در حالي كه بخش‌هايي از بيش از يكصد مركز باستاني ايران ازجمله بناي پاسارگارد، شهري كه از سوي كوروش كبير ساخته شده است، طي دو سال آتي توسط سيلاب‌هاي پشت سدها ويران مي‌شوند، سازمان ملل از دانشمندان بين‌المللي خواسته است تا آنجا كه مي‌توانند بر تلاش خود براي ثبت مراكز باستاني ايران بيفزايند. به گزارش ايسنا روزنامه‌ي گاردين با بيان اين مطلب نوشت: در اثر ساخت يك سد در تنگه‌ي بلاقي، جاده‌ي باشكوه ايران باستان كه از تخت جمشيد تا پاسارگاد امتداد دارد، ويران خواهد شد. سد مذكور كه “سيوند” نام‌گذاري شده است به عنوان يك طرح 10 ساله براي آب رساني به زمين‌هاي كشاورزان واقع در جنوب ايران برنامه ريزي شده است. سرعت ساخت اين سدها و ميزان خرابي‌اي كه به بار خواهند آورد، دانشمندان و اعضاي سازمان ملل را شك‌زده كرده است. باستان شناسان ايراني در اين تنگه 129 مركز باستاني را معين كرده‌اند كه شامل كشفيات متعلق به دوران پيش از تاريخ تا آثار به‌جا مانده از دوران سلطنت قاجارها است كه در سال 1925 منقرض شده‌اند. وسعت اين جاده‌ي سنگ فرش قبلا كشف شده است؛ اما غارها، مسيرهاي باستاني، تپه‌هاي ويژه‌ي دفن مرده‌ها، كانال‌ها و ساير مراكزي كه تاكنون كشف نشده‌اند نيز در اين سيل از بين خواهند رفت. اين در حالي است كه تاريخ نشان مي‌دهد يك مسير زيرزميني نيز ويژه عبور پادشاه وجود داشته است كه هنوز كشف نشده است. يونسكو در اين باره اعلام كرد اميدوار است كاخ‌ها، باغ‌ها و معبد پايه گذار دوران سلطنتي هخامنشيان در مركز باستاني پاسارگاد احيا شود. شهر مذكور كه سال گذشته در ليست ميراث فرهنگي جهاني يونسكو قرار گرفت، كمتر از سه مايل تا انتهاي اين تنگه فاصله دارد. اين مركز امروزه از اهميت زيادي برخوردار است؛ چرا كه عده‌اي معتقدند مركز مذكور پايتخت اولين امپراتور آسيايي بوده است كه به گوناگوني فرهنگي مردمش احترام مي‌گذارده است. يونسكو و ايران از باستان شناسان بين‌المللي خواسته‌اند، براي نجات اين مركز وارد عمل شوند. طبق اين درخواست انتظار مي‌رود تا ماه آينده هشت تيم از باستان شناسان ايراني، فرانسوي، آلماني، ايتاليا، ژاپني، لهستاني و ساير مليت‌ها در ايران گردهم آيند. يكي از اعضاي يونسكو در اين باره گفت: اين تيم تنها قادر است تحقيقات اوليه را انجام دهد اين نكته‌ جاي تاسف دارد اما با اين وجود اين كار بايد خيلي سريع صورت گيرد. محم حسن طالبيان ـ مدير ايراني تيم نجات آثار باستاني منطقه ـ نيز گفت: اين مراكز گنجينه‌ي باارزشي از اطلاعات مربوط به گذشته‌ي ايران را در بطن خود دارند. وي افزود: ما نمي‌توانيم بگوييم طرح‌هاي سد را اجرا نكنيد، بلكه تنها مي‌توانيم پروسه ساخت و ساز را به تعويق بياندازيم. اين باستان شناس گفت: قرار بود اين سد فروردين ماه افتتاح شود؛ اما وزارت انرژي افتتاح آن را تا اوايل سال 2006 به تاخير انداخته است تا باستان شناسان وقت بيشتري براي بررسي اين مركز داشته باشند. از سوي ديگر طبق گزارش يونسكو 35 مركز از 788 مركز باستاني جهاني يونسكو به طور رسمي در ليست مراكز در خطر قرار گرفته‌اند اين مراكز شامل: قلعه و باغ‌هاي شالامار در لاهور پاكستان: كاخ‌هاي و مساجد از جنس مرمر و باغ‌ها و چشمه‌هاي اين مركز 400 سال پيش يعني در دوران مغول‌ها ساخته شده است، اما مخازن آب آن 375 سال پيش جهت فراهم آوردن آب باغ‌ها ساخته شد كه در سال 1999 در جريان طرح گسترش جاده‌يي ويران شدند. شهر زبيد در يمن: اين شهر باستاني كه در قرن 13 و 15 پايتخت يمن بوده است يك مركز باستاني مهم است كه به دليل دانشگاه اسلامي‌اش نقش حياتي در جهان عرب و مسلمان ايفا كرده است. يونسكو اعلام كرده است به دليل آن كه 40 درصد از خانه‌هاي اين شهر تخريب شده و ساختمان‌هاي بتني به جاي آنها ساخته شده‌اند شهر مذكور در خطر تخريب جدي قرار گفته است. دره‌ي كاتماندو در نپال: دره‌ي مذكور چهار راه تمدن‌هاي آسيايي است كه شامل سه شهر سلطنتي كاتماندو، پتان و باكتاپور و هم‌چنين گروهي از بناهاي هندوها و بوداهاست. مرقدها، معبدها، مراكز ويژه حمام و باغ‌ها به وسيله ساخت و سازهاي خارج از كنترل شهري در خطر قرار گرفته‌اند. پارك ملي Evergiades فلوريدا: اين پارك شامل طيف گسترده‌اي از زيستگاه‌هاي مناسب پرندگان و گونه‌هاي روبه انقراض خزندگاني است كه اين زيستگاه به دليل گسترش مناطق شهري، آلودگي و اقدامات جلوگيري از سيل تخريب شده است. كاخ‌هاي سلطنتي آبومي در بنين (كشوري آفريقايي): اين كاخ‌ها كه از سال 1625 تا 1900 ساخته شده‌اند مسافت بيش از 40 هكتار را كه به خود اختصاص داده‌اند. كاخ‌هاي مذكور بيانگر نوع معماري، تاريخ و هنر منطقه است. طوفاني در سال 1984 خسارات زيادي به اين مركز وارد كرد. انتهاي پيام