اگر سازمان ميراث فرهنگي رابطه‌اي دوجانبه و همتراز بين كارشناسان داخلي و خارجي ايجاد كند، هر دو طرف سود خواهند برد. حسن فاضلي ـ باستان شناس ـ در گفت و گو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) درباره تصميم سازمان مبني بر همكاري باستان شناسان خارجي در كاوشها و پژوهش‌هاي داخلي گفت: اين رابطه بايد تعريف شده باشد؛ تا نه به تحقير خارجي‌ها و نه به تحقير ما بيانجامد. اگر در تشكل هيات‌هاي تخصصي در پروسه‌اي كه سازمان قصد آن را دارد، دانشگاه‌هاي داخلي سهيم باشند، اين كار راه به جايي خواهد برد. وي به تعداد مراجع تصميم گيري در پروژه هاي باستان شناسي اشاره كرد و گفت: علاوه بر نهادينه شدن اين مراجع بايد بدانيم در چه مراحلي چه كارهايي بايد انجام دهيم. درواقع اين كار علاوه بر تقويت دانشگاههاي داخلي باعث شناسانده شدن فرهنگ و تمدن ايراني نيز خواهد شد. اين باستان شناس به وجود رابطه‌اي با كارشناسان خارجي پيش از انقلاب اشاره كرد و گفت: البته اين رابطه تنها به نفع آنها بود. پروژه مشترك بود و در حال حاضر هيچ باستان شناس داخلي را نمي‌بينيد كه تربيت شده از مكاتب آنها باشد. لذا اگر سازمان بتواند از بدنه كارشناسي استفاده كرده، از مراكز تحقيقاتي نظر بخواهد و براساس يك راهبرد دقيق و علمانه تصميم بگيرد، قطعا به نفع ما خواهد بود. وي اضافه كرد: اين عقيده غلط است كه تنها ايرانيان به انجام تحقيقات بپردازند و بار اصلي به دوش سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري باشد. بلكه بايد براي تمام مراكز تحقيقاتي داخلي يا خارجي علاقه‌مند به كار امكانات فراهم شود. اما از آنجايي كه كشورمان نيازمند ترتيب كارشناسان مجرب و آشنايي به علم روز است، بايستي در اين كار با چشمان باز عمل كنيم. فاضلي، علومي همچون باستان شناسي را متعلق به بشريت دانست و گفت: ما تنها ميراثدار آن هستيم. نمي‌توانيم به يك محقق علاقه‌مند خواه از هر مملكتي كه باشد بگوييم در اين باره مطالعه نكند. نفس عمل ما بايد درست باشد. هم اكنون در جامعه‌اي به سر مي‌بريم كه به سوي يگانگي فرهنگي در حركت است. نمي‌توان گفت تنها ايرانيان به فرهنگ خود علاقه‌مند باشند. در عين حال نمي‌توان انكار كرد كه دانشكده‌هاي اروپايي از لحاظ تكنولوژي از ما برترند. دانشگاه تهران با 50 سال سابقه باستان‌شناسي همچنان از بودجه پژوهشي كمي برخوردار است و به عبارتي مسابقه ما نابرابر است. به هر حال از لحاظ علمي و تمكن مالي و بسياري مسائل ديگر نيازمند برقراري ارتباط با آنها هستيم كه باعث تقويت ايرانشناسي در دنيا مي‌شود. سياست اشتباه بعد از انقلاب اين بود كه از ورود باستان شناسان خارجي به كشورمان جلوگيري كرديم و اين باعث شد اين عده در كشورهايي مثل يمن، پاكستان، تركمنستان كار كنند و همين كارها به‌طور ناخواسته باعث شد تا در حال حاضر اروپاييان واژه خليج عربي را به جاي خليج فارس به كار ببرند، يا تركمنستان را منشاء حكومت ساساني بدانند. او در پايان گفت: راندن باستان شناسان خارجي به كشورهاي حاشيه‌يي به نوعي باعث از دست رفتن چيزهايي شد و حالا بايد در اين روابط زيركي به خرج داده و از امكانات موجود در خارج از ايران استفاده درست كنيم. به‌طور كلي در اين قضيه بايد با شعور برخورد كرد؛ نه با شعار. انتهاي پيام ي