه آن گذشتهي درخشان باشد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات