دكتر محمدرضا سحاب ـ مدير مؤسسه‌ي جغرافيايي و كارتوگرافي سحاب ـ در يادداشتي، به بررسي علل احتمالي اشتباهات اطلس جديد ناشنال جئوگرافيك در مورد خليج فارس و برخي جزاير ايراني آن نگاشته است. در اين نوشتار كه در اختيار بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) قرار گرفته، آمده است: «موضوع اشتباهات مندرج در چاپ هشتم اطلس جهاني ناشنال جئوگرافيك كه توسط National Geographic Society در واشنگتن به چاپ رسيده است، از دو حال خارج نيست: 1- در خوشبيانه ترين حالت، اين امر سهوي بوده و در اين مطلب بر اثر اشتباه نام مجعول خليج ... در كنار نام صحيح خليج فارس درج شده است. اين عمل حيثيت و اعتبار جهاني 116 ساله انجمن جغرافيايي ملي (ناشنال جئوگرافيك) آمريكا را زير سؤال مي برد. 2- اما اگر درج اين نام ساختگي و مجعول و توضيحات غير واقع در مورد جزاير ايراني عمدي بوده است كه در اين صورت با كمال تاسف لازم است به جامعه علمي جغرافيايي ايالات متحده آمريكا، براي قلب واقعيت و مرگ حقيقت، تسليت گفت. چرا؟ الف - آقاي آلن كارول سردبير يا Chief Editor اطلس، سعي در توجيه مطلبي دارد كه خود به خوبي مي داند واهي، بي اساس، جعل و كذب است و مي خواهد موضوع اين اشتباه فاحش را به نحوي سر هم بندي يا به قول معروف ماست مالي كند. ب - متاسفانه به نظر مي رسد كه سياست ها و مسائل پشت پرده اي به دنبال اين ماجراست و اعتبار و حيثيت بيش از يك قرن اين انجمن غير انتفاعي بي طرف را كه هميشه در نقشه ها ، اطلس ها و مجلات معتبر خود نام صحيح خليج فارس را به كار مي برده و حتا از قبول و چاپ مقاله به نام هاي ديگر (غير از خليج فارس) امتناع مي كرده است ، زير سؤال برد. ج - ممكن است باز هم عده اي كه در طول نزديك به نيم قرن گذشته سعي در پرداخت مبالغ هنگفت به جرايد ، رسانه ها و مؤسسات جغرافيايي و كارتوگرافي براي به كار بردن اين نام مجعول داشته اند - علي‌رغم روش و روال قانوني به كار بردن اسامي صحيح جغرافيايي در ايالات متحده آمريكا - موفق شده باشند كه در چند ماه قبل به اين انجمن نفوذ كرده و اين بار در اين عمل شوم و شيطاني خود توفيق يافته باشند. اما چگونه؟ انجمن جغرافيايي ملي (National Geographic Society) يك سازمان غيرانتفاعي است و بعيد به نظر مي رسد كه بتوان آن را با پول خريد. اين انجمن با تيراژ عظيم چند ده ميليوني مجله خود و امكانات وسيع چاپ و توليد كتاب، اطلس، سي‌دي و همچنين كانال تلويزيوني و غيره با بيش از 250 ميليون مخاطب نياز مالي ندارد كه به خاطر آن دست به چنين اعمالي بزند ؛ اما شايد بيگانگان توانسته باشند در مديران اين انجمن نفوذ كنند؟! در اين صورت آيا هيات امناي اين بنياد عظيم فرهنگي غيرانتفاعي در خوابند كه به خود نمي آيند و حيثيت و اعتبار بيش از يك قرن خود را به اين آساني فدا مي كنند؟! نمي دانم. يك گمان و حدس ديگر نيز مي شود زد و آنكه كاخ سفيد و ساير ارگان هاي دولتي ايالات متحده آمريكا به دنبال اين ماجرا باشند و براي مشوش كردن اذهان عمومي جهانيان عليه جمهوري اسلامي ايران ، اين انجمن جغرافيايي را به نحوي وادار به اين كار شرم آور كرده باشند. عكس منتشر شده كه براي معرفي و ارايه اطلس جهان در كاخ سفيد برداشته شده و حضور مديران ارشد ناشنال جئوگرافيك را در كنار رييس جمهورآمريكا نشان مي دهد ، كمي تعجب آور و سؤال برانگيز است. علي الاصول اين اطلس از چنان اهميتي برخوردار نيست كه مراسمي با حضور رييس جمهور ايالات متحده براي ارايه و معرفي آن برگزار گردد. موضوع مهم ديگري كه مي توان به آن اشاره كرده اين است كه بايد ببينيم كه وقتي در كنار جزاير ايراني تنب بزرگ و كوچك و ابوموسي نوشته است ”اشغال شده توسط ايران، مورد ادعاي امارات عربي” آيا در مورد فلسطين هم نوشته است ”اشغال شده توسط اسراييل و مورد ادعاي فلسطينيان”، يا خير؟ و صدها مورد مشابه ديگر. در حال حاضر متاسفانه اينجانب نسخه اي از چاپ هشتم اين اطلس را در اختيار ندارم كه به اين مسائل پاسخ قطعي دهم. انشاء الله پس از دريافت آن در اين خصوص بررسي و اظهار نظر نهايي خواهم كرد. در هر صورت در چاپهاي قبلي اين اطلس كه نسخ آن در مؤسسه موجود است، هميشه نام صحيح خليج فارس به كار رفته و جزاير ايراني نيز با رنگ سرزمين و نام ايران مشخص شده اند». به گزارش ايسنا او همچنين در نوشتار ديگري كه به‌بهانه‌ي برگزاري نمايشگاه نقشه‌هاي تاريخي خليج فارس ـ به‌مناسبت دومين همايش ملي ايران‌شناسي ـ منتشر كرد، اينچنين عنوان كرده بود: «اشتباه يا بهتر بگوييم افتضاح انجمن ملي جغرافيايي آمريكا در چاپ هشتم اطلس جهان خود با درج نام مجعول خليج ... و توضيحات اشتباه و نامربوط راجع به جزاير ايراني خليج فارس و ديگر اشتباهات آن (خواه سهوي باشد يا عمدي ، در مقابل پول اعراب باشد يا رايگان) ، به هر حال موجب آن شد كه در هفته هاي گذشته ، خوشبختانه موجي از شور و هيجان را به خصوص در ميان جوانان فهيم و ميهن پرست ايراني در داخل و خارج كشور پديد آورد كه در مجموع و به طور خلاصه ، اعتراضات و مقالات منتشره و ديگر اقدامات انجام شده در مقابله با اين عمل نادرست انجمن ملي جغرافيايي آمريكايي واقعا بي سابقه ، قابل توجه و بالاخره وصف ناكردني است. همه مي دانيم كه در حدود نيم قرن پيش ، با توطئه استعمارگران و عوامل منطقه يي آنان ، در مهيا كردن زمينه اختلاف بين برادران مسلمان ايراني و عرب ، و متعاقب آن در 46 سال قبل با سخنان قهرآميز عبدالكريم قاسم عراقي در خصوص نام مقدس خليج فارس اين ماجراي تلخ آغاز شد و به دنبال آن عبارت مجعول و ساختگي خليج عربي بر زبان برخي از سران مرتجع منطقه ، تحت عنوان ايجاد پان عربيسم جاري شد و متاسفانه هنوز نيز ادامه دارد. به طوري كه امروزه حتا انجمن ها و مؤسسات معتبر و باسابقه اي چون ناشنال جئوگرافيك نيز سهوا يا عمدا متاسفانه اين نام مجعول را همراه با اشتباهات ديگري در مورد جزاير ايراني در اطلس خود مطرح مي كنند. در طول اين سالها، بزرگان و دانشمنداني چون زنده‌ياد استاد مهندس عباس سحاب ، شادروان استاد دكتر محمد جواد مشكور، استاد ارجمند جناب آقاي دكتر احمد اقتداري و ديگر استادان ، دانشمندان و بزرگان اين مرز و بوم، تلاش هاي زيادي را با نگارش و چاپ مقالات و تدوين كتب و نشريات و اطلس ها و نقشه ها و غيره و طرح موضوع در همايش هاي داخلي و مجامع علمي جغرافيايي جهاني و تشكيل نمايشگاه هاي جغرافيايي و اسناد تاريخي خليج فارس در مناطق مختلف به عمل آوردند. با اين كه اقدامات آنان در زمان خود بي تاثير نبود و توجه بسياري را به خود جلب كرد، اما اثري مقطعي و كوتاه مدت داشت. ليكن امروز شور و هيجان زايدالوصفي كه در ميان ايرانيان پديد آمده است، در صورت تداوم مي تواند سرانجام نيكويي بر اين توطئه شوم استعمارگران كه بيش از نيم قرن از طرح آن مي گذرد، داشته باشد. قطعا ادامه اين اقدامات و فعاليتهاي جمعي از سوي دولت و ملت شريف ايران و طرح موضوع در مجامع بين المللي و تشكيل و برپايي نمايشگاه ها و سخنرانيها و همچنين نگارش مقالات و غيره و اگر تداوم يابد و همگاني شود موفقيت ملت ايران را در اثبات حقانيت خود درباره نام مقدس خليج هميشه پارس به جهانيان محقق خواهد ساخت. در اين راه بزرگ كه ادامه راه بزرگمردان گذشته مي باشد، پايداري و همصدايي پير و جوان و عارف و عامي همچنان كه در هفته هاي اخير مشاهده شد مي تواند ما را در نيل به مقصود و رسيدن به هدف مقدس خود،‌ استوارتر نمايد». انتهاي پيام